شعارسال:رئیس جهاد دانشگاهی با بیان این‌که اقتصاد مقاومتی دانش‌بنیان باید اساس کار در برون‌رفت از مشکلات اقتصادی کشور باشد، تاکید کرد: باید شرایط برای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در کشور مهیا شود؛ شرایط فعلی ما بیشتر منجر به فرار سرمایه می‌شود تا جذب سرمایه‌گذاری. با انتخاب غلط مدیران فرصت تولید بسیاری از فناوری‌ها را از دست داده‌ایم و باید با مدیریت بازار و واگذاری بخشی از بازار به شرکت‌های خارجی دارای فناوری پیشرفته، امتیاز انتقال فناوری بگیریم. لذا ضروری است تحریم به شکل مناسب برداشته شده و با برقراری روابط بانکی با کشورهای مورد نظر جمهوری اسلامی، شرایط ارتباط شرکت‌های ما با آنها فراهم شود.

دکتر حمیدرضا ضمن تبریک سال نو درباره عملکرد انقلاب اسلامی در چهل سالگی خود، در زمینه توسعه علمی و فناورانه و تحقق اقتصاد دانش‌بنیان گفت: امروز با همان احساسی که در قبل از انقلاب و در سال 57 از تحقق انقلاب اسلامی دفاع می‌کردیم، با همان شدت و احساس از انقلاب اسلامی ایران حمایت کرده و ذره‌ای شک در حقانیت آن نداریم. اما در مورد توسعه علمی باید بگویم که با معیار تعداد تولید مقاله خوب عمل کرده‌ایم، اگرچه کیفیت تولیدات علمی ما باید به شدت ارتقاء یابد و نسبت مقالات کیفی بالا نسبت به کل مقالات افزایش جدی پیدا کند. ضمن اینکه مقالات علمی ما باید بیشتر حاصل فعالیت‌های پژوهشی دراز مدت منجر به نتیجه بوده تا یک کار علمی منحصر به انجام یک پایان‌نامه دکتری که خروجی آن در عین داشتن حتی ارزش علمی مناسب و چاپ مقاله آن در مجلات معتبر، به دلیل ادامه نیافتن پژوهش و منجر به فناوری نشدن، بهره‌ مقاله را کسانی در خارج کشور می‌برند که در زمینه مورد نظر کار علمی پیوسته و هدفدار انجام می‌دهند.

وی ادامه داد: اما در مورد تولید فناوری، تجاری‌سازی آن و تحقق اقتصاد دانش‌بنیان به نظر من اصلاً خوب عمل نکرده‌ایم، اگرچه الگوسازی‌های بسیار خوبی انجام داده‌ایم و جهاددانشگاهی یکی از موفق‌ترین سازمان‌ها در این الگوسازی بوده است و این الگوسازی نشان می‌دهد مشکل ما در توان تولید فناوری و تجاری‌سازی آن نیست و مشکل را در جاهای دیگر باید جستجو کرد.

در تفکر صفر و یکی، امکان برنامه‌ریزی درازمدت وجود ندارد

دکتر طیبی تصریح کرد: من مشکل اصلی و علت العلل مسائل کشور را در بوجود آمدن دو جریان سیاسی از اوایل انقلاب می‌دانم که مشترکات آنها به علت تفاوت دیدگاهشان در اداره کشور و سیاست‌ خارجی آنها بسیار کم و بلکه کاملاً متفاوت بود و هست. امام (ره) سعی کردند با قبول و رسمیت دادن به دو طرز تفکر و دو جریان سیاسی بوجود آمده در میان وفاداران به انقلاب از بوجود آمدن شکاف میان نیروهای انقلاب و حذف آنها جلوگیری و آنها را حول مصالح ملی انقلاب اسلامی ایران به وحدت دعوت کنند. این تفاوت در دیدگاه‌ها متأسفانه تا به امروز ادامه پیدا کرده و باعث شده است دو مدل یا روش در اداره کشور بین این دو تفکر شکل بگیرد که منحنی‌های آنها از هم متنافر هستند.

رییس جهاد دانشگاهی ادامه داد: با چنین طرز تفکر صفر و یکی امکان برنامه‌ریزی درازمدت اصلا بوجود نمی‌آید و حتی در گردش‌های سیاسی گاها همه چیز صفر می‌شود و هر جناح دوباره برای خودش هم همه مدیران را عوض می‌کند و هم برنامه‌ریزی جدید می‌کند. این تغییرات زیگزالی در سیاست خارج و در سیاست داخل هم بوقوع می‌پیوندد و تبعاتش وضعیت موجود کشور است.

