شعار سال: ​در سال جاری به دلیل خشکسالی و کاهش نزولات آسمانی پیش بینی می‌شود تولید گندم در خراسان‌جنوبی نسبت به سال‌های قبل کاهش محسوسی داشته باشد.
گندم به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین محصولات زراعی و به‌عنوان یک محصول استراتژیک سطح قابل‌توجهی از ارضی زراعی استان را همواره به خود اختصاص داده است، به‌گونه‌ای که از 75 هزار هکتار اراضی زراعی استان 21 هزار هکتار به کاشت این محصول اختصاص دارد.

سطح زیر کاشت گندم در سال زراعی 96-1395 معادل 22055 هکتار بود که از این سطح قریب 21 هزار تن گندم مازاد کشاورزان در قالب طرح خرید تضمینی خریداری شد این در حالی است که سطح زیر کشت در سال زراعی جاری با کاهش 5 درصدی به 21 هزار هکتار رسیده است.

لازم به ذکر است علیرغم کاهش سطح زیر کشت و تمامی محدودیت‌های ذکرشده در ذیل با اقداماتی بهزراعی از قبیل(رعایت تاریخ کاشت، توسعه روش‌های نوین آبیاری، توسعه کشاورزی حفاظتی، افزایش سطح کشت کود سبز، رعایت تغذیه متوازن، مبارزه به‌موقع با آفات و بیماری‌ها، ایجاد مزارع انتخاب مشارکتی تغذیه و تراکم و توسعه برداشت مکانیزه) و اقدامات به‌نژادی شامل( تولید و توزیع بذور اصلاح‌شده، راه‌اندازی مزارع انتخاب مشارکتی ارقام به‌منظور شناسایی ارقام سازگار با شوری و خشکی) سعی شده است تا پیامدهای تغییرات اقلیم و زیست‌محیطی به حداقل ممکن برسد در همین راستا پیش‌بینی 65 هزار تن تولید و خرید معادل 21 هزار تن گندم مازاد مورد انتظار است.

کاهش سطح زیر کشت گندم در استان ریشه در عوامل متعدد دارد.

* کاهش میزان نزولات جوی از عوامل کاهش سطح زیرکشت گندم

مهدی عصمتی‌پور معاون بهبود و تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌جنوبی در گفت و گو با ایسنا گفت: کاهش میزان نزولات جوی یکی از عواملی است که در کاهش سطح زیرکشت گندم موثر است.

وی افزود: ازآنجایی‌که بخش عمده‌ای از منابع استانی را قنوات به خود اختصاص می‌دهند که هوا بین بوده و دبی خروجی آن‌ها بستگی مستقیم به نزولات جوی دارد، بدیهی است کاهش بارش‌ها به‌شدت سطح زیر کشت محصولات زراعی ازجمله گندم را تحت تأثیر خود قرار داده و آن را با کاهش مواجه می‌سازد.

 معاون بهبود و تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌جنوبی اظهارکرد: تداوم خشکسالیها در سنوات گذشته بر دبی خروجی چاه‌های کشاورزی نیز تأثیر منفی داشته است، به‌گونه‌ای که شاهد کاهش سطح اراضی زیر کشت به‌طور مداوم در  این منابع آبی هستیم.

عصمتی‌پور با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین اثرات و پیامدهای ناشی از تغییرات اقلیمی در استان افزایش نسبی دما است، ادامه داد: گیاهان برخلاف انسان‌ها، پوی کیلومتریک هستند آن‌ها قادر به حفظ دمای ثابت و مناسب خود نبوده و دمای اندام‌هایشان برابر با دمای محیط با چند درجه بیشتر یا کمتر است، بنابراین به علت نوسانات زیاد دمای خاک و هوا، برقراری رابطه دقیق بین پدیده‌های حیاتی گیاه را با مشکل مواجه می‌سازد.

وی افزود: در همین راستا افزایش نسبی دما علاوه بر ایجاد اختلال در فرایند کاشت و تأثیرات بسزا در طی مراحل فنولوژیکی گیاه موجب افزایش نیاز آبی گیاه نیز می‌شود که این فاکتور در کنار کاهش میزان نزولات جوی می‌تواند به‌عنوان عامل محدوده کننده در میزان اراضی اختصاص‌یافته به کاشت محصولات زراعی ازجمله گندم باشد.

معاون بهبود و تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌جنوبی گفت: کاهش میزان رطوبت نسبی از دیگر فاکتورهای محدودکننده سطح زیر کشت است.

