شعار سال: سال‌های متمادی است که ساکنان محدوده ماهدشت از مشکلات نهر سیاه جوی رنج می‌برند و هدایت آب‌های کانال سیاه جوی به اراضی زراعی یکی از عمده‌ترین مشکلات در فصل بارندگی در منطقه است. این مطالبه به حق مردمی در چند دهه اخیر مغفول مانده چراکه بهانه‌هایی مانند کمبود اعتبار و عدم هماهنگی‌های بین بخشی مطرح بوده است.

چند دهه بیشتر است که در مسیر دلمبر، آب وارد سیاه جوی می‌شود و در این ارتباط شهرداران به دلیل توسعه شهری و بارش‌های کم، تمام مجاری رودخانه‌ای و مسیر این نهر را گرفته و تبدیل به جاده و معبر کرده اند.

چشم انداز امروز این است که تا ۶۰ متر مکعب می‌تواند آب در حوزه دلمبر تا سیاه جوی اتفاق بیافتد که بخش عمده آن فقط تولید پساب شهری است.

نهر دلمبر و کانال سیاه جوی در مجموع به طول ۴۰ کیلومتر در شهرستان کرج وجود دارد. مسیر نهر دلمبر در شمال غربی گوهردشت و شمال باغستان جاری است که نقش مهمی در انتقال سیلاب برون شهری کرج، دره سیاه کلار، محمودآباد و دره آتشگاه دارد. همچنین انتقال آب‌های سطحی منطقه از این نهر جاری می‌شود. این نهر از ارتفاعات مناطق ذکر شده، شروع و تا ابتدای اتوبان تهران قزوین در پل حصارک به طول ۸ کیلومتر ادامه دارد.

کانال سیاه جوی از انتهای نهر دلمبر در پل حصارک و در ابتدای جاده قزلحصار شروع می‌شود. بعد از مسیری حدود ۳۲ کیلومتر در رودخانه شور منتهی می‌شود که در نهایت وارد حوضچه آبخوانِ حوض سلطان تخلیه می‌شود.

در طول مسیر حدود ۳۲ کیلومتری نهر سیاه جوی به ترتیب در محدوده‌های جاده قزلحصار، شهر محمدشهر و شهر ماهدشت عبور می‌کند. طول سیاه جوی در مسیر جاده قزلحصار حدود ۱۲ کیلومتر، در محمدشهر حدود ۵ و نیم کیلومتر و در ماهدشت حدود ۱۵ کیلومتر جریان دارد.

شهرداران کرج، محمدشهر و ماهدشت باید به وظایف خود عمل کنند

در اسفند سال گذشته، مجتبی عبداللهی استاندار البرز در جلسه حل فوری مشکل نهر سیاه جوی در ماهدشت بر اساس بازدید‌های میدانی و مطالبات مردمی با عنوان اینکه برنامه آب منطقه‌ای البرز در راستای ساماندهی نهر سیاه جوی، وارد فاز اجرایی شد، گفته بود که اکنون با توجه به تقسیم کار صورت گرفته و برنامه ریزی و اقدام از سوی شرکت آب منطقه‌ای استان باید شهرداری‌های کرج، محمدشهر و ماهدشت به وظایف خود عمل کنند.

استفاده کشاورزان از آب نامتعارف سیاه جوی

رضا قاسم پور، معاون مدیر کل حفاظت محیط زیست استان البرز و رئیس اداره شهرستان کرج در ارتباط با مشکلات عمده زیست محیطی نهر سیاه جوی در محدوده قزلحصار، محمدشهر و ماهدشت گفت: هدایت آب‌های کانال سیاه جوی به اراضی زراعی یکی از عمده‌ترین مشکلات منطقه است چراکه بیشتر این فاضلاب به صورت پمپاژ یا هدایت مسیر نهر به عنوان آبیاری محصولات صیفی‌جات و سبزیجات از آب‌های نامتعارف و خاکستری سیاه جوی به عنوان مصارف کشاورزی استفاده می‌شود. این اقدام، خطرات زیست محیطی بسیاری برای سلامت مصرف کنندگان به دنبال خواهد داشت.

قاسم پور در ارتباط با اقدامات اولیه سال جاری اداره حفاظت محیط زیست استان البرز، اظهار داشت: بر اساس گزارشی که اداره محیط زیست شهرستان کرج و دانشگاه علوم پزشکی انجام داده است از شرکت‌های آب و فاضلاب و شهرداری کرج به عنوان تهدید علیه بهداشت به مراجع قضایی اعلام جرم کرد و این پرونده به صورت ویژه از سوی دادستانی محمدشهر و ماهدشت به صورت ویژه بررسی شد.

دخالت دادستانی به عنوان مدعی العموم

وی ادامه داد: معاون دادستان کرج در بحث فاضلاب نامتعارف و کانال سیاه جوی که برای کشاورزی استفاده می‌شود و می‌تواند تهدیدی علیه بهداشت عمومی باشد به عنوان مدعی العموم وارد شد و با جدیت پیگیری کرد.

معاون حفاظت محیط زیست استان البرز، گفت: طی برگزاری جلسات و بازدید میدانی دادستانی به شهرداری کرج و آب و فاضلاب این مسئولیت تفهیم اتهام شد که باید هر دو در بحث مشکلات زیست محیطی سیاه جوی ورود کنند لذا منتظر هستیم این دستورات قضایی صادر شود.

مشکل آبگرفتگی ماهدشت به علت هدایت آب‌های کرج و محمدشهر است

داوود نجفیان در پاسخ به سئوال مبنی بر ساماندهی نهر سیاه جوی با اشاره به قانون شهرداری ها، گفت: متولی مدیریت، حفظ، نگهداری، لایروبی، ساماندهی و اجرای داخل مسیر‌ها و رودخانه‌ها تا شهر بر عهده شهرداری هاست لذا شهرداری‌ها می‌بایست با نظارت وزارت نیرو و شرکت‌های آب منطقه‌ای استان، مطالعاتی برای رفع گرفتگی مسیر رودخانه یا نهر، انجام داده و اجرای طرح کنند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای البرز با اشاره به مشکل مهم آب گرفتگی در ماهدشت، گفت: شهرداری کرج برای جمع کردن آب شهری، بخشی از این مسیر را، لوله گذاری کرده و با جمع کردن آب در پایین دست رها می‌کند. شهرداری محمدشهر نیز آب سطحی را جمع کرده و به پایین دست رها می‌کند. در دشت ماهدشت که شیبی ندارد این آب‌ها جمع شده و منجربه آب گرفتگی می‌شود.

وی افزود: بیش از ۵۰ سال این اتفاق افتاده و در سال‌های اخیر نیز که در شرایط بارندگی برای مدیریت بحران، شهرداران به فکر چاره بودند. با توجه به هزینه میلیاردی ساماندهی سیاه جوی، توقع استان، اعتبار ملی بود، اما به دلیل عدم تخصیص اعتبار لازم این طرح تنها با لایروبی، ساماندهی می‌شد که با کوچکترین بارندگی، فاضلاب‌های مسیر نیز به آن اضافه شده و به سمت ماهدشت جاری بود.

پروژه ساماندهی نهر سیاه جوی پیشنهاد آب منطقه‌ای بود

نجفیان گفت: شرکت آب منطقه‌ای استان برای رفع مشکل به استانداری پیشنهاد داد که طی بازدید‌های انجام شده، لیستی از پروژه‌ها فراهم شود و با استفاده از ماشین آلات و تجهیزات فعلی آب منطقه‌ای تا قبل از تخصیص اعتبار لازم، بخشی از مشکلات سیاه جوی حل گردد.

وی با عنوان اینکه قرار شد شهرداران کرج، محمدشهر و ماهدشت نیز در این ارتباط مشارکت کنند، یادآور شد: با تقسیم وظایف مقرر گردید حدود ۵ تا ۶ میلیارد تومان از منابع مالی شرکت هزینه کنیم که در این راستا، پیمانکار نیز تاسیس کارگاه کرد و تا کنون ۸ میلیارد هزینه شده است.

شهرداران کرج و محمدشهر یک ریال هزینه نکردند

این مدیر استانی یادآور شد: بیش از ۹۰ درصد آب ماهدشت مربوط به شهر‌های کرج و محمدشهر است، اما شهرداران کرج و محمدشهر برای طرح ساماندهی یک ریال هزینه نکرده اند، اما شهردار ماهدشت که دچار این بحران شده است با اعتبار شهر، نسبت به خرید مصالح برای اجرای پروژه، اقدام کرد

این مدیر با انتقاد از نظر شهردار محمدشهر مبنی بر عدم همکاری شرکت آب منطقه ای، گفت: شرکت آب منطقه‌ای به خاطر مردم به این مساله چندین ساله ورود کرد در حالیکه هیچ وظیفه‌ای نداشتیم و شهرداران باید خود اقدام می‌کردند و شهرداری محمدشهر حتی بعد از ۳ ماه تنها یک بیل مکانیکی برای لایروبی استفاده کرد.

نجفیان با عنوان اینکه در حال حاضر حدود ۴۲۰ متر از مسیر، ساماندهی شده، ادامه داد: استاندار البرز پیشنهاد داد چشم انداز طرح را طوری ببینیم که از دوباره کاری جلوگیری گردد و حداقل تا ۲۰ تا ۳۰ سال آینده مشکلی ایجاد نشود.

این مسئول ادامه داد: شرکت آب منطقه‌ای بجای ۵ میلیارد، ۸ میلیارد هزینه کرده است در حالی که در این طرح وظیفه‌ای نداشت، اما با طرحی که شروع شده و با اتمام دو کیلومتر کانال کشی داخل شهر ماهدشت، هر آبی وارد این شهر شود از کانال‌های ایجاد شده وارد زمین‌های کشاورزی می‌شود که مسکونی نیست.

وی با عنوان اینکه ۳۰ میلیارد تومان مشکل ماهدشت در میان مدت حل خواهد شد، گفت: برای اتمام پروژه آمادگی داریم ۱۰ میلیارد هزینه کنیم و به شهرداران پیشنهاد شد که مجموعا مبلغ ۲۰ میلیارد تومان هزینه کنند و امیدواریم امسال با همت مسئولان ذیربط، طرح ساماندهی سیاه جوی قبل از شروع فصل بارندگی و سیلاب به اتمام برسد..

شهرداری ماهدشت به تعهدات خود عمل کرد

نعمت امیری، سخنگو و رئیس کمیسیون خدمات شهری، بهداشت و محیط زیست شورای شهر ماهدشت در ارتباط با ساماندهی سیاه جوی گفت: با پیگیری‌های انجام شده حدود ۷۰۰ متر کانال کشی توسط شرکت آب منطقه‌ای با مشارکت شهرداری ماهدشت صورت گرفته است.

وی با اشاره به توقف حدود یک ماه پروژه کانال کشی سیاه جوی اظهار داشت: شهرداری ماهدشت به تعهدات خود عمل کرد و ۳ میلیارد ریال برای تهیه مصالح و میل گرد به پیمانکار پرداخت کرد.

سخنگوی شورای شهر ماهدشت گفت: شهرداری‌های کرج و محمدشهر که قرار بود بخشی از هزینه را پرداخت کنند تا کنون به تعهدات خود عمل نکرده اند. اما با پیگیری موضوع مقرر شده بعد از اربعین این پروژه تا خیابان نصر در ماهدشت اجرایی شود.