شعار سال: سال‌های نه چندان دور انسان با حفر چاه در منازل پساب‌ها و گنداب‌های تولیدی خود را به آن هدایت می‌کرد.

با گذشت زمان و روند افزایش خشکسالی انسان به این فکر افتاد تا از پساب‌ها برای کشاورزی، صنعت و سایر امور استفاده کند و برای اجرای این امر تصفیه‌خانه‌های فاضلاب را ایجاد کرد.

شبکه‌های فاضلاب راه‌اندازی شده در شهرها و مناطق، گنداب‌ها و پساب‌ها را به سمت تصفیه‌خانه‌های فاضلاب هدایت می‌کند و در تصفیه‌خانه پس از تصفیه برای امور کشاورزی هدایت می‌شود و این امر از هدررفت آب جلوگیری می‌کند.

تصفیه‌خانه‌های فاضلاب عموماً در خارج از شهرها و با فاصله از آن راه‌اندازی می‌شود تا مزاحمت کمتری برای ساکنان شهرها داشته باشد.

خراسان جنوبی نیز برای ایجاد شبکه فاضلاب در شهرهای خود اقداماتی را انجام داده است و بیرجند به عنوان مرکز استان تصفیه‌خانه خود را راه‌اندازی کرده است.

مرحله نخست این تصفیه‌خانه در سال 84 به بهره‌برداری رسیده و مرحله دوم آن نیز بهره‌برداری شده است.

این تصفیه‌خانه در خارج از حوزه شهر بیرجند افتتاح شده است ولی با رشد حاشیه‌نشینی جمعیت روستاهای اطراف شهر رو به فزونی رفته و بوی فاضلاب مشکلاتی را برای اهالی روستاهای اطراف آن ایجاد کرده است.

پرویز آرامنش، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خراسان جنوبی در 12 آذرماه سال 92، در بازدید از تصفیه‌خانه فاضلاب بیرجند و آزمایشگاه معتمد محیط زیست شرکت آب و فاضلاب شهری استان، اقدامات صورت گرفته توسط شرکت آب و فاضلاب بیرجند را مثبت ارزیابی کرد و ضمن ابراز خرسندی از آغاز اجرای فاز دوم این تصفیه‌خانه، قول همکاری و مساعدت همه جانبه در زمینه صدور مجوز زیست محیطی برای تسریع در اجرایی شدن این پروژه را داد.

با این وجود اهالی روستاهای اطراف تصفیه‌خانه فاضلاب بیرجند از وجود آن ابراز نارضایتی می‌کنند در این زمینه به سراغ اهالی این روستاها رفتیم.

یکی از اهالی روستای شمس‌آباد بیرجند به نمایندگی از اهالی روستاهای همجوار از جمله امیرآباد، حاجی‌آباد و حسین‌آباد اظهار داشت: شرکت آب و فاضلاب شهرستان بیرجند با احداث تصفیه‌خانه فاضلاب در مجاورت روستا و احداث فاز دیگری برای این تصفیه‌خانه، پساب حاصل را به کانال واقع در مجاورت طرح مذکور هدایت می‌کند.

رضا شمس‌آبادی با بیان اینکه تصفیه‌خانه کمتر از 500 متر با روستای شمس‌آباد و چاه‌های آب شرب و زمین‌های زراعی و باغات میوه فاصله دارد، تصریح کرد: این امر هم از لحاظ قانونی و هم از لحاظ زیست محیطی خلاف مقررات است.

این فرد معترض ادامه داد: از لحاظ قانونی، طبق ضوابط سازمان محیط زیست، در مکان‌یابی تصفیه‌خانه فاضلاب، باید موارد زیر در نظر گرفته شود که شامل جهت باد غالب، شیب زمین، نفوذپذیری خاک و فاصله از مناطق مسکونی است.

وی با بیان اینکه برای مکان‌یابی تصفیه‌خانه هیچ یک از فاکتورهای محیط زیست رعایت نشده است، یادآور شد: مطابق ماده 138 قانون مدنی در صورتی که منبع آلوده‌کننده در بالا دست چاه باشد این مقدار می‌تواند تا جایی که دفع ضرر کند ادامه داشته باشد.

