شعار سال: یکی از اهداف و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگی ارزهای نفتی در بودجه جاری کشور و توسعه صنعت نفت و گاز با تاکید بر تکمیل زنجیره ارزش افزوده است.

*صنعت نفت محرک توسعه پایدار

براین اساس سیاست‌هایی از سوی دولت به تصویب شورای اقتصاد رسید که از اهم اهداف آن استفاده بهینه و توسعه ظرفیت‌های صنعت نفت به عنوان پشتوانه و محرک توسعه پایدار، حفظ و ارتقای جایگاه کشور در بازارهای جهانی و منطقه‌ای انرژی، متنوع سازی بازارهای صادراتی و بهینه سازی مصرف انرژی در کشور است.

*توسعه میادین مشترک نفت و گاز

پیاده‌سازی این اهداف نیاز به تدوین سیاست‌هایی داشت که طبق آن افزایش صادرات گاز، افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز در پتروشیمی و بالا بردن صادرات محصولات پتروشمی در کنار توسعه میادین مشترک نفت و گاز تعیین شده است.

*تاکید مصوبه اقتصاد مقاومتی بر مشارکت بخش خصوصی در فروش نفت

همچنین از دیگر سیاست‌های انتخاب مشتریان راهبردی در این حوزه و تنوع در روش‌های فروش به همراه مشارکت دادن بخش خصوصی در فروش محسوب می‌شود. در این باره اخیر عرضه نفت در بورس شکل گرفته اما حجم آن در حد مطلوب نیست و به دلایلی اکنون متوقف شده است.

تولید نفت خام ایران از سال ۹۱ با اعمال تحریم‌ها، فروش نفت خام را با سیر نزولی همراه کرد به طوری که از ۳,۹ میلیون بشکه در سال ۹۰ به ۲.۸ میلیون بشکه در سال ۹۴ کاهش داد.

پس از برجام در مقطعی تولید نفت خام در سال ۹۶ به میزان ۳,۹ میلیون بشکه افزایش یافت و در شش ماهه اول سال ۹۷ به حدود ۳.۸ میلیون بشکه در روز رسیده است.

*کاهش نسبت تولید نفت خام به ظرفیت تولید در سال جاری و ۹۸

بررسی و تحلیل سازمان برنامه و بودجه درباره متغییرهای انرژی در بخش نفت و گاز نشان می‌دهد نسبت تولید نفت خام به ظرفیت تولید نفت خام در طول برنامه پنجم افزایش داشته اما پیش بینی می‌شود در شش ماهه دوم سال ۹۷ و ۹۸ به دلیل تحریم‌های ظالمانه این شاخص کاهش باشد.

*نسبت صادرات به تولید نفت خام سال ۹۸ کمتر از ۴۰ درصد می‌شود

با این فرض نسبت صادرات به تولید نفت خام به تولید آن از میانگین ۵۹ درصد طی سال‌های برنامه چهارم به حدود ۵۶ درصد در سال پایانی برنامه پنجم (۱۳۹۵) رسید. همچنین در سال ۹۸ پیش بینی می‌شود این شاخص به زیر ۴۰ درصد برسد.

طبق گزارش‌ها متاسفانه مصرف ۵ فرآورده اصلی (گاز مایع، بنزین، نفت سفید و نفت گاز) در سال ۹۶ به حدود ۶,۹ میلیون لیتر در روز نسبت به سال ۹۵ افزایش داشته که عمدتا ناشی از افزایش لجام گسیخته مصرف بنزین در سال گذشته بوده و در سال ۹۷ نیز این روند ادامه پیدا کرده است.

ظرفیت پالایشی گاز طی هر دو دوره برنامه چهارم و پنجم دارای رشد مثبت بوده به طوریکه در آغاز برنامه ششم یعنی سال ۹۶ این ظرفیت به ۹۲۶ میلیون متر مکعب در روز رسیده و در سال ۹۷ به ۱۰۱۰ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد.

*تراز مثبت صادرات گاز

بررسی خالص تراز صادرات گاز نسبت به واردات آن در برنامه چهارم و پنجم عمدتا ارقام مثبتی را نشان می‌دهد. مقدار این تراز در سال ۹۶ برابر با ۲۶,۳ میلیون مترمکعب در روز بود.

در سال‌های برنامه پنجم توسعه بیشترین مقدار تراز تجاری گاز در سال ۹۱ با ۱۲,۷ میلیون مترمکعب در روز اتفاق افتاد. در سال ۹۷ مقدار این تراز بطور میانگین معادل ۲۵ میلیون مترمکعب در روز است.

یکی از مهمترین چالشهای صنعت نفت از سال‌های گذشته سوزاندن گاز به شمار می‌رود به طوری که این میزان در سال ۹۱ به مرز ۴۰ میلیون متر مکعب در روز رسید. در سال ۹۶ میزان گازهای همراه سوزانده شده به ۴۹ میلیون مترمکعب در روز رسید.

میزان تولید بنزین یورو ۴ در سال ۹۶ بطور متوسط ۲۷,۷ میلیون لیتر در روز بوده است که نسبت به سال ۹۵ (۲۲.۶ میلیون لیتر در روز) در حدود ۲۷ درصد افزایش یافته است.

همچنین میزان تولید نفت گاز یورو ۴ در سال ۹۶ به طور متوسط ۲۱,۴ میلیون لیتر در روز بوده است که نسبت به سال ۹۵ بالغ بر ۲.۴ درصد افزایش یافته است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته خبرگزاری دانشگاه آزاد اسلامی آنا، تاریخ انتشار 14دی 97، کدخبر: 349566، www.ana.ir