شعار سال: در ماه دسامبر سال گذشته وال‌استریت‌ژورنال در گزارشی به نقل از مقام‌های آگاه در سازمان بورس، خبر داد که اوبر گزارش محرمانه‌ای را در مورد حضور در سازمان بورس ارائه کرده است. شاید بعد از انتشار این خبر بود که شرکت لیفت به تکاپو افتاد تا زودتر وارد بازار بورس شود. با این حال اما بعضی از کارشناسان شانس اوبر را برای جلب‌نظر سرمایه‌گذاران بیشتر می‌دانستند. در همان زمان هر دو شرکت از احتمال عرضه عمومی سهام‌شان در فصل اول سال ۲۰۱۹ خبر دادند. «دارا خسروشاهی» مدیرعامل ایرانی اوبر هم از مدتی پیش این خبر را به سرمایه‌گذاران اعلام کرده و پیش‌بینی کرده بود که سهام این شرکت با ارزش ۱۲۰ میلیارد دلاری به عرضه عمومی می‌رسد. این در حالی است که پیش‌بینی کارشناسان و شرکت‌های سرمایه‌گذاری مهم مانند جی‌پی مورگان این است که ارزش لیفت در هنگام عرضه اولیه سهامش بین ۱۸ تا ۳۰ میلیارد دلار خواهد بود.

با این همه اما در اولین روزهای سال ۲۰۱۹ خسروشاهی گفت که هنوز تصمیم نگرفته که اولین عرضه سهام عمومی شرکت خود را در سال ۲۰۱۹ انجام دهد یا خیر و اصولا عجله‌ای برای انجام این کار ندارد. او معتقد بود که قرار نیست سهام اوبر به هر قیمتی عرضه شود. خسروشاهی در مصاحبه‌ای به وال‌استریت گفت که اگر قرار باشد اولین عرضه سهام عمومی اوبر با شکست مواجه شود، ترجیح می‌دهد این کار را به تاخیر بیندازد. به‌نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین مسائلی که در یک سال گذشته به‌شدت ذهن خسروشاهی را درگیر کرده، ایجاد سلامت و ثبات در این شرکت است؛ چون با اینکه او در سال ۲۰۱۸ گفته بود اوبر در سال ۲۰۱۹ آماده ارائه نخستین عرضه سهام عمومی خود می‌‌شود، اما تا اوایل سال جدید میلادی هم این کار را قطعی نمی‌دانست. مدیرعامل اوبر در آن زمان گفته بود: «ما زمانی که آمادگی کامل داشته باشیم، این کار را انجام می‌دهیم و امیدواریم که بازارها در وضعیتی خوب قرار بگیرند. در حال‌حاضر شرکت اوبر در شرایط ایده‌آلی است و بنابراین ما عجله‌ای برای تغییر شرایط نداریم. این تمایل من و سهامداران است، اما اگر این اتفاق امسال نیفتد مشکلی نداریم. من زمانی ناامید خواهم شد که فکر کنم سهامداران ما ناامید شده‌اند. درست است که اوبر در برابر بعضی غول‌های فناوری جوان است، اما ما مسیر طولانی و مفیدی برای رفتن داریم و قرار نیست با اپل و سامسونگ هم‌مسیر باشیم».

نقشه‌راه روشن

حالا قرار است شرکت اوبر در ماه آوریل سهامش را برای اولین‌بار در بازار بورس عرضه کند تا بتواند حضور جدی‌تری در کنار رقیب کوچک‌تر یعنی لیفت، داشته باشد. به این ترتیب عرضه سهام اولیه اوبر در ماه آینده میلادی می‌تواند نقشه‌راه را برای سهامدارانش روشن کرده و ارائه دهد. اوبر کمی بعد از تکمیل فرآیند عرضه سهام اولیه لیفت که تا پایان ماه مارس طول می‌کشد، سهامش را برای اولین‌بار عرضه می‌کند تا بتواند بازارها را بیشتر تحت‌تاثیر حضورش قرار داده و نظر سرمایه‌گذاران را بیشتر جلب کند. اوبر و لیفت که به‌صورت محرمانه اسناد مربوط به ورود به بازار سهام را در ماه دسامبر گذشته تنظیم و ارائه کرده بودند، نتوانستند در سال میلادی گذشته به‌صورت رسمی وارد بورس شوند.