در تربیت و انتخاب مدیران مناسب برای دهه‌های مختلف غفلت کرده‌ایم

دکتر طیبی با بیان این که عوامل دیگری نیز باعث بروز مشکل بودند، افزود: ما در تربیت مدیران برای دهه‌های مختلف انقلاب و اداره کشور متناسب با مقتضیات هر دوره و یا انتخاب مدیران مناسب با دهه‌های مختلف غفلت کرده‌ایم. مدیران اجرایی سیاسی دهه اول و دوم انقلاب، قبل از انقلاب یا درگیر مبارزه بودند و یا سن و سالشان و یا فضای قبل از انقلاب اجازه کار علمی و فناورانه نمی‌داد که خود باور شوند و در بعد از انقلاب هم به شدت درگیر مشکلات اداره کشور از جنگ با ضد انقلاب و جنگ تحمیلی شدند. این مدیران که در سلامت و صداقت آنها شکی نبود نهایت تلاش‌شان راه‌اندازی چرخ صنعت و کشاورزی که اساس اقتصاد و اشتغال کشور را تشکیل می‌دهند با دانش و فناوری خارجی بود.

وی با بیان این که این طیف از مدیران برای دهه‌های سوم و چهارم انقلاب که اساس توسعه صنعت و کشاورزی ما باید متکی بر فناوری پیشرفته متعلق به خودمان باشد، مناسب نبودند، خاطرنشان کرد: ولی به علت عدم اجازه شکل‌گیری احزاب قوی که متأثر از همان نگاه حذفی بود، نیروهای جوان و خودباور جدید که در دو دهه اول و دوم انقلاب رشد یافته بودند به مدیریت‌های کلیدی کشور راهی پیدا نکردند و مدیریت کشور در یک حلقه بسته تقریبا باقی مانده است. اگر از مدیران دیگری نیز جریان‌های سیاسی استفاده کردند، به خاطر سیاسی بودن انتخاب آنها، خودباور به معنای واقعی آن نبودند و همان تفکر مدیران دهه اول و دوم را ادامه دادند.

عقلای چپ و راست باید در اداره کشور به یک الگوی مشترک برسند

رییس جهاد دانشگاهی در ادامه با بیان این مطلب که مشکلات کشور به علت حل نشدن انباشته شده و وضعیت ویژه‌ای را برای کشور بوجود آورده است، تاکید کرد: این شرایط ایجاب می‌کند عقلای دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا و یا همان چپ و راست سابق با گفت‌وگوهای جدی، علمی و تخصصی و آینده‌نگرانه به دور از احساسات به یک مدل مشترک در بعد خارجی و داخلی برای اداره کشور برسند. ما باید هم انقلابی بمانیم و هم با دنیا رابطه معقول داشته باشیم و هم پیشرفت کنیم و به توسعه پایدار برسیم.

دکتر طیبی اظهار کرد: اقتصاد مقاومتی دانش‌بنیان باید اساس کار در برون‌رفت از مشکلات اقتصادی کشور باشد. اما برای تحقق اقتصاد مقاومتی باید صاحب فناوری پیشرفته شد و برای صاحب فناوری شدن باید هم از توان داخلی استفاده کرد و هم از خارج انتقال فناوری صورت پذیرد. شرایط نیز برای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در کشور مهیا شود. شرایط فعلی ما بیشتر منجر به فرار سرمایه می‌شود تا جذب سرمایه‌گذاری. با انتخاب غلط مدیران، ما فرصت‌های زیادی را در تولید بسیاری از فناوری‌ها از دست داده‌ایم و باید با مدیریت بازار و واگذاری بخشی از بازار به شرکت‌های خارجی دارای فناوری پیشرفته، امتیاز انتقال فناوری بگیریم. لذا ضروری است تحریم ایران به شکل مناسب برداشته شده و با برقراری روابط بانکی با کشورهای مورد نظر جمهوری اسلامی، شرایط ارتباط شرکتهای ما با آنها فراهم شود.

رییس جهاد دانشگاهی ادامه داد: حتی در همین شرایط که مجبور به کار با چینی‌ها، هندی‌ها و روس‌ها و تکنولوژی‌های دست دوم آنها هستیم، می‌توان انتقال فناوری را انجام داد و پای شرکت‌های ایرانی را به بازار خودمان که به رایگان در اختیار خارجی‌ها گذاشته شده، باز کنیم. از طرف دیگر ساختار نظام ملی نوآوری ما از حوزه سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی اجرایی، اجرا و حامیان مالی و قانونی فاقد کارآیی است. از آثار این عدم کارآیی این است که صاحب فناوری شدن و تحقق اقتصاد مقاومتی نه فهم درست شده و نه متولی و نه برنامه دارد.

شعار سال و نحوه عملی شدن آن

دکتر طیبی در ارتباط با شعار سال و نحوه عملی شدن آن اظهار کرد: سالهاست که مقام معظم رهبری به زبان‌های مختلف اهمیت حمایت از تولید ملی و مصرف و کاربرد آن را بیان و بر آن تاکید می‌کنند. تولید ملی اگر دارای کیفیت و قیمت مناسب باشد، مردم از آن حمایت می‌کنند.کیفیت و قیمت هم با فناوری پیشرفته و الزمات صاحب آن شدن رابطه مستقیم دارد که به آن اشاره شد.

