شعار سال: رونق بازار مسکن که از اواسط سال گذشته آغاز شد و با فاصله چندماهه از بازارهای ارز و طلا، جهش قیمتی را تجربه کرد، حالا به وضعیتی رسیده که با استقبال سرد متقاضیان مواجه شده است. آمارهای بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن تهران در مردادماه امسال حاکی از این است که میانگین قیمت هر مترمربع زیربنای مسکونی در این‌ماه نسبت به مردادماه سال قبل رشد 62.1درصدی را تجربه کرده اما از نظر تعداد معاملات با افت 33.2درصدی روبه‌رو بوده است. بررسی‌های میدانی از بنگاه‌های مشاور املاک نشان می‌دهد بالا رفتن قیمت مسکن مستقیما بخش قابل‌توجهی از متقاضیان مصرفی بازار را از خرید ناتوان کرده که همین مسئله به کسادی بازار دامن زده است و در صورت تداوم، می‌تواند با حذف کامل تقاضای مصرفی، مقدمات رکود سنگین و بی‌سابقه بازار مسکن را فراهم آورد.

زنگ خطر بازار مسکن
آمارها حاکی از این است که روند کاهشی تعداد معاملات بازار مسکن از خردادماه امسال یعنی دقیقا از آغاز فصل جابه‌جایی در این بازار آغاز شده است؛ آن‌هم در شرایطی که در اردیبهشت‌ماه حجم معاملات بازار مسکن نسبت به ماه مشابه سال قبل رشد 14.3درصدی را تجربه کرده بود. بر این اساس تعداد معاملات بازار مسکن تهران در خردادماه 3.1درصد، در تیرماه هفت درصد و در مردادماه 33.2درصد نسبت به ماه‌های مشابه سال قبل کاهش یافت تا عملا بازار مسکن بدون اینکه مهلت بروز نشانه‌های رکود را پیدا کند، مستقیم وارد دوره رکود شود. حسام عقبایی، نایب‌رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک این وضع را نگران‌کننده دانسته و معتقد است اگر در نیمه دوم سال، بازار مسکن به ثبات نسبی نرسد، ناگزیر در رکود عمیقی گرفتار خواهد شد که شاید نمونه آن در سه دهه اخیر بی‌سابقه باشد.
او با اشاره به افت ادامه‌دار و تشدید‌شونده معاملات مسکن از تیرماه تا مردادماه می‌گوید: این روند کاهشی در کنار جریان رشد قیمت‌ها حاکی از این است که هم‌اکنون رکود عمیق تورمی بر بازار مسکن حاکم شده زیرا رشد قیمت مسکن در ماه‌های اخیر تناسبی با رشد درآمد مردم و قدرت خرید آنها نداشته است. به گفته او، این فرایند عملا به حذف تقاضای بالقوه مصرفی در بازار منجر شده که تشدیدکننده رکود است اما در این رکود لزوما قیمت‌ها کاهش پیدا نمی‌کند که همین مسئله باعث قفل شدن بازار خواهد شد.



دورنمای بازار مسکن
نایب‌رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک، بازار مسکن را مانند بازار دیگر کالاهای سرمایه‌ای و مصرفی، متأثر از تحولات بازار ارز و طلا می‌داند و معتقد است اگر این بازار به ثبات نسبی برسد می‌توان امیدوار بود که بازار مسکن نیز به تعادل بازگردد و حتی حباب قیمتی ایجادشده در مسکن نیز در برخی مناطق تا یک‌چهارم کاهش پیدا کند.

البته عقبایی پیش‌بینی بروز رکود تورمی در بازار مسکن را قوی‌تر اعلام می‌کند و می‌گوید: در بازار مسکن از یک‌سو با موضوع نقدشوندگی سرمایه‌گذاری مواجهیم که نسبت به بازارهایی مانند ارز و طلا پایین‌تر است و همین مسئله باعث می‌شود سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت کمتر وارد آن شوند، از سوی دیگر مبلغ این سرمایه‌گذاری برای اغلب مردم بالاست و خرید مسکن، بزرگ‌ترین خرید سبد مصرفی آنها محسوب می‌شود، درنتیجه تقاضای مصرفی کالای مسکن با برنامه‌ریزی وارد بازار می‌شود و تحولاتی مثل جهش قیمتی به‌راحتی آن را ناتوان می‌کند. به گفته او، از دیگر ویژگی‌های بازار مسکن، چسبندگی قیمت‌هاست که باعث می‌شود حتی در دوره‌های رکود نیز قیمت‌ها کاهش نیابد. عقبایی می‌گوید: مجموع این وقایع باعث شده بازار مسکن که پس از افزایش قیمت‌ها وارد دوره رکود تورمی شده، به‌راحتی وارد دوره رونق نشود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همشهری، تاریخ انتشار 1 مهر 97، شماره: 31421