شعار سال: همواره گرانشدن ارزهای خارجی در جهان به معنای بالا رفتن مزیتهای صادراتی برای کشورهاست؛ زیرا میتوان با تکیه بر تولیدات با مزیت بیشتر و ارزشافزوده بالاتر، ارز بیشتری را به کشور وارد کرد. البته تحریمهای آمریکا را میتوان مهمترین مانع دستیابی ایران به صادرات بالاتر دانست؛ همچنین عدم تصویب لوایح پالرمو و تأخیر در پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی (اف.ای.تی.اف) نیز در این بین بیتأثیر نبوده و باعث اختلال در همکاری بانکهای خارجی با ایرانیان شد. تعلل اروپا در تدوین و تصویب سازکار مالی ارتباط با ایران نیز اجازه نداد صادرات ایران به نقطه مطلوب خود در سال 97 دست پیدا کند. صادراتی که با تکیه بر کالاهای ایرانی میتواند فشار تحریمها بر اقتصاد را کاهش داده و ایران را در برابر فشارهای خارجی و نوسانات داخلی ارز مقاوم کند.
رشد واردات در خدمت جهش صادراتی
محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران، با اشاره به اینکه تمام بخشهای صادراتی ایران مزیت دارد، گفت: شرایط صادراتی را میتوانیم بهتر کنیم؛ زیرا تحریمها تنها مربوط به کشور آمریکاست و بقیه کشورها وارد این تحریمها نشدهاند. وی ادامه داد: میتوان مانند گذشته در همه زمینهها مانند پتروشیمی، صنایع غذایی، کشاورزی و صنعتی رشد تولید و صادرات را داشته باشیم، البته اگر خودتحریمیهای داخلی اجازه دهد. لاهوتی افزود: در سال 97 با وجود افزایش نرخ ارز که باید تأثیر خود را در افزایش صادرات نشان میداد، بهدلیل سیاستگذاریها با مشکلات جدی مواجه شدیم. وی تأکید کرد: اگرچه با فاصلهای زمانی، اما سرانجام دولت پذیرفت که باید در سیاستهای ارزی خود بازنگری کرده و با بخش خصوصی تعامل داشته باشد. این فعال اقتصادی با اشاره به اینکه دولت نظرات بخش خصوصی را گرفته و تغییرات نیز در حال انجام است، گفت: امیدواریم رفع موانع ایجاد شده، با سرعت بیشتری انجام شود تا برای سال 98 صادرات و واردات به شرایط عادی گذشته برگردد تا هم صادرات رشد داشته باشد و واردات نیز در خدمت تولید و صادرات بتواند جهش و افزایش صادراتی را در این سال رقم بزند.
عراق شریک سنتی ایران است
وی ادامه داد: اکنون مهمترین بازار برای ایران بازار عراق است؛ زیرا این کشور شریک سنتی ما در سالهای گذشته بوده و بزرگترین بازار صادراتی ایران نیز بهشمار میرود. از سوی دیگر روابط سیاسی بسیار گستردهای با این کشور داریم؛ بنابراین موضوع تحریمها در اینجا کمتر میتواند خودنمایی کند. لاهوتی به تصویب اینستکس (سازکار مالی اروپا با ایران) اشاره کرد و افزود: شرایط اینستکس هنوز اعلام نشده؛ اما با اجرایی شدن آن، شاید بتواند صادرات به کشورهای اروپایی را افزایش دهد. با این حال هدف اصلی ایران برای صادرات، کشورهای پیرامونی مانند عراق و افغانستان و پس از آن کشورهایی مانند چین و اتحادیه اروپا خواهد بود. به گفته رئیس کنفدراسیون صادرات ایران، سال 98 را نمیتوان آسانتر از سال گذشته دانست؛ اما به نظر میرسد با توجه به سیاستهای ارزی که اتفاق افتاده و شرایط تجارت خارجی تا حدی نسبت به گذشته تسهیل شده، امسال موانع کمتری داشته باشیم.
رقابتپذیری کالاهای ایرانی با مدیریت حملونقل
با این حال حتی اگر موانع ارزی نیز از سر راه تجارت خارجی ایران برداشته شود، باز هم مشکلات دیگری وجود دارد که مانع از رشد سریع صادرات خواهد شد. مشکلاتی که اگرچه یکپای آنها در شرایط تحریم است؛ اما میتوان با سیاستگذاریهای درست در داخل کشور، آثار تحریم را به حداقل رساند. ازجمله این مشکلات میتوان به بحث حملونقل در کشور اشاره کرد. فاطمه مقیمی، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، با اشاره به اینکه در بخش صادرات یکی از فاکتورهایی که میتواند در قیمت تمامشده محصول تأثیرگذار باشد، قیمت حملونقل است، گفت: از این رو اگر مبنا را بر این اساس بگذاریم که قیمت تمام شده به اندازه معقول و منطقی پایین بیاید و قابلیت رقابت شود، میتوانیم به افزایش صادرات و فروش کالا امیدوار باشیم. وی ادامه داد: بنابراین اگر ناوگان مرتبی داشته و سرمایهگذاری در آن امکانپذیر باشد، میتوانیم مدیریت قیمت تمام شده را در بحث حملونقل داشته باشیم. به گفته مقیمی، دنیا در بنادر به نسل چهارم رسیدهاند اما در ایران همچنان به شکل سنتی رفتار میکنیم؛ اما با ارتقای بنادر میتوان رقابتپذیری خود را حفظ کنیم؛ زیرا حملونقل ترکیبی از ابتدا و تا انتها کل فرآیند جامع مربوط به جابهجایی را شکل میدهد و بر قیمت تمام شده محصولات مؤثر است. توجه ایران به تکمیل زنجیره تولید تا صادرات و به خدمت گرفتن واردات برای جهش صادراتی میتواند ایران را برای عبور از شرایط سخت اقتصادی یاری کند. در این میان البته توجه به بازارهای صادراتی و البته برداشتن موانع داخلی اهمیت بهسزایی خواهد داشت. بیش از هر زمانی برای خنثیکردن جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران، همگرایی در کشور اهمیت پیدا کرده است؛ اما بهانهجوییها و دلواپسیهایی که بر سر تصویب هر موضوعی به گوش میرسد نه تنها کمکی به رفع این موانع نمیکند، بلکه میتواند باعث فرار سرمایهها و مشتریان از کشور شود.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه تاریخ انتشار ------، کد خبر: 64836، www.sabzineh.org