شرکت اوبر که حالا به‌عنوان یک شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی شناخته می‌شود، اخیرا و در بازار خصوصی تا ۷۶ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده است. این در حالی است که کارشناسان و تحلیلگران وال‌استریت معتقدند که این شرکت در زمان ورود به بازار سهام، ارزشی برابر ۱۲۰ میلیارد دلار خواهد داشت. این در حالی است که لیفت که شرکتی کوچک‌تر است و در آمریکای‌شمالی فعالیت می‌کند، به‌عنوان یک شرکت خصوصی ارزش ۱۵ میلیارد دلاری داشته و حالا امیدوار است که بتواند با عرضه عمومی سهامش، ارزشی بین ۲۰ تا ۲۵ میلیارد دلار به‌دست بیاورد. در نهایت اما انتظار می‌رود که بعد از آغاز آرام سال جدید در بازار سهام، عرضه سهام اولیه لیفت و اوبر به این بازار، جان دوباره‌ای به بورس داده و حتی ممکن است ارزش سهام غول‌های بزرگ تکنولوژی را هم تحت‌تاثیر قرار بدهد.

هر دو این شرکت‌ها می‌توانند از تقدم ورود لیفت به بازار سهام بهره ببرند. لیفت با حضور زودتر از رقیب بزرگ‌ترش در بازار سرمایه می‌تواند توجه سرمایه‌گذاران مهم را به خودش جلب کند، در حالی که اوبر روی حضور سرمایه‌گذاران فعلی این شرکت حساب کرده است، از طرفی موفقیت لیفت در ورود به بورس می‌تواند فضای کلی بازار را به نفع این استارت‌آپ‌های پرطرفدار تغییر داده و در نهایت به افزایش ارزش بازار اوبر هم کمک کند. درآمد خالص شرکت اوبر در سال گذشته میلادی برابر ۳/ ۱۱ میلیارد دلار بوده، در حالی که درآمد آن از رزرو تاکسی آنلاین تا ۵۰ میلیارد دلار هم بوده است. این شرکت با وجود سود حاصل از فعالیت‌های خارجی خودش در روسیه و جنوب‌شرق آسیا، ۳/ ۳ میلیارد دلار هم ضرر کرده است. درآمد خالص لیفت در سال ۲۰۱۸ هم برابر ۲/ ۲ میلیارد دلار بوده، در حالی که درآمدش از رزرو تاکسی آنلاین به ۱/ ۸ میلیارد دلار رسیده بود. این شرکت در سال گذشته میلادی ضرر ۹۱۱ میلیون دلاری کرده است.

اوبر در رقابت با لیفت، چالش مهمی برای مدیریت یک کسب و کار پیچیده‌تر و غیرمتمرکزتر را پیش‌رو دارد. این شرکت در بیش از ۷۰ کشور دنیا فعالیت می‌کند و حوزه فعالیت آن نه‌تنها به رزرو تاکسی آنلاین محدود نشده، بلکه شامل اجاره آنلاین دوچرخه و اسکوتر، رزرو آنلاین باربری، تحویل غذا و حتی ساخت خودروهای خودران گران قیمت هم هست. بر اساس گزارشی که اخیرا رویترز منتشر کرده است، دو شرکت سافت‌بانک و تویوتا بخشی از کنسرسیومی هستند که قرار است یک میلیارد دلار در بخش خودروهای خودران اوبر سرمایه‌گذاری کنند. حضور چنین شرکت‌های بزرگی در جمع سرمایه‌گذاران اوبر آن هم در آستانه ورود آن به بازار سهام، می‌تواند تاثیر چشمگیری بر ارزش این شرکت در بازار سرمایه داشته باشد. به این ترتیب ظاهرا دارا خسروشاهی به خوبی توانسته است سرمایه‌گذاران را متقاعد کند که بعد از رسوایی‌های ناخوشایندی که در دو سال گذشته این شرکت را محاصره کرده بودند، حالا فضای تجاری و کاری اوبر تغییر کرده و این شرکت در مسیر موفقیت قرار گرفته است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه دنیای اقتصاد تاریخ انتشار26اسفند 97، کد خبر: 3507175، www.donya-e-eqtesad.com