عصمتی‌پور افزود: ازآنجایی‌که مناسب‌ترین شرایط برای رشد رضایت‌بخش گندم، آب‌وهوای مرطوب و دمای متعادل است، کاهش میزان رطوبت می‌تواند تأثیر چشمگیری بر کاهش عملکرد و سطح زیر کشت داشته باشد.

* خرید تضمینی 1080 تن گندم از کشاورزان خراسان جنوبی

هاشم ولی پور مطلق   رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌جنوبی نیز در گفت و گو با ایسنا گفت: باوجود کاهش میزان تولید گندم، بالغ بر هزار تن گندم از کشاورزان استان   خریداری شد.

وی از خرید تضمینی 1080 تن گندم از کشاورزان خراسان جنوبی خبر داد و اظهارکرد: در حال حاضر یک پنجم مصرف گندم استان در داخل تولید می‌شود.

وی با بیان اینکه تاکنون ۵۶۲ تن از این میزان خرید تضمینی در سامانه ثبت شده است، افزود: ۲۲ مرکز خرید در استان گندم را از کشاورزان خریداری می‌کنند.

ولی پورمطلق تصریح کرد: از این تعداد ۱۹ مرکز زیر پوشش تعاون روستایی و سه مرکز زیر پوشش شرکت غله و خدمات بازرگانی است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه داد: امسال شاهد موافقت دولت برای پرداخت کرایه حمل مستقیم به کشاورز هستیم که این مهم از طرفی سبب صرفه جویی در هزینه‌ها و از طرفی مشوقی برای کشاورزان برای فروش محصول به صورت تضمینی خواهد بود.

* 21 هزار هکتار سطح زیر کشت گندم در خراسان جنوبی

وی بیان کرد: تاکنون از 1450 هکتار سطح زیر کشت این محصول برداشت انجام شده که قیمت تضمینی هر کیلو گندم 1300 تومان است.

ولی پورمطلق با بیان اینکه سطح زیر کاشت گندم در سال زراعی 96-1395 معادل 22 هزار و 55 هکتار بود که از این سطح قریب 21 هزار تن گندم مازاد کشاورزان در قالب طرح خرید تضمینی خریداری شد، افزود: سطح زیر کشت در سال زراعی جاری با کاهش 5 درصدی به 21 هزار هکتار خواهد رسید.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تاکید کرد: از جمله دلایل کاهش میزان تولید گندم در سال جاری می توان به کاهش میزان نزولات جوی، افزایش میزان دما، کاهش میزان رطوبت نسبی در سطح استان، افزایش میزان تبخیر و تعرق، افزایش مدت ساعات آفتابی ماهیانه، افزایش تعداد روزهای یخبندان در سطح استان اشاره کرد.

ولی پور مطلق ادامه داد: دهمچنین عواملی دیگری از قبیل؛ افزایش رغبت کشاورزان به کاشت محصولات باغی با توجه به کارایی مصرف آب بالاتر و صرفه اقتصادی بیشتر، کاهش کمی و کیفی منابع آبی ناشی از بروز خشک‌سالی‌های مکرر، اعلام دیرهنگام قیمت تضمینی محصول در سال جاری، هجوم آفات و بیماری‌ها با توجه به بروز خشکسالی‌ها و فقر مراتع نیز بر کاهش سطح زیر کاشت محصولات زراعی به‌طور اعم و گندم به‌طور اخص تأثیرگذار بوده است.

گفتنی است؛ اقدامات زیادی اعم از بهزراعی از قبیل رعایت تاریخ کاشت، توسعه روش‌های نوین آبیاری، توسعه کشاورزی حفاظتی، افزایش سطح کشت کود سبز، رعایت تغذیه متوازن، مبارزه به‌موقع با آفات و بیماری‌ها، ایجاد مزارع انتخاب مشارکتی تغذیه و تراکم و توسعه برداشت مکانیزه و اقدامات به‌نژادی شامل؛ تولید و توزیع بذور اصلاح‌شده، راه‌اندازی مزارع انتخاب مشارکتی ارقام به‌منظور شناسایی ارقام سازگار با شوری و خشکی صورت گرفته تا پیامدهای تغییرات اقلیم و زیست‌محیطی به حداقل ممکن برسد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشجویان ایران، تاریخ انتشار: 21 خرداد 1397، کدخبر: 97032109423 ، www.isna.ir