شعار سال: باید توجه کرد که بازنگری، اعتقاد به خود قانون اساسی است. قطعاً اگر از رهبر انقلاب در این خصوص درخواست میشد، ایشان پاسخ مناسب ارائه میکردند.» او در گفتوگو با «ایران» در توضیحات بیشتری در این رابطه به بخشهایی از قانون اساسی که از نظر او باید اصلاح شوند اشاره کرد و البته توضیح داد که علیرغم اینکه اکثر مسئولان ضرورت بازنگری را قبول دارند اما کسی برای آن پیشقدم نمیشود.
معتقدید باید بازنگری در قانون اساسی را کلید بزنیم، کدام بخشهای این قانون که نیاز به اصلاح دارند؟
ببینید این بحث بازنگری در قانون اساسی را قبلاً خود مقام معظم رهبری بیان فرمودهاند و نکاتی هم داشتهاند. قانون اساسی ما در بخشهای مختلفی نیازمند بازنگری و اصلاح است. مثلاً یکی از مواردی که رهبر معظم انقلاب هم اشاره داشتهاند بحث تغییر ساختار دولت است. این وضعیت ریاست جمهوری که ما داریم جوابگوی کشور نیست. رؤسای جمهوری معمولاً دور اول کار خود را با هدف کسب رأی مجدد در دور دوم سپری میکنند و دور دوم هم انگیزه ندارند و کار را رها میکنند. بعد هم در همان دور دوم بخشی از دغدغه رؤسای جمهور معطوف به بحث جانشینی خودشان میشود. یکی میخواهد مدل پوتین- مدودف را اجرا کند، یکی میخواهد دوباره برگردد و از این دست کارها. ما بخش زیادی از مصیبتهایی که داشتهایم در تمام این سالها از تمایل آقایان برای بازگشت به قدرت و ماندگاری بیش از حد مدیران در سمتها بوده. یعنی اصلاً گردش نخبگان نداریم و مکانیسمهای ما برای تولید مدیر جدید و بهکارگیری نیروهای تازهنفس مسدود است.
خب این مشکل باید چگونه جمع شود؟
بحث چگونگی آن مسأله دیگری است اما به هر حال این مشکل وجود دارد و به نظر میرسد تحت تأثیر عواملی که برخی ریشه در قانون اساسی کشور دارند، گردش نخبگان بشدت مختل است. همین طور من معتقدم شایسته گزینی و شایستهسالاری هم مختل است و نتیجه این وضعیت یک سیستم مدیریتی میان مایه و کم توان در دستگاههای مختلف حاکم میشود.
با توجه به ارجاع صحبتهای شما به نظرات رهبری، مثلاً فکر میکنید که این مشکل با اقداماتی نظیر تبدیل نظام ریاستی به پارلمانی درست میشود؟
ایشان هم گفتند باید بررسی شود، من هم فکر میکنم باید بررسی شود و