شعارسال: نیمه دوم سال برای تهران مصادف با آغاز یک نبرد است، نبرد با آلودگی هوا که در چند سال گذشته همواره این آلودگی هوا بوده که بر شهروندان تهرانی چیره شده است‌. تهران به‌سبب موقعیت جغرافیایی که دارد و نیز با آغاز فصل سرما و غالب شدن پدیده اینورژن (وارونگی هوا) همواره با آلودگی هوا در تقابل است و این در حالی است که در سال‌های اخیر به‌سبب ازدیاد خودروها و نیز عدم رعایت شاخص‌های زیست‌محیطی در سوخت و کیفیت خودروها غلظت آلاینده‌های کم‌تر از ۱۰ میکرون و 5/2 میکرون رو به افزایش نهاده است‌.

مقایسه کیفیت هوای تهران در دو سال گذشته نشان می‌دهد که وضعیت هوای تهران رو به بهبود که نرفته هیچ وخیم‌تر نیز شده است‌. به‌گونه‌ای که سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ هفت درصد روزهای آلوده‌تر داشته، یعنی بالغ‌بر ۲۰ روز‌. بر طبق گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در سال ۹۵ بیش‌ترین روزهای آلوده مربوط به آبان‌ماه ۱۶ روز و دی‌ماه ۲۲ روز بوده است و این در حالی است که در سال ۹۶ بیش‌ترین روزهای آلوده مربوط به آبان‌ماه ۲۴ روز و بهمن‌ماه ۲۲ روز بوده است‌. از بررسی این آمار چنین برمی‌آید که تهرانی‌ها باید خود را برای مواجهه با روزهای آلوده آماده کنند‌. این در حالی است که در چند سال گذشته مهرماه شرایط هوای تهران سالم بوده؛ اما سوال این‌جاست آیا راهکاری برای مقابله با آلودگی هوا وجود ندارد؟

تابستان سال جاری تهران عاری از آفت سفید‌بالک‌ها شد یا به قولی این آفت کنترل شد و این مهم ناشی از اقدامات کارشناسی و به‌موقع مدیریت شهری در مهار این آفت بوده است‌. درحالی‌که در سال‌های قبل همواره مدیریت شهری عاجز از کنترل آن بود‌. آلودگی هوا نیز همواره یک تهدید بالقوه برای شهر تهران بوده؛ اما راهکارهای مفیدی برای کاهش آن وجود دارد‌. راهکارهایی که شورای اسلامی شهر تهران در دوره پنجم به‌ جد پیگیر اجرای آن است‌. اجرای طرح کاهش و الزام دارندگان خودرو به اخذ معاینه فنی ازجمله این موارد است‌.

در همین زمینه سیدآرش حسینی‌میلانی به آلودگی هوای شهر تهران اشاره کرد و گفت: آبان‌ماه فصلی است که آلودگی هوا، آثار خود را اندک‌اندک نشان می‌دهد‌. بنابراین تمام دستگاه‌ها و شهروندان باید در یک حرکت جمعی تلاش کنند با تقویت طرح‌هایی نظیر الزام خودروها به اخذ معاینه فنی شاهد کاهش آلودگی هوا باشیم‌. وی با بیان این‌که همه‌ساله آلودگی هوا در بازه زمانی ۱۲۰ روزه اول آبان تا اواخر بهمن شدت می‌گیرد، اظهار داشت: معمولاً راهکاری که برای کاهش آلودگی هوا مطرح می‌شود توسعه حمل‌ونقل عمومی است که البته این امر موثرترین راه است؛ اما در شرایط کنونی و به‌دلیل کاهش اعتبارات و کمبود امکانات باید راهکارهای دیگری را در نظر گرفت‌. این عضو شورای شهر تهران ادامه داد: امسال تلاش شده است با اجرای فاز دوم طرح کاهش آلودگی هوا به‌صورت سراسری، معاینه فنی تمامی خودروهای سبک و سنگین به‌صورت یکپارچه و در تمام اوقات کنترل شود‌. در این راستا، دوربین‌های کنترلی چهار برابر شده، به تعداد مراکز معاینه فنی افزوده شده و شیفت‌های کاری آن‌ها افزایش پیدا کرده است‌.

حسینی‌میلانی با تأکید بر این‌که امیدواریم با همکاری پلیس و شهرداری و کنترل آلایندگی خودروهای دیزل شاهد کنترل نسبی آلودگی هوا باشیم، تصریح کرد: مسئولیت مدنی هر شهروند در تهران ایجاب می‌کند، به‌طور حتم و به‌موقع اقدام به اخذ معاینه فنی کند‌. البته علاوه‌بر شهروندان در سازمان‌های عمومی‌، دولتی و خصوصی سرویس‌های مختلف به‌خصوص اتوبوس‌ها و کامیون‌های دیزلی وجود دارد که باید آن‌ها نیز نسبت به اخذ معاینه فنی اقدام کنند‌. سخنگوی کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران به آثار آلودگی هوا اشاره کرد و ابراز داشت: میزان ذرات معلق کم‌تر از 5/2 میکرون در نیمه‌دوم سال نسبت به شش‌ماهه اول سال، بیش از دو برابر افزایش می‌یابند‌. این ذرات برای تمامی گروه‌های سنی و به‌ویژه زنان باردار، نوزادان، کودکان، سالمندان و بیماران قلبی‌ـ عروقی و تنفسی بسیار خطرناک است‌. این یک خسارت عمده بهداشتی است که هر سال با آن مواجهیم؛ به‌گونه‌ای که براساس برآوردهای بانک جهانی بیش از چهارهزار نفر در تهران به‌خاطر آلودگی هوای جان خود را از دست داده و تاوان اقتصادی آن، بیش از 6/2 میلیارد دلار در سال است‌.

حسینی‌میلانی افزود: در چنین شرایطی سازمان‌ها و شرکت‌هایی که دارای اتوبوس یا مینی‌بوس‌های آلاینده هستند، باید نسبت به‌رفع ایرادات ناوگان حمل‌ونقلی خود اقدام کنند‌. اگرچه امروز شرایط به‌گونه‌ای است که توان نوسازی و جایگزینی اتوبوس‌ها چندان ممکن نیست؛ اما می‌توان میزان موثری از آلایندگی‌ها را با معاینه فنی کاهش دهیم‌. وی با تأکید بر این‌که ما باید سهم خود را در کاهش آلودگی هوا بپذیریم، بیان کرد: اخذ معاینه فنی سهم هر شهروند در کاهش میزان آلودگی هوا است‌. با ظرفیت فعلی ناوگان حمل و نقل عمومی نمی‌توانیم از همه شهروندان انتظار داشته باشیم در شهر فقط با استفاده از مترو تردد کنند؛ اما این را می‌توانیم از آن‌ها بخواهیم که معاینه فنی را جدی بگیرند، چراکه معاینه فنی مسئولیت مدنی، اخلاقی و قانونی است که برعهده شهروندان است‌. رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران درباره اجرای طرح کاهش و الزام خودروها به اخذ معاینه فنی یادآور شد: این طرح از سال ۹۴ آغاز شد؛ اما در آن مقطع ایراداتی وجود داشت ازجمله این‌که شبکه کنترلی که ضمانت اجرای این طرح است آماده نبود؛ اما امروز تعداد دوربین‌ها و ظرفیت مراکز معاینه فنی افزایش پیدا کرده و بسترها برای اجرای فاز دوم طرح کاهش فراهم شده است‌.

حسینی‌میلانی اضافه کرد: هم‌اکنون سیستم نوبت‌دهی اینترنتی هم در مراکز معاینه فنی شروع به کار کرده و شهروندان می‌توانند از این طریق زمان خود را مدیریت کنند‌. با وجود این همچنان مراجعه و دریافت نوبت به‌صورت حضوری زیاد است و با توجه به این‌که از ابتدای آبان‌ماه مقرر شده بود خودروهای فاقد معاینه فنی جریمه شوند و از آن‌جا که ما عادت داریم کارهایمان را به دقایق انتهایی موکول کنیم، شاهد صف‌های طولانی در مراکز معاینه فنی بوده‌ایم‌. حسینی‌میلانی با بیان این‌که در پنج روز نخست آبان‌ماه، بیش از ۲۷ هزار مراجعه حضوری صورت گرفته و تنها ۱۳۹۲ مراجعه به‌شکل اینترنتی بوده است، عنوان کرد: این در حالی است که افرادی که مراجعه اینترنتی داشتند وقت بسیار کم‌تری از آنان گرفته می‌شد؛ درحالی‌که در مراجعه حضوری شهروندان دو تا سه ساعت معطل می‌مانند‌. خواهشی هم که من از شهروندان دارم این است که از امکان ثبت‌نام اینترنتی استفاده کنند تا سریع‌تر معاینه را بگیرند‌. صرف وقت زمانی در صف زحمتی است که شهروندان عزیز تهرانی متقبل می‌شوند تا آلودگی هوای کم‌تری داشته باشیم؛ اما شهرداری باید تلاش کند این زمان را تا حد امکان کاهش دهد‌. وی رفع ایرادات مربوط به خودروهای دیزلی را قطعه مهمی در پازل حل آلودگی هوای شهر تهران برشمرد و گفت: در شهر تهران ۱۰۰ هزار خودروی دیزلی وجود دارد که شش‌هزار دستگاه از این خودروها مرتبط با اتوبوسرانی شهرداری تهران هستند که به‌صورت جدی معاینه فنی برای آن‌ها اعمال می‌شود؛ اما مابقی خودروهای دیزل برای دستگاه‌های دولتی و شهروندان عادی یا شرکت‌های خصوصی است که مشارکت صاحبان خودروهای دیزل برای اخذ معاینه فنی بسیار ضروری است‌.

این عضو شورای شهر تهران ادامه داد: مواردی هم وجود دارد که این خودروها به خارج از شهر تهران رفته و معاینه فنی می‌گیرند که البته پلیس با این موارد برخورد می‌کند‌. در این راستا واحدهای سیاری فعال هستند که با هماهنگی پلیس میزان آلایندگی خودروها سنجیده می‌شود و اگر معاینه فنی به‌طور صحیح و کامل اخذ نشده باشد، اعمال قانون خواهند شد‌. حسینی‌میلانی به نقش نظارت‌های مردمی در کاهش آلودگی هوا اشاره کرد و اظهار داشت: در سامانه ۱۸۸۸ شهرداری نیز امکانی فراهم شده که شهروندان در صورت مشاهده خودرو دودزا، می‌توانند عکس بگیرند و در سامانه بارگذاری کنند که تاکنون ۲۰ مورد اطلاع‌رسانی شده است‌. وی با بیان این‌که مهلت دوهفته‌ای به شهروندان داده شده است که نسبت به اخذ معاینه فنی خودروهای خود اقدام کنند، تصریح کرد: در حال حاضر ۵۰۰ هزار خودرو معاینه فنی ندارند که باید در این دو هفته معاینه فنی بگیرند‌. رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر افزود: در مهر و آبان به‌دلیل آغاز بارندگی‌ها وضعیت کیفیت هوا خوب است؛ ولی با ورود جبهه هوای سرد و ماندگاری آن شرایط تغییر پیدا کرده و شاهد وارونگی دما خواهیم بود، لذا باید تلاش کنیم با مشارکت شهروندان قبل از شروع وارونگی هوا پوشش معاینه فنی را تکمیل کنیم تا در فصل سرما شرایط بهتری داشته باشیم‌. در این رابطه همکاری نزدیک پلیس راهور حیاتی است‌. امیدوارم در این نبرد ۱۲۰ روزه با مشارکت جمعی تمامی شهروندان و دستگاه‌ها، غول آلودگی هوا را به‌موقع مهار کنیم‌.

زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیسیون سلامت و محیط‌زیست شورا، نیز اعتقاد دارد اخذ معاینه فنی می‌تواند عاملی اثرگذار در کاهش آلودگی هوا باشد همچنان که الزام این مهم تا کنون اثرات خود را داشته و مفید به فایده بوده است‌. نوری در ادامه گفت: آلودگی هوا و ترافیک دو چالش و مسأله اصلی شهروندان تهرانی است و طبیعی است که شورای شهر نسبت به این دو موضوع برنامه داشته باشد و تلاش کند طی دوره چهار ساله نسبت به حل این مشکلات برنامه‌ریزی کند. این دو موضوع به‌هم بسیار مرتبط است‌. هرچه ترافیک بیش‌تر باشد سوخت بیش‌تری مصرف می‌شود، در نتیجه آلودگی بیش‌تر تولید می‌گردد‌. نوری ادامه داد: منشأ اصلی آلودگی هوا هم منابع متحرک هستند و لذا باید اولویت را روی این موضوع گذاشت، البته تا آن‌جا که در حیطه اختیارات شهرداری است این مسائل را می‌توان مدیریت کرد‌. رئیس کمیسیون سلامت و محیط‌زیست گفت: تولید سوخت و خودروی استاندارد در اختیار شهرداری تهران نیست، اما می‌توان با هماهنگی پلیس راهور خودروهای آلوده‌کننده و آن‌هایی را که معاینه فنی ندارند کنترل کرد‌. این موضوعی است که در حیطه کاری شهرداری تهران است و شورا هم این را دنبال می‌کند تا بشود خودروها را بیش‌تر مورد کنترل قرار داد‌.

نوری افزود: موضوع معاینه فنی همزمان با بحث طرح ترافیک مدنظر قرار گرفت و مقرر شد خودروهایی که معاینه فنی دارند مجوز طرح ترافیک بگیرند و متعاقب آن بحث معاینه فنی برتر مطرح شد‌. نکته جالب این است که بیش‌تر خودروها نتوانستند این معاینه فنی را اخذ کنند‌. بیش‌تر خودروها در دور موتور دوهزار و 500 تا سه‌هزار دور در دقیقه نتوانستند آزمون‌های معاینه فنی برتر را پاس کنند‌. این امر نشان می‌دهد تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله‌ای بسیار داریم‌. نوری ادامه داد: با وجود این معاینه فنی خودروها راهکار موثر در کنترل آلایندگی خودروهاست و همین امر سبب شد ما در فاز بعدی طرح الزام معاینه فنی را در سراسر شهر تهران وضع کنیم و امروز سازکار و بستر‌های آن فراهم شده است‌. وی افزود: در حال حاضر ۱۳ مرکز معاینه فنی وجود دارد که اگر شهروندان زمان را مدیریت کنند و مراجعه خود را به روزهای پایانی مهلت مقرر موکول نکنند این ۱۳ مرکز ظرفیت پذیرش خودروها را خواهد داشت‌. نوری تأکید کرد: اجرای این طرح به هیچ عنوان به تعویق نخواهد افتاد و دارندگان خودروهای فاقد معاینه فنی می‌بایست نسبت به اخذ آن هرچه سریع‌تر اقدام کنند‌. رئیس کمیسیون سلامت و محیط‌زیست گفت: تاکنون نیز که اخذ معاینه فنی از سوی مدیریت شهری و پلیس جدی گرفته شده شاهد آثار آن بر کاهش آلودگی هوا و کاهش تولید آلایندگی خودروها بوده‌ایم‌. این عضو شورا همچنین افزود: ما برای خودروهای عمومی نیز برنامه داریم برای خودروهای سنگین دیزلی نصب فیلتر جذب دوده مدنظر قرار گرفته و مدیریت شهری به جد پیگیری این امر خواهد بود‌. با خودروهای سنگین دودزا برخورد می‌شود و پلیس با دوربین‌هایی که حتی در شب نیز قادر به خواندن پلاک است این‌گونه خودروها را متوقف خواهد کرد‌.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 13آبان1397 ، کدخبر: 57296: www.sabzineh.org