مهدی دواتگری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی هم در گفتوگو با «ایران» تصریح کرد که هیأت ایرانی از فرصت تریبون مجمع عمومی بخوبی استفاده کرده است. به گفته وی، اشاره رئیس جمهوری به «برد- برد» و استفاده از آن در مناسبات منطقهای نکته در خور توجهی بود که نشان از واقع بینی روحانی دارد. این نماینده مجلس افزود: پیشنهادات آقای روحانی بر اساس مشکلات موجود بود که قابلیت اجرایی دارد و شعاری نیست. او همچنین اشاره رئیس جمهوری به حادثه منا را از نکات اثرگذار نطق روحانی دانست و گفت: برخلاف کسانی که میگفتند رئیس جمهوری زودتر برگردد و سخنرانی انجام ندهد، ایشان بخوبی و قاطع لزوم پاسخگویی دولت عربستان را در جمع سران جهانی گوشزد کرد.
ابراهیم نکو، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هم علاوه بر اشاره روحانی به مسأله منا، تأکید وی بر اجرای برجام را مهم خواند و به «ایران» گفت: رئیس جمهوری در بین سران کشورهای مختلف اعلام کرد که ما مرد عمل هستیم و نمیخواهیم در شعارها باقی بمانیم و در عین حال از طرفهای مقابل هم انتظار داریم که در اجرای کامل برجام اهتمام داشته باشند. نماینده رباط کریم در مجلس همچنین سخنان روحانی درباره حادثه منا را و اساساً طرح مسأله در چنین مکانی را قابل تحسین دانست و گفت که مواضع رئیس جمهوری براساس چارچوبهای نظام و مبتنی بر گفتمان اعتدال و به دور از شعارزدگی بود.
رئیس جمهوری در سخنرانی دوشنبه شب خود در سازمان ملل، تصویر دقیق و منطقی از ایران ارائه کرد. در سخنان روحانی ایرانی متعادل، تعاملگرا، صلحجو و آماده و توانا به حل چالشهای منطقهای و بینالمللی به جهان شناسانده شد. در گفتوگو با کارشناسان، فعالان سیاسی و نمایندگان مجلس، ویژگیهای سومین سخنرانی روحانی در سازمان ملل را جویا شدیم. این چهرهها، از طیفهای مختلف، بر هوشمندانه بودن سخنان رئیس جمهوری تأکید کردند.
* زیباکلام: آنچه روحانی نگفت
یک استاد دانشگاه تهران بیش از همه، بر موضوعاتی تأکید می کند که روحانی بر زبان نیاورد.
صادق زیباکلام با بیان اینکه گاهی پیام اصلی یک سیاستمدار در اقداماتی است که انجام نمیدهد، یا در حرفهایی است که بر زبان نمیآورد، اظهار کرد: روحانی برخلاف رئیس دولت سابق، درباره انکار هولوکاست سخنی نگفت، درباره مدیریت جهانی صحبت نکرد و نگفت که آمادهایم تا نظم جدید جهانی ایجاد کنیم، بلکه دست روی نقاط افتراق گذاشت و برای حل آنها را هکارهای عینی ارائه داد.
وی با اشاره به اینکه آنچه روحانی نگفت، شاید بیش از آنچه گفت اهمیت داشت، افزود: از جنبه دیگر، آنچه روحانی درباره امریکا گفت، درست و اصولی بود. واقعیت این است که امریکاییها در ایران خطاهایی را مرتکب شده اما مهم این است که روحانی نگفت گذشته برای آینده تصمیم میگیرد، بلکه تأکید کرد بنا نداریم در گذشته بمانیم و به جلو حرکت نکنیم.
زیباکلام خاطرنشان کرد: درباره عربستان نیز همین طور است و اتفاقاً، ناخرسندی افراطیون علیه روحانی بعد از سخنرانی او بیشتر شد. زیرا آنان انتظار داشتند رئیس جمهوری با توهین و با عبارات تند، عربستانیها را خطاب کند که وی چنین نکرد.
* شیرزاد: کلماتی سنجیده
واژگانی دیپلماتیک
یک فعال سیاسی و استاد دانشگاه نیز با اشاره به نکاتی که روحانی درباره حادثه منا بیان کرد، گفت: تک تک کلمات، سنجیدهترین و دیپلماتیکترین واژههایی بود که میشد به کار برد تا درعین دیپلماتیک بودن، بیانگر قاطعیت ایران نیز باشد. احمد شیرزاد معتقد است که به دلیل همین ویژگی و موضع حکیمانه بود که برخی کشورها همچون عربستان تاب مقاومت نداشته و نتوانستند عکسالعمل غیرمتعارفی از خود نشان دهند.
نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی، محور دیگر سخنرانی روحانی را تأکید او بر برجام دانست و افزود: رئیس جمهوری برجام را نمادی از پیروزی روش دیپلماتیک صلحآمیز در مناقشات بینالمللی قلمداد کرد آن را و به عنوان نقطه مثبتی در کارنامه جمهوری اسلامی ایران و سازمان ملل، به رخ جهانیان کشید. به باور شیرزاد، روحانی میخواست به جهان بگوید که اگر اراده جدی وجود داشته باشد، میتوان پیچیدهترین مسائل را با اراده رهبران صلحخواه، به سرانجامی صلحآمیز رساند.
* بیادی: دعوت جهان به تعادل
یک فعال سیاسی اصولگرا نیز یکی از وجوه مهم سخنرانی اخیر رئیس جمهوری در سازمان ملل را حاضر بودن اکثر رؤسای کشورها در صندلیهای خود در مجمع عمومی این نهاد دانست و گفت: رهبران جهان به سخنان روحانی گوش دادند و این نشان میداد که جهان، در انتظار شنیدن سخنان نماینده ملت ایران بود.
به باور حسن بیادی، روحانی در ابتدای سخنان خود، مقتدرانه درباره منا سخن گفت و مقامات عربستان را به رفتار مسئولانه در قبال حجاج فراخواند و این درحالی بود که نماینده عربستان نیز حضور داشت.وی، دعوت به حفظ توازن و تعادل در روابط بینالملل و سیاست جهانی را محور دیگر سخنرانی رئیس جمهوری در سازمان ملل دانست و تصریح کرد که این سخنان و محورها، از موضع عزت، حکمت و مصلحت بیان شد. بیادی در عین حال، درخواست روحانی مبنی بر اجتناب قدرتهای جهانی و منطقهای از زورگویی به کشورهای دیگر را در ادامه همین دعوت به حفظ توازن دانست.
* منصوری: توجه کشورها تأییدکننده نقش ایران
قائم مقام دبیرکل حزب اتحاد ملت ایران اسلامی نیز با اشاره به اینکه مواجهه جامعه جهانی با سخنان رئیس جمهوری در سازمان ملل را میتوان از توجه نمایندگان کشورها و نوع مواجهه آنان با آن دریافت، تأکید کرد که رویکرد سیاست خارجی دولت یازدهم در مدتی که گذشت، سبب ارتقای جایگاه ایران در منطقه و جهان شده است.
آذر منصوری، اضافه کرد: محورهای سخنان روحانی به عنوان نماینده ملت ایران، برگرفته از رویکرد دولت در سیاست خارجی است، بویژه با توجه به اتفاقات تلخی که برای حجاج ایرانی در منا روی داد، روحانی بر این حادثه و توجه دادن کشور عربستان به پاسخگویی و جبران خسارتها و نیز توجه دادن سایر کشورهای جهان به این حادثه، تأکید کرد.
وی با بیان اینکه روحانی در تداوم سخنان دو سال گذشته خود مبنی بر جهان عاری از خشونت و افراط، امسال نیز بحث مقابله با افراطیگری را مطرح کرده و بدرستی تأکید کرد که این مسأله همه جوامع را تهدید میکند، ادامه داد: روحانی خواستار برخورد عادلانه و یکسان با افراطیگری شد، در عین حال که سران جهان را به نقش مؤثر ایران در پایان دادن به بحرانهای منطقهای و جهانی توجه داد.
به باور این عضو حزب اتحاد ملت ایران اسلامی، هر کدام از محورهایی که از سوی روحانی در این سخنرانی مطرح شد، میتواند به عنوان دستور کار آینده سازمان ملل مطرح باشد.
منصوری در پایان گفت: در مجموع، روحانی از این فرصـت و جایـگاه به بهترین شکل، برای طرح مسائلی استفاده کرد که جامعه جهانی را تهدید میکند.
با اندكي اضافه و تلخيص برگرفته از روزنامه ايران، سال بيست و يكم، شماره 6040 ، چهارشنبه 8 مهر 1394، صفحه 3