در کنار دو خاستگاه پیش یاد برای علوم انسانی (ر. ک: یادداشتهای پیشین در روزنامه همدلی، شمارههای ۱۶۷۸، ۱۶۸۱ و ۱۶۸۶)، هر یک از دانشهای تخصصی در این قلمرو وسیع، پس از «تحلیل مفهومی مسایل» و «تعیّن مسایل جدید»، ضروری است در قدم سوم به «نظام مندی مسایل» بپردازند تا اولویت بندی هر مسئله و نسبت آن با دیگری (طبقهبندی) مشخص شود که در غیر این صورت، به دلیل پیچیدگی و تکثّر مسایل نوبهنو، آشفتگی و پراکندگی و پیاپی، ناکارآمدی، دامن آن دانش را خواهد گرفت. اینک براساس تحلیل کارکردهای سه گانه ع. ا. میتوان به ایجاد و برآمدن شبکهای ملّی، با هویّت «علمی ـ اجتماعی» درخصوص مهمترین «مسایل قلمرو ع. ا.» با «رویکرد ایرانی ـ اسلامی» اندیشید. بر کلمة «مسئله» به معنای مِتدیک و پژوهشی آن تأکید کرده چرا که با تمرکز برآن، چنین شبکهای میتواند به «مسئلهیابی»، «مسئلهسازی» و «نظاممندی» یا نظام سازی مسایل حوزه ع. ا. مبادرت ورزد.
شعار سال: در کنار دو خاستگاه پیش یاد برای علوم انسانی (ر. ک: یادداشتهای پیشین در روزنامه همدلی، شمارههای ۱۶۷۸، ۱۶۸۱ و ۱۶۸۶)، هر یک از دانشهای تخصصی در این قلمرو وسیع، پس از «تحلیل مفهومی مسایل» و «تعیّن مسایل جدید»، ضروری است در قدم سوم به «نظام مندی مسایل» بپردازند تا اولویت بندی هر مسئله و نسبت آن با دیگری (طبقهبندی) مشخص شود که در غیر این صورت، به دلیل پیچیدگی و تکثّر مسایل نوبهنو، آشفتگی و پراکندگی و پیاپی، ناکارآمدی، دامن آن دانش را خواهد گرفت. اینک براساس تحلیل کارکردهای سه گانه ع. ا. میتوان به ایجاد و برآمدن شبکهای ملّی، با هویّت «علمی ـ اجتماعی» درخصوص مهمترین «مسایل قلمرو ع. ا.» با «رویکرد ایرانی ـ اسلامی» اندیشید. بر کلمة «مسئله» به معنای مِتدیک و پژوهشی آن تأکید کرده چرا که با تمرکز برآن، چنین شبکهای میتواند به «مسئلهیابی»، «مسئلهسازی» و «نظاممندی» یا نظام سازی مسایل حوزه ع. ا. مبادرت ورزد.
در ذیل کاربردها و منافعی که چنین شبکه تولیدی میتواند برای جامعه علمی داشته باشد، یکی از راههای دامن زدن و زمینه سازیهای علمی، برانگیختن مسئلۀ «مسئلهپژوهی» در میان صاحبنظران و پژوهشگران ع. ا. کشور است.
از جملۀ پیشنهادهای قابل طرح، تأسیس نشریههای علمی با سبک و سیاقی کاملاً متفاوت و جدید در باب «مسئلهپژوهی» است؛ آن هم با هدف راه اندازی «شبکۀ علمی - اجتماعی مسئلهپژوهی» که به سه هدف فوق یاری رساند.
این پیشنهاد نو، یکی از راههای زمینه سازی شبکۀ علمی - اجتماعی مذکور خواهد بود که در کنار اهداف یاد شده، به یاری رسالهها و پایان نامههای دورههای تحصیلات تکمیلی ع. ا. نیز میآید و در گزینش مسئلههای جدید و جهت دهی این پژوهشها و تشکیل شبکهای از مسایل علمی و نظام مندی پژوهشهای ع. ا؛ و همچنین ضَرب در نیازهای جامعه، یاریرسان خواهد بود.
چنین نشریههایی از قالب و مدل ویژهای بهره میبرند تا بتوانند اهداف پیش یاد را تأمین کنند و از این رو نوشتههای آنها، نه «مقالة علمی پژوهشی» محسوب میشوند، و نه «یادداشت علمی»، و نه «مقالات ژورنالیستی و عمومی»، بلکه نوعی نوشتار با سبکِ مسئلهنویسی یا همان «مسئلهپژوهی» است؛ بنابراین نویسندة چنین نوشتارهایی را، «مسئلهپژوه» مینامیم نه مقالهنویس یا یادداشتنویس؛ و در این صورت، ترجیح این است که عنوان چنین نوشتارهای پژوهشی را «مسئله- نوشتار» بنامیم.
قالب کلّی و مدل نوشتههای چنین نشریاتی، از ۱۴ بخش تشکیل میشود شامل:
۱. عنوانِ مسئله– نوشتار
۲. مشخصات نویسنده
۳. چکیده
۴. کلیدواژه
۵. مسألۀ پژوهش
۶. ضرورتها و اهداف پژوهش
۷. فرضیههای پژوهش
۸. ساختار پژوهش
۹. نتایج پژوهش
۱۰. نوع و روش پژوهش
۱۱. پیشینه پژوهش
۱۲. منابع اصلی پژوهش
۱۳. حوزة مطالعاتی نویسنده
و ۱۴. کتب، مقالات و آثار تحقیقی مرتبط نویسنده/.
بدین ترتیب:
اول آنکه؛ با توجه به مدل طراحی شده، متن یک مسئلهنوشتار، حداکثر بیش از سه یا چهار صفحه نخواهد بود.
دوم؛ هدف این نوع نوشتارها، تحلیل علمی یک مسئله به مانند یک مقالۀ علمی پژوهشی نیست که لازم باشد به توصیف و تبیین و تحلیل ابعاد و زوایای مسئله و پیجویی ادّله و استدلالها برآییم.
این امکان هست که یک مسئله نوشتار، نتواند دیدگاه تحقیقی نویسندۀ خود را مستدل و مستند سازد چرا که هدف، مسئلهیابی و مسئلهسازی است و نه تجزیه و تحلیل جامع و کامل یک مسئلۀ علمی و سوم؛ در این رویه، الزاماً به نقد علمی و پژوهشی یک مسئله پرداخته نمیشود.
اگرچه این امکان وجود دارد که یک مسئلهنوشتار، به مسئلهای چالشی ورود کند و خود، نقدی بر نظریههای پیشین باشد، اما این سبک کار را نباید مانند انتظارات و اقتضائات یک «مقالۀ نقد پژوهشی» دانست (ر. ک: حسینی، سیّد حسین، ۱۳۹۵، اصول راهنمای تنظیم مقالات نقد، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی).
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه همدلی، تاریخ انتشار: ۳ خرداد ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۹۰۵۵، www.hamdelidaily.ir