شعار سال : به دنبال مناقشات پیش آمده درباره مسأله «علم و دین» که در پی نامه دکتر داوری اردکانی خطاب به همایش «علم دینی» به وجود آمد، رییس جمهور در جمع مهندسان کشور، با انتقاد از کسانی که معتقدند علم به دینی و غیر دینی تقسیم می‌شود، بیان داشت که علم، علم است و صراحتاً از بودجه‌هایی که ادعا شد سال‌ها صرف این پروژه شده است با همان لحن معترض همیشگی گلایه کرد.سخنان رییس جمهور از چند جنبه قابل توجه است. نخست این که به نظر می‌رسد ورود یک مقام رسمی اجرایی به یک مناقشه نظری است. تا کنون اطراف این مناقشه و کسانی که در این‌باره اظهار نظر کرده بود، همه کم یا زیاد منتسب به اهل نظر بودند، ولی ورود بالاترین مقام اجرایی کشور به این ماجرا، این پرسش را به میان می‌کشد که آقای رییس جمهور قصد فیصله دادن به چه چیزی را در این میان دارند؟ اگر این ماجرا یک امر نظری است.که قطعاً چنین است- و رییس جمهور گمان می‌کند در این موضوع صاحب نظر است، به‌راحتی می‌تواند مانند سایر اهل نظر، متن متناسبی به نگارش در آورد و پاسخ خود را بیان کند. اگر این موضوع یک موضوع اجرایی است، ابتدا باید روشن شود چه جنبه مدیریتی یا سیاسی در آن وجود دارد و سپس رییس جمهور مشخص کند که دولت برای حل و فصل این ماجرای اجرایی چه اقداماتی کرده است که ناموفق بوده‌اند و اکنون رییس جمهور را به اظهارنظر علنی، علیه کسانی می‌کشاند که ادعا می‌شود قائل به علم دینی و غیر دینی با آن تعابیر خاص ایشان هستند.برای این که کمی مسأله روشن شود، مثال‌هایی بیان می‌شود. یکی از پرمناقشه ترین نهادهایی که با انتصاب در زمان رییس جمهور قبلی در پروژه «علم دینی» فعال به نظر می‌رسد، مؤسسه(انجمن) حکمت و فلسفه ایران است. رییس این مؤسسه در زمان احمدی نژاد تغییر کرد تا احتمالاً با سیاست‌های دولت قبلی هماهنگ باشد. پرسش اینجاست که چرا رییس جمهور از این قدرت خود برای تغییر وی استفاده نمی‌کند؟ پرسش مهم‌تر اینجاست که اساساً در این مؤسسه که اغلب فعالیت‌های آن به همان روال قدیم پیش می‌رود، چقدر برای موضوع مذکور، هزینه می‌کند؟مثال دیگر، تأسیس رشته اندیشه اجتماعی مسلمین در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران است که از بحث برانگیزترین کارها در زمان احمدی نژاد بود. دولت فعلی می‌تواند با استفاده از اختیارات خود، هر نوع سوءمدیریتی را که در این زمینه صورت گرفته است، جبران یا لااقل رویه‌های نادرست احتمالی را مثلاً در جذب برخی استادان بدون روال قانونی، اصلاح کند. یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین نهادهای مذهبی کشور که فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی فراوانی را انجام می‌دهد، دفتر تبلیغات اسلامی است که ریاست آن بر عهده دکتر واعظی است. دست بر قضا به نظر می‌رسد بین ایشان و دولت روابط نسبتاً قابل قبولی وجود دارد. دولت برای برطرف کردن سوءتفاهم‌های مورد ادعا، تاکنون چه جلسات کارشناسی با این نهاد انجام داده است؟کمیسیون حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، از دیگر نهادهای مذهبی است که برخی فعالیت‌های پژوهشی یا سیاست‌گذارانه فرهنگی در امور مذهبی را بر عهده دارد. می دانیم که ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی هم بر عهده رییس جمهور است.مثال‌هایی از این دست، بیشتر متوجه فعالیت‌های علمی، نظری و فرهنگی نهادهای مذهبی یا بعضاً متعارف می‌شود که اساساً سهم چندانی در بودجه کشور ندارند.در زمان جنجال بودجه نهادهای مذهبی این مسأله با رقم دقیق ذکر شد- و تنها بخشی از این بودجه اعطایی صرف پروژه‌ها می‌شود و از آن پروژه‌ها هم نیز تعداد اندکی را می‌توان با محور «علم دینی» دارای قرابت تعبیر کرد. بنابراین و به صراحت، هیچ بودجه خاصی در جایی از کشور برای تولید «علم دینی» مصرف نمی‌شود. بودجه نهادهای مذهبی هم به شدت کاهش یافته است، بسیاری از رشته‌ها و برخی از مطبوعات مرتبط تعطیل شده‌اند و بقیه نهادهای بزرگ فرهنگی کشور نیز سخت با مشکلات مالی دست به گریبان و اغلب از انجام تعهدات روتین خود ناتوان هستند.کنار هم گذاشتن برخی از مؤلفه‌ها مانند: روحانیت، پروژه دینی کردن علم(با کاریکاتوری ترین توصیف ممکن)، طرح بودجه سنگین(؟) این نهادها و پروژه‌ها، ادعای وجود نگاهی ایدئولوژیک و متحجرانه، هدف گرفتن نهادهای فرهنگی زیر نظر رهبری و... همه به راحتی نشانگر این است که تکنیکی روانی و تبلیغاتی به‌کار می‌رود تا همچنان و در روند فعالیت‌های رسانه‌ای حامیان دولت طی چند سال اخیر، مشکلات اقتصادی و ضعف‌های ساختاری کشور، به جای آن که به مدیریتی نسبت داده شود که در برابر وضع کشور مسؤول است، به نهادهایی نسبت داده شود که هیچ ارتباطی با وضع پیش آمده ندارند. واضح است که با این کار، دولت می‌تواند بار فشارهای وارده بر خود را کاهش دهد و همچنان هم رد سوءمدیریت های کلان و هم مدیران ناکارآمد را بپوشاند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از وبسایت صبح نو ، تاریخ انتشار: 12 اسفند 1396 ، کدخبر: 17039 ، www.sobhe-no.ir