شعارسال: اداره کل زندان‌های روسیه اعلام کرد که الکسی ناوالنی، رهبر مخالفان روسیه در زندان درگذشت. ناوالنی، ۴۷ ساله، یکی از مشهورترین و سرسخت‌ترین منتقدان کرملین، در زندانی در ۴۰ مایلی شمال دایره قطب شمال روسیه نگهداری می‌شد. وی به ۱۹ سال زندان محکوم شده بود. آلکسی آناتولیویچ ناوالنی (۴ ژوئن ۱۹۷۶ – ۱۶ فوریه ۲۰۲۴) حقوقدان، سیاستمدار و منتقد سیاسی-اقتصادی ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه محسوب می‌شود و یکی از رهبران اصلی اعتراضات سال‌های ۲۰۱۲–۲۰۱۱ در روسیه بود. ناوالنی پس از گذراندن دوره درمان مسمومیتش در آلمان، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۱ به روسیه بازگشت و در فرودگاه دستگیر شد و به اتهام اختلاس به سه سال و نیم زندان محکوم شد. وی در دادگاه، اتهام اختلاس علیه خود را نادرست خواند و همه اتهامات را رد کرد. در ۱۶ فوریه ۲۰۲۴، سازمان زندان‌های روسیه گزارش داد که ناوالنی در حبس و در ۴۷ سالگی، ظاهراً بر اثر لخته شدن خون درگذشته است. سازمان زندان‌های روسیه در منطقه‌ی یامالو نِنِتس این کشور اعلام کرد که آلکسی ناوالنی در یک اردوگاه کیفری در قطب شمال پس از هواخوری، "احساس ناخوشی" کرده و بلافاصله پس از آن "بی‌هوش" شده و اقداماتِ احیاء بر او بی‌اثر مانده است. وی در ۱۶ فوریه ۲۰۲۴ در زندانی در «مدار شمالگان» جان سپرد.

ناوالنی در ویدئویی از زندان در ژانویه، با سر تراشیده و بدنی لاغر ظاهر شده بود. آخرین ویدیو از الکسی ناوالنی نشان می‌دهد که او روز ۱۲ فوریه، در جلسه دادگاه، شاد و سالم بوده است. کرملین اعلام کرد که هیچ اطلاعاتی در مورد علت مرگ ناوالنی ندارد.

واکنش گسترده به مرگ سرسخت‌ترین منتقد ولادیمیر پوتین:

ساعاتی پس از اعلام خبر درگذشت الکسی ناوالنی، سرسخت‌ترین منتقد ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه موجی از واکنش‌ها از سوی نزدیکان او و رهبران جهان برانگیخته شد.

* به نوشته یورونیوز، پس از اعلام خبر درگذشت آقای ناوالنی روزنامه روسی نوایا گازتا به نقل از مادر او، لیودمیلا ناوالنایا نوشت: «من نمی‌خواهم هیچ تسلیتی را بشنوم. ما او را در ۱۲ فوریه در زندان دیدیم. زنده، سالم و شاد بود.». ایوان ژدانوف، دستیار الکسی ناوالنی نیز گفت قاعدتا بستگان نزدیک آقای ناوالنی می‌بایست ظرف ۲۴ ساعت از مرگ او مطلع شوند، اما تا کنون هیچگونه اطلاع رسانی از سوی دولت در این خصوص به آن‌ها نشده است.. یولیا، همسر الکسی ناوالنی که در کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان حضور دارد از جامعه بین‌المللی خواست تا علیه «رژیم وحشتناک» روسیه مبارزه کنند. یولیا در مورد مرگ شوهرش گفت: «نمی‌دانم باید این خبر وحشتناکی را که شنیده‌ایم را باور کنیم یا نه.» او گفت که ولادیمیر پوتین و دولت او «بی وقفه دروغ می‌گویند.»

* دیمیتری موراتوف، سردبیر روزنامه روسی و برنده جایزه صلح نوبل نیز مرگ ناوالنی را یک «قتل» خواند و گفت که معتقد است شرایط زندان منجر به مرگ او شده است.

