شعارسال:شما از امضا‌کنندگان نامه‌های اقتصاددانان به رئیس جمهور بودید، علت غیبت شما در جلسه اقتصاددانان با روحانی چیست؟

تعدادی از اقتصاددانان طی چند ماه اخیر دو نامه به رئیس‌جمهور و سران قوا نوشته بودند. در آن نامه‌ها تحلیلی از ریشه‌های اصلی گرفتاری‌های اخیر کشور و راه‌حل‌های مشخصی ارائه کرده بودند. انتظار طبیعی ما این بود که آقای رییس جمهور حتی اگر علاقمند به کارهای نمایشی شبیه رییس جمهور قبلی است، اولویت را به آن دهند که به مناسبت آن نامه‌ها یک دیدار رو در رو وجود داشته باشد. این کار انجام نشد تا اینکه روز شنبه گذشته به ما اطلاع دادند که باید برای یک جلسه‌ای در روز دوشنبه آماده شویم. وقتی ما از موضوع جلسه پرسیدیم، معلوم شد که هیچ برنامه و هدف مشخصی از سوی برگزار کنندگان در کار نیست. بنابراین برداشت ما این بود که گویی هدف اصلی یک اقدام نمایشی است.

به روال جلسات دیگری که به این شیوه برگزار می‌شود، آقای رییس جمهور اول به سخنانی گوش می‌دهند و بعد خودشان مطالبی را مطرح می‌کنند. اگر قرار بر این باشد که آقای رییس جمهور در حیطه‌ای که هیچ نوع صلاحیت تخصصی ندارند، از کسانی که از این صلاحیت برخوردارند و بتوانند استفاده کنند؛ لازم است که اول آقای رییس جمهور نظرات خود را ارائه کنند تا در شرایطی که هدف و برنامه مشخصی وجود ندارد، حداقل فرصت به صاحبان تخصص داده شود که برداشت‌های آقای رییس جمهور را مورد ارزیابی کارشناسی قرار دهند.

چون چنین چیزی در دستور کار ریاست محترم جمهور و طراحان برنامه دیدارها وجود نیست، عملا این یک نابرابری ناعادلانه‌ای به وجود می‌آورد که در آن اهل نظر و صاحبان تخصص دیگر امکان واکنش به صحبت‌های رییس جمهور را ندارند و بخش اصلی آن چیزی که در رسانه‌ها منتشر می‌شود همان صحبت‌های آقای رییس جمهور است و به هیچ وجه مورد ارزیابی صاحبان صلاحیت و تخصصی قرار نمی‌گیرد. بنابراین ما به این اعتبار و به اعتبار این که هیچ برنامه و هدف مشخصی برای آن جلسه اعلام نمی‌شد، احساس کردیم که قرار است صرفا از حضور اقتصاددان بهره برداری تبلیغاتی شود.

برای آنکه چنین شائبه‌ای شکل نگیرد به برگزارکنندگان پیشنهاد کردیم که یکی از آن دو نامه اقتصاددانان به عنوان موضوع جلسه در نظر گرفته شود. آقای رییس جمهور در سخنرانی روز شنبه خود در دانشگاه تهران، گفته بودند که قادر نیستند از نامه‌های اقتصاددانان استفاده کنند. ما فکر می کردیم اینکه قادر نباشند چیز شگفت انگیزی نیست، چون ایشان اساسا صلاحیت تخصصی در این زمینه ندارند. ایشان می‌توانند سوالات و ابهامات خود را مطرح کنند و پاسخ‌های درخور نیز دریافت کنند.

بر این اساس پیشنهاد ما این بود که در درجه اول برای اینکه یک برنامه مشخص در آن جلسه وجود داشته باشد، مبنای بحث درباره یک یا هر دو نامه اقتصاددانان باشد و به طربق اولیٰ کسانی هم که در این جلسه شرکت می‌کنند امضا کنندگان آن نامه‌ها باشند. چون هیچ کدام از این دو تا پیشنهاد مورد توافق دعوت کنندگان قرار نگرفت، ما فکر می‌کردیم که برخورد گزینشی با امضاکنندگان نامه آثار سو تفاهم برانگیزی را در بین امضاکنندگان پدید می‌آورد و از طرفی دیگر جلسه پیشنهادی و کیفیتی که آنان مطرح می‌کردند، عملا در حد یک کار نمایشی و تبلیغاتی باقی می‌ماند و نمی‌توانست هیچ دست آوردی داشته باشد. گفتیم اگر شروط ما پذیرفته نشود، شرکت نمی‌کنیم و نکردیم. آنچه که عملا اتفاق افتاد هم تحلیل ما را تایید کرد. اقتصاددانان از طیف‌های متنوع فکری حرف‌های متفاوت و متناقضی با یکدیگر زدند که یک فرد فاقد صلاحیت تخصصی و در یک مقام اجرایی بسیار حساس را بیشتر می‌توانست گیج کند. طبیعی است که هیچ دست‌آوردی برای ایشان نداشته باشد.

براساس رویه پیش‌بینی شده ما رئیس جمهور آخر صحبت کردند و فرصت ارزیابی آن ادعاهای ایشان پدیدار نشد و عملا این جلسه به یک امر تشریفاتی، نمایشی و تبلیغاتی و در واقع فرصتی برای رییس جمهور و نه برای اقتصاددان تبدیل شد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت مدرسه ایرانی اقتصاد نهادی، تاریخ انتشار30مهر 97، کدخبر: ،www.isiew.ir