وی پیشنهاد داد: به نظر من در شرایط موجود کشور که شرایط لازم برای اصلاح نظام ملی نوآوری کشور وجود ندارد، به نظر می‌رسد از فشارهای موجود توسط مردم روی نمایندگان مجلس شورای اسلامی بابت اشتغال باید استفاده کرد و با تبدیل معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری به وزارت فناوری و دادن اختیارات لازم به این وزارتخانه در مورد حمایت از تولید فناوری بومی و بویژه کاربرد آن و همچین انتقال فناوری از طریق مدیریت خریدهای خارجی، شرایط بهتری را برای تحقق اقتصاد مقاومتی دانش‌بنیان آماده کرد. در صورت تشکیل این وزارتخانه وزیر مربوطه در صورت نداشتن عملکرد مناسب حتی خارج از کنترل خود یا در اثر عدم همکاری سایر وزارتخانه‌ها، در معرض استیضاح نمایندگان قرار می‌گیرد و مجبور به بیان حقایق و نهایت اصلاح امور از طریق قانون‌گذاری لازم و یا نظارت و سوال نمایندگان از سایر وزارتخانه‌ها برای اصلاح امور می‌شود.

رییس جهاد دانشگاهی با اشاره به عملکرد و وظایف دانشگاه‌ها در تولید فناوری و تحقق اقتصاد مقاومتی، گفت: در کشور ما هم دانشگاه‌ها به غلط توقع زیادی در جامعه از توان خودشان در حل مشکلات کشور ایجاد کرده‌اند، هم جامعه به غلط این توقع را از دانشگاه‌ها دارد. وظیفه دانشگاه‌ها تربیت نیروی انسانی مورد نیاز اداره کشور و تولید علم است. در حوزه فناوری نیز وظیفه آنها کار بر روی نسل‌های آینده فناوری در یک مدل آزمایشگاهی است. تولید فناوری‌های کاربردی و یا تکمیل فناوری‌های تولیدی دانشگاه‌ها و آماده کردن آنها در قالب محصول و یا خدمات قابل استفاده باید در مراکز تحقیق و توسعه شرکت‌های بزرگ و یا مؤسسات فناورانه‌ای مثل جهاد دانشگاهی صورت پذیرد که نگاه کاملاً کاربردی به تحقیقات و توسعه فناوری دارند. متأسفانه به دلیل عدم حمایت هوشمندانه از توسعه فناوری و تولید محصول پیشرفته ملی، مراکز تحقیق و توسعه فناوری در شرکت‌های ما شکل نگرفته است. کشور را نیز به گونه‌ای اداره می‌کنیم که باید نفت بفروشیم و مجبور باشیم بجای دریافت پول نقد واردات کنیم.

رییس جهاد دانشگاهی در ادامه با اشاره به آثار شرایط فعلی کشور بر عملکرد جهاد دانشگاهی اظهار کرد: برای اینکه اثبات کنیم ما توان تولید یک فناوری مورد نیاز کشور را داریم، حدود 3 تا 10 سال زمان صرف می‌شود که از نظر ما واقعا فاجعه است. تولید فناوری نیز با توجه به بد بودن روش پرداخت‌های مالی در حین پروژه‌ها و مشکلات حاصل از تحریم در تهیه قطعات و مواد اولیه حداقل دو تا سه برابر زمان پیش‌بینی شده به درازا می‌کشد، البته اگر در حین اجرا به دلایل مختلف متوقف نشود. اما مصیبت اصلی بعد از تولید فناوری و تجاری‌سازی آن شروع می‌شود که آن هم استفاده و یا خرید کردن فناوری مورد نظر توسط پروژه‌های کارفرمایی است که هیچ زمانی را برای آنها نمی‌توان تعیین کرد.

وی یادآور شد: البته موارد استثناء هم داریم، مدیران دلسوزی هم داریم که با حمایت‌های ارزنده خود باعث کاهش این زمان‌ها و کاربردی شدن سریع محصولات تولیدی می‌شوند. از طرف دیگر فرهنگ جهادی و ناامید نشدن در مقابل خوردن به درهای بسته هم در کاهش زمان و هم ادامه مسیر تا رسیدن به موفقیت هم وجه دیگر کار ما است که باعث سرزنده بودن و ادامه فعالیت‌ها شده است.

دکتر طیبی در پایان تاکید کرد: برای رسیدن به پیشرفت و توسعه پایدار نیاز به اراده جهت پیشرفت و برنامه‌ریزی جامع دراز مدت و تقسیم کار ملی داریم. این مهم حاصل نمی‌شود مگر با گفت‌وگو و توافق همه جناح‌های سیاسی وفادار به انقلاب اسلامی و رسیدن به مدل مشترک برای اداره کشور. اتفاقات اخیر در کشور شاهدی است به اینکه اگر به روش فعلی در عدم وفاق ملی برای اداره کشور و نبود شفافیت در برنامه‌ها و فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی و حاکم کردن قانون بر اداره امور ادامه دهیم، حتماً باید نگران جدی آینده باشیم.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار 18فروردین 96، کد خبر: 97011503784/، www.isna.ir