شعار سال: چندی قبل اخباری منتشر شد که حکایت از آلودگی آب های غرب تبریز داشت گزارش های متعددی از سوی نهاد های مختلف و مردم دربین محافل خبری رد و بدل شد که پرورش سبزیجات منطقه غرب تبریز با فاضلاب های شهری که اداره آب و فاضلاب تبریز، در این منطقه رها می کند پرورش می یابند و این کار باعث آلودگی آب و محصولات کشاورزی این منطقه شده است، با توجه به محدودیت منابع آبی این روشی معمول در جهان است ولی به شرطها و شروطها، اول اینکه این فاضلاب های شهری قبلا تصفیه می شوند و بعد مورد استفاده قرار می گیرد در حالی که رها سازی این پساب ها بدون تصفیه کردن امری خطرناک است که هم به محیط زیست ضربه می زند و هم سلامت افراد را تهدید می کند.

معاونت نظارت و پایش زیست محیطی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در این زمینه می گوید: فاضلاب خام قطعاً آلاینده آب و خاک و مولد انواع بیماری های مزمن و خطرناک برای انسان است و علت گرایش بخش قابل توجهی از کشاورزان منطقه غرب تبریز به آبیاری مزارع شان با آب فاضلاب رایگان بودن آن، تامین نیاز غذایی گیاهان از طریق املاح موجود در فاضلاب خام و دسترسی آسان به آن است.

عیسی اقدامی می افزاید: استفاده از فاضلاب خام در مزارع موجب افزایش بار آلی خاک از جمله نیترات و فسفات می شود و آلودگی خاک منطقه غرب تبریز با فلزات سنگین محلول در فاضلاب و کشت صیفی جات در آن موجب وارد شدن این آلودگی های خطرناک به چرخه غذایی مردم شهر می شود.

وی تجمع این املاح خطرناک و فلزات سنگین در بدن انسان را خطرناک می داند و می گوید: اینکار موجب بروز انواع سرطان در انسان، آلودگی خاک و آب تبریز می شود.

از طرفی دادگستری استان به این مسئله ورود پیدا کرده و رها سازی فاضلاب را امری غیر قابل قبول می داند.

بابک محبوب علیلو معاون قضایی رییس کل و سرپرست معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان آذربایجان شرقی در جلسه «کمیته تخصصی پیشگیری از جرایم علیه بهداشت و سلامت عمومی» با تأکید بر ضرورت اولویت بندی موضوعات و مسایل مربوط به بهداشت عمومی در راستای تأمین سلامت و امنیت غذایی مردم، آبیاری مزارع با فاضلاب تصفیه نشده در غرب تبریز را غیر قابل قبول دانسته و می افزاید: با هدایت فاضلاب شهری به کانال‌های آب سطحی، عملاً این کانال‌ها به کانال فاضلاب تبدیل شده است؛ کانال «ایلی سو» از جمله این کانال‌های آب سطحی در کلانشهر تبریز است که تهدیدی علیه بهداشت و سلامت عمومی است.

اصلاح و هدایت آب‌های سطحی کانال «ایلی سو» و کنترل آن در محدوده شهر تبریز توسط شهرداری تبریز، توسعه شبکه فاضلاب و هدایت فاضلاب خانگی در محدوده کانال «ایلی سو» توسط شرکت آب و فاضلاب شهری استان، آزمایش و آنالیز محصولات کشاورزی و تولیدی در محدوده کانال «ایلی سو» توسط معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی تبریز، تأمین آب سالم مورد نیاز برای زراعت کشاورزان منطقه توسط سازمان جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه‌ای استان، پایش مستمرّ واحد‌های صنعتی غرب تبریز و آزمایش‌های پساب خروجی آن توسط اداره کل محیط زیست استان و ارائه گزارش به دبیرخانه کمیته تخصصی پیشگیری از جرایم علیه بهداشت و سلامت عمومی از مصوّبات این جلسه بود.

در این جلسه تمرکز واحد‌های صنعتی بزرگ، تخلیه فاضلاب جمع آوری شده در چاه‌های جاذب از طریق لجن کش‌ها به رودخانه آجی چای در محل جاده فیال بتون، هدایت پساب‌های خانگی مناطق فاقد شبکه فاضلاب حاشیه کانال «ایلی سو»، برداشت غیر مجاز از کانال «ایلی سو» برای آبیاری مزارع عمده مشکلات زیست محیطی منطقه غرب تبریز اعلام شد.

سازمان محیط زیست پای جهاد کشاورزی را به این موضوع باز می کند و مسئول اصلی این ماجرا را جهاد کشاورزی استان معرفی می کند، اقدامی کارشناس پایش اداره کل محیط زیست استان سازمان جهاد کشاورزی را مسئول اقدام برای جلوگیری از آبیاری مزارع کشاورزی با فاضلاب خام عنوان کرده و تصریح می کند: بر اساس مصوبه دولت در خصوص جلوگیری از مصرف فاضلاب خام برای آبیاری اراضی کشاورزی در سال ۱۳۸۵، وزارت جهاد کشاورزی مکلف شده است با همکاری وزارت نیرو اقدامات لازم برای رفع مشکل آبیاری مزارع کشاورزی به خصوص مزارع روزچین و سبزی با فاضلاب خام را با اولویت بخشی در کلان شهر ها به اجرا درآورد.

چندی قبل هم گزارشی در بخش خبری شبکه استانی سهند پخش شد و به نوعی این مشکل را رسانه ای کرد، شهردار منطقه شش تبریزهم در این باره این چنین اظهار نظر می کند: با توجه به اینکه شهرک صنفی و صنعتی چرمشهر و روستای مایان سفلی خارج از محدوده شهرداری تبریز است، رسیدگی به معضلات زیست محیطی ناشی از آلودگی پساب های صنعتی به عهده اداره کل حفاظت از محیط زیست می باشد.

سامان احمدزاده با اشاره به گزارش بخش خبری صدا و سیمای استان می افزاید: طبق نقشه محدوده و حریم شهری، صدور مجوز فعالیت شهرک های صنعتی که خارج از این محدوده هستند از طرف اداره محیط زیست است.

وی تصریح می کند: روستاییان محترم مایان سفلی می توانند با تسلیم درخواست کتبی خود مبنی بر رفع آلودگی های زیست محیطی ناشی از پساب های صنعتی شهرک چرمشهر به این نهاد دولتی نسبت به رسیدگی موضوع اقدام کنند.

شهردارمنطقه شش تبریز ادامه می دهد: ضرورت دارد نسبت به ایجاد تصفیه خانه های صنعتی و ملزم کردن کارخانه ها به رعایت مسائل بهداشتی و زیست محیطی اقدام شود.

احمد زاده همچنین با اعلام اینکه کانال "ایلی سو" به منظور ساماندهی آب های سطحی احداث شده است، تاکید می کند: کانال "ایلی سو" از بالادست شهر به دشت تبریز تا محدوده قراملک احداث شده و فاصله مکانی بسیار زیادی از این شهرک صنعتی دارد.

شهردار منطقه شش تبریز تصریح می کند: مکاتبات زیادی با اداره کل آب و فاضلاب برای عدم انتقال فاضلاب شهری به این کانال صورت گرفته و عدم تمکین این اداره دولتی منجر به برگزاری جلسه مشترک با معاون محترم دادستان تبریز شد و قرار است برنامه مدونی برای مدیریت فاضلاب شهری از طرف ادراه کل آب و فاضلاب ارائه شود.

احمد زاده خاطر نشان می کند: همانطور که از عنوان رسمی اداره کل آب و فاضلاب استان مشخص است، کنترل فاضلاب شهری به عهده این نهاد بوده و شهرداری تبریز همواره همکاری های لازم مانند صدور رایگان مجوز حفاری و مدیریت فاضلاب شهری را داشته است اما عدم همکاری آب و فاضلاب باعث شده شهروندان شهرداری را مسبب اصلی قلمداد کند که نیاز است در این خصوص شفاف سازی انجام شود.

حال با این وجود هیچ یک از نهاد های مربوطه حل این مشکل را برگردن نمی گیرند سازمان آب و فاضلاب این امر را به محیط زیست ارجاع می دهد و محیط زیست نیز به شهرداری حواله می کند دست آخر هم شهر داری روی دست هر دو این ها می زند و معتقد است چون این محدوده خارج از شهر است پس به شهرداری مربوط نمی شود، در این میان طبق معمول، این مشکلات گریبانگیر مردم منطقه و محصولات کشاورزی می شود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تبریز بیدار تاریخ انتشار 26 آبان 97، کدخبر: 1073174، www.tabrizebidar.ir