شعارسال: افـــزایــــــش افسـارگسیخته نـرخ ارز که از اواســـــــــــط اســفندمــاه سـال گذشـته آغاز شد و بدون هیچ منطق محکم اقتصادی روند صعودی را طی کرد، در یک نگاه کلی نشات گرفته از سیاست‌های تیم جدید رئیس‌جمهوری آمریکا قلمداد می‌شود. سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های تهاجمی ترامپ علیه ایران و بازخورد این سخنان در رسانه‌ها، اثرات سوء روانی و به‌دنبال آن افزایش نرخ ارز را به همراه داشته است؛ اما آنچه باعث شد روند صعودی قیمت ارز متوقف نشود و تاکنون نیز ادامه داشته باشد، بی‌توجهی اعضای تیم اقتصادی کشور به التهاب بازار ارز است. به نظر می‌رسد تیم مشاوره‌دهنده اقتصادی کشور مخالفت چندانی با افزایش نرخ ارز ندارد و چه‌بسا شرایط کنونی را به‌نفع اقتصاد کشور می‌دانند. مصداق این سخن، واکنش بانک مرکزی به افزایش نرخ ارز است که به‌طور معمول رئیس بانک مرکزی با بیان این جمله که «نوسانات قیمت ارز کنترل می‌شود»، از مدیریت بحران شانه خانه می‌کند. حداقل در سال‌های اخیر می‌توان ادعا کرد نگاه دولت‌های یازدهم و دوازدهم به گرانی دلار، نگاهی موافق بوده است و هرگاه بازار با گرانی ارز روبه‌رو می‌شود، دولتمردان و به‌خصوص اهالی ساختمان میرداماد (مسئولان ارشد بانک مرکزی) اقدام جدی و مقابله‌ای در برابر اتفاق مذکور انجام نمی‌دهند.

شکی نیست که دولت مشکل چندانی برای کنترل قیمت ارز در بازار ندارد و با اتخاذ سیاست‌های کنترلی می‌تواند اثرات روانی بازار ارز را مدیریت کند، اما اینکه چرا در شرایط کنونی، دولت به‌صورت منفعل عمل می‌کند، ناشی از تفکرات اشتباهی است که دولتمردان را به سمت‌وسوی سیاستگذاری اشتباه سوق می‌دهد. اقتصاددانان تصمیم‌گیرنده در دولت بر این باورند که افزایش نرخ ارز زمینه افزایش صادرات و کاهش واردات را فراهم می‌کند و در این صورت شعار حمایت از کالای ایرانی فراهم می‌شود، غافل از اینکه خام‌فروشی سهم عمده‌ای از کالاهای صادراتی کشور را به خود اختصاص داده است و از منظر دیگر، بخش قابل‌توجهی از کالاهای وارداتی به ایران، مواد اولیه‌ مورد نیاز صنایع کشور است که بالطبع با افزایش نرخ ارز، قیمت تمام‌شده کالای تولیدی افزایش می‌یابد.

بحران ایجادشده در بازار ارز و اغماض دولت از وضعیت پدیدآمده، زنگ خطری را برای اقتصاد کشور به صدا درآورده است. پیش‌بینی افزایش قیمت ارز تا سقف 6800 تومان که به‌صورت غیررسمی و گاهی رسمی از زبان برخی دولتمردان عنوان می‌شود، دلیل موجهی بر عدم تمایل آنها به کنترل نرخ ارز است و صحبت‌هایی که گاه‌وبیگاه در محافل و نشست‌های مختلف از زبان مسئولان این حوزه مطرح می‌شود، تنها در حد همان حرف و حدیث باقی می‌ماند؛ گویا مسئولان تنها موظفند با بیان جملات امیدوارکننده، امیدواری کاذبی به جامعه تزریق‌ کنند و درنهایت برای رسیدن به اهداف خود، سیاست‌های دیگری را در پیش بگیرند.

در شرایطی که سه بخش اقتصاد، خدمات و کشاورزی کشور وابستگی شدیدی به واردات مواد اولیه دارند، افزایش نرخ ارز تبعات جبران‌ناپذیری را در اقتصاد کلان کشور به‌جا خواهد گذاشت. شاید بهتر باشد رئیس‌جمهوری با اشراف کامل بر پیامدهای ناخوشایند افزایش نرخ ارز، برای کنترل التهاب به وجود آمده ورود پیدا کند، در غیر این صورت انتظار بهبود اوضاع به دست مسئولان اقتصادی کشور، انتظاری نابجاست.

سیدمرتضی افقه

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت هشتگ، تاریخ انتشار: 16فروردین1397، کدخبر: 10424490301282574109: www.8tag.ir