یکی از اهالی روستای شمس‌آباد افزود: در ضمن مطابق ماده 139 قانون مدنی، حریم در حکم ملک صاحب حریم است و تملک و تصرف در آن که نافی باشد با آنچه که مقصود از حریم بوده که منظور ورود آلودگی است، بدون اذن مالکان اطراف ممنوع است.

وی اضافه کرد: همچنین از لحاظ زیست محیطی مشکلات عدیده‌ای را ایجاد می‌کنند که مانند ایجاد گازهای حاصل از فعالیت تصفیه‌خانه سبب آلودگی و نامطبوع بودن هوا می‌شود و بیماری‌های گوناگون از طریق حشرات در فصول گرم سال منتقل می‌شود.

این فرد معترض با بیان اینکه عمده زمین‌های مرغوب کشاورزی و باغ‌های انگور در مجاورت طرح مذکور واقع شده که احداث تصفیه‌خانه سبب از بین رفتن این باغ‌ها و در نتیجه منبع عمده درآمد مردم منطقه می‌شود، تصریح کرد: راه‌اندازی تصفیه‌خانه در مجاورت جاده مواصلاتی حداقل چندین روستا به نوبه خود تامل برانگیز است.

وی با بیان اینکه روستاهای اطراف تصفیه‌خانه و منازل نزدیک و طی مسیر فاضلاب هیچ‌گونه بهره‌ای از آن نبرده و فقط ضرر و زیان این اختراع نصیب آنها شده است، ادامه داد: اهالی این روستاها از سیستم فاضلاب بی‌بهره هستند.

یکی دیگر از ساکنان روستای شمس‌آباد با بیان اینکه اهالی روستاهای مورد اشاره از ابتدای آغاز این طرح اعتراضات خود را اعلام کرده‌اند، یادآور شد: اعتراضات تاکنون به نتیجه نرسیده است و با وجود مشکلات ایجاد شده، شرکت آب و فاضلاب اسرار به انجام پروژه مورد نظر دارد.

علی محمدی خاطرنشان کرد: از مسؤولان مربوطه درخواست داریم برای جلوگیری از وقوع فاجعه زیست محیطی که عمده آن تهدید سلامت و زندگی اهالی چندین هزار نفره منطقه است، اقدام مقتضی و شایسته در این زمینه مبذول کنند.

خبرنگار ما موضوع را با مدیرکل محیط زیست خراسان جنوبی درمیان گذاشته تا نگرانی ساکنان این روستاها کاسته شود.

پرویز آرامنش اظهار داشت: تصفیه‌خانه بیرجند براساس ضوابط و معیارهای استقرار مورد عمل در سنوات گذشته و با اخذ مجوز از دستگاه‌های ذی‌ربط با رعایت حرایم قانونی مورد نظر از جمله سکونتگاه‌ها و مراکز حساس تأسیس شده است.

وی با بیان اینکه پساب خروجی سیستم با توجه به پایش‌های صورت گرفته منطبق بر استانداردهای زیست محیطی برای تخلیه به محیط‌های پذیرنده است، تصریح کرد: از سوی دیگر با توجه به نوع فرآیند تصفیه و انتشار بو در محیط برنامه‌هایی از سوی شرکت آب و فاضلاب شهری استان برای کاهش و حذف بوی منتشره و بهبود فرآیند تصفیه در قالب طرح ارتقاء سیستم تصفیه فاضلاب شهر بیرجند در حال اجرا است.

مدیرکل محیط زیست خراسان جنوبی با بیان اینکه همچنین طرح مدول دوم تصفیه‌خانه فاضلاب با توجه به سرمایه‌گذاری صورت گرفته ادامه طرح موجود است، یادآور شد: با فرآیند تصفیه متفاوت با طرح فعلی و به روش لجن فعال و هوادهی گسترده و با حداقل اثرات منفی بر محیط زیست و مناطق اطراف اجرا می‌شود.

آرامنش خاطرنشان کرد: ساکنان روستاهای شمس‌آباد، حاجی‌آباد و حسین‌آباد برای اتصال به شبکه جمع‌آوری فاضلاب شهر بیرجند می‌توانند موضوع را به طور مستقیم از طریق شرکت آب و فاضلاب شهری استان پیگیری کنند.

با اندكي تلخيص و اضافات برگرفته از خبرگزاري فارس، تاریخ انتشار: 15 آذر 1395، کد مطلب: 13950914001111:www. . farsnews.com