شعار سال: جمهوری اسلامی ایران از لحاظ تولید در سال (2016) رتبه 60 را با تولید 129 هزار و 687 تن به خود اختصاص داده است. مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری با اشاره به تجارت جهانی موز عنوان کرد: بر اساس آمار فائو در سال 2016 بیش از 20 میلیون تن موز به ارزش بیش از 10 میلیارد دلار صادر شده است که میانگین قیمت هر کیلو موز صادراتی 52/0 دلار بوده است. پنج‌ کشور عمده صادر‌کننده موز، شامل اکوادور، کاستاریکا، گواتمالا، کلمبیا و فیلیپین می‌شوند و پنج کشور وارد‌کننده موز عبارتند از: آمریکا، آلمان، روسیه، بلژیک و انگلستان است. جمهوری اسلامی ایران با واردات 595 هزار و 326 تن موز به ارزش 639 هزار و 157هزار دلار نهمین واردکننده موز در سال 2016 بوده است. لطیفیان درباره تاریخچه کشت موز در ایران اظهار داشت: هر چند تاریخ دقیق ورود موز به ایران معلوم نیست، اما کاشت و پرورش موز در مناطق جنوب استان سیستان و بلوچستان از قدیم رواج داشته است. نخستین اقدام جهت حمل ریزوم‌های موز از هند به ایران در سال 1319 صورت گرفت و با توجه به مقاومت بسیار زیاد گروه موز نسبت به شرایط نیمه گرمسیری جنوب، سطح زیرکشت آن‌ها به سرعت افزایش یافت. کلون‌های اصلاح شده موز در سال 1334 به ایران وارد شد که به‌دلیل رشد بهتر در استان سیستان و بلوچستان و فروش بیش‌تر میوه‌های آن در بازار شهرهای مختلف، به‌تدریج باعث کاهش اهمیت موزهای نشاسته‌ای شد. وی افزود: نخستین گام برای وارد کردن و کاشت ارقام موز به‌صورت برنامه‌ریزی شده و با پیش‌بینی‌های فنی لازم در سطح نسبتاً گسترده به سال 1348 بر می‌‌گردد که تعداد پنج‌هزار ریزوم و پاجوش موز، شامل ارقام محلی همچون بخشی، هزاری و هاریچال و ارقام تجاری والری، ویلیامز، دوارف کاوندیش، گراندناین و چاینس کاوندیش از پاکستان وارد کشور شد. مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری درباره وضعیت تولید موز و پراکنش استانی در مناطق مختلف کشور گفت: در ایران بخش قابل‌توجهی در نواحی جنوب، به‌ویژه جنوب‌شرقی کشور مناسب کشت و پرورش اغلب میوه‌های گرمسیری است. کشت و کار تجاری موز در ایران نسبت به سایر درختان میوه‌های گرمسیری از قدمت طولانی برخوردار است.

 هم‌اکنون شهرستان‌های چابهار، کنارک، سرباز، نیک‌شهر، قصرقند و فنوج در استان سیستان و بلوچستان از مناطق اصلی تولید موز در هوای آزاد هستند و عده قابل‌توجهی از روستاییان و کشاورزان از طریق کشت و کار این محصولات امرار معاش می‌کنند. طبق آخرین آمار رسمی در سال 1395 سطح زیرکشت موز در کشور 4536/3 هکتار و با تولید 3/129187 تن است. استان سیستان و بلوچستان 5/99 درصد سطح زیر کشت و 9/99/ درصد تولید موز کشور را به خود اختصاص داده است. لطیفیان سرانه مصرف موز در کشور را حدود 10 کیلوگرم عنوان کرد و افزود: از این مقدار 5/1 کیلوگرم از محل تولید داخلی و 5/8 کیلوگرم از محل واردات تأمین می‌‌شود. وی با اشاره به وضعیت واردات موز به کشور اظهار داشت: موز یکی از اقلام مهم وارداتی به کشور بوده که به‌دلیل عدم تکافوی تولید داخلی سالانه مقادیر قابل توجهی ارز صرف واردات آن می‌شود؛ به‌طوری‌که این محصول در سال 1396 با واردات 5/695 هزار تن به ارزش بیش از 544 میلیون دلار از نظر ارزشی بعد از ذرت دامی، برنج نیمه‌سفید شده یا کامل سفید شده و لوبیای سویا رتبه چهارم اقلام عمده وارداتی بخش کشاورزی را به‌ خود اختصاص داده است. این میزان واردات از نظر وزنی 14 درصد و از نظر ارزشی 16 درصد افزایش را نسبت به سال 1395 نشان می‌دهد. براساس آمار اتاق بازرگانی جمهوری اسلامی ایران، میزان واردات این محصول تا آذرماه سال جاری نسبت به‌مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی 63/39 درصد و از نظر ارزشی 7/31 درصد کاهش را نشان می‌دهد. پنج کشور عمده صادر‌کننده موز به ایران در سال 1396 شامل فیلیپین، ترکیه، اکوادور، امارات متحده عربی و هند است. واردات موز به ایران از گمرکات منطقه ویژه بوشهر یک، بازرگان، سهلان، منطقه ویژه اقتصادی شهید رجایی، آستارا و ارومیه انجام می‌شود. وی درباره سیاست‌های اتخاذ شده در قبال واردات موز به کشور گفت: در سال‌های اخیر برای حمایت از مصرف محصولات باغی داخلی و ممانعت از جایگزینی موز با سایر میوه‌های تولید داخل در سبد خانوار، تعرفه واردات موز از چهار درصد در سال 1392 به 20 درصد در سال 1396 افزایش یافته است. مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری درباره تعرفه واردات موز در سایر کشورها اظهار داشت: کشور ترکیه با تعرفه 8/145 درصد بالاترین تعرفه واردات موز را دارد و تعرفه واردات در هشت کشور آمریکا، آلمان، روسیه، بلژیک، انگلستان، ایتالیا، فرانسه و کانادا صفر درصد، ژاپن یک درصد و در ایران 20 درصد است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته روزنامه سبزینه تاریخ انتشار -------، کدخبر: 61405، www.sabzineh.org