* ادعای آمریکا، «روسیه مسئول است»: «جو بایدن» رئیس‌جمهوری آمریکا در واکنش به جان باختن «الکسی ناوالنی» منتقد سرسخت پوتین در زندان، گفت که این امر پیامد مستقیم اقدام‌های «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه و «اراذل و اوباش» وی است. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه مسئولیت مرگ الکسی ناوالنی، رهبر اپوزیسیون روسیه را مستقیما بر دوش ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه قرار داد و سایر رهبران جهان نیز با وحشت به این خبر واکنش نشان دادند. چند ساعت پس از اعلام خبر مرگ ناوالنی در رسانه‌های دولتی روسیه، آنتونی بلینکن به خبرنگاران گفت که این موضوع «نشان دهنده ضعف و پوسیدگی در قلب سیستمی است که پوتین ساخته است.» وزیر امور خارجه آمریکا گفت: «روسیه مسئول این امر است.»

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده نیز خاطرنشان ساخت که «با توجه به سابقه طولانی و زشت دولت روسیه در آسیب رساندن به مخالفان خود، سوالات واقعی و مسلمی را در مورد آنچه اتفاق افتاده است ایجاد می‌کند.» اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز معتقد است که «پوتین از چیزی جز مخالفت مردم خود نمی‌ترسد. این موضوع یادآور تلخ ماهیت پوتین و رژیم او است. بیایید در مبارزه خود برای حفظ آزادی و امنیت کسانی که جرات می‌کنند در برابر استبداد بایستند متحد شویم.»

* ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا نیز این موضوع را «یک خبر وحشتناک» توصیف کرد و افزود: الکسی ناوالنی به عنوان «سرسخت‌ترین مدافع دموکراسی روسیه، شجاعت باورنکردنی را در طول زندگی خود نشان داد.». دیگر رهبران جهان نیز در واکنش به گزارش‌های مربوط به مرگ ناوالنی به شیوه‌ای مشابه برخورد کردند؛ از جمله ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو که گفت از این خبر «عمیقاً متأسف و ناراحت است و روسیه باید به همه سؤالات جدی در مورد شرایط مرگ او پاسخ دهد.»

* ولودیمیر زلنسکی، رهبر اوکراین گفت که «معلوم است» پوتین مستقیماً پشت این قتل بوده است. این طرز فکر از سوی ادگارس رینکوویچ، رئیس جمهوری لتونی نیز حمایت شد. وی گفت که آقای ناوالنی «به طرز وحشیانه‌ای توسط کرملین به قتل رسیده است» و مرگ ناوالنی «منعکس کننده ماهیت واقعی رژیم فعلی روسیه است.»

* شارل میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا گفت که اتحادیه اروپا روسیه را مسئول این مرگ می‌داند. او گفت: «اتحادیه اروپا رژیم روسیه را تنها مسئول این مرگ غم انگیز می‌داند.». توبیاس بیلستروم وزیر امور خارجه سوئد نیز اعلام کرد که اگر این خبر صحت داشته باشد، «جنایت وحشتناک» دیگری از سوی رژیم پوتین است. با این وجود الکساندر دی کرو، نخست وزیر بلژیک بار دیگر بر لزوم حمایت از اوکراین تاکید کرد و گفت که «مرگ غم انگیز ناوالنی بار دیگر نشان می‌دهد که چرا ما باید به حمایت از اوکراین ادامه دهیم. روسیه در اوکراین پیروز نخواهد شد.». مارک روته، نخست وزیر هلند نیز در واکنش به درگذشت آقای ناوالنی گفت که مرگ او «سبعیت بی‌سابقه رژیم روسیه را نشان می‌دهد. ناوالنی برای ارزش‌های دموکراتیک و علیه فساد مبارزه کرد. او مجبور شد تاوان مبارزه‌اش را با مرگ بپردازد، در حالی که در سخت‌ترین و غیرانسانی‌ترین شرایط نگهداری می‌شد.»

دادستانی مسکو: تظاهرات در روسیه به دلیل مرگ الکسی ناوالنی غیرمجاز است

دفتر دادستانی مسکو در بیانیه‌ای که روز جمعه در تارنمای رسمی آن منتشر شد، اعلام کرد که هرگونه تظاهرات در پایتخت روسیه به دلیل مرگ الکسی ناوالنی غیرمجاز است.. در این بیانیه آمده است: این اجتماع طبق روال قانونی با دستگاه‌های اجرایی مسکو هماهنگ نشده است. این دفتر هشدار داد که درخواست برای شرکت و مشارکت در اقدامات جمعی غیرمجاز طبق قوانین روسیه جرم محسوب می‌شود و می‌تواند منجر به بازداشت افراد شود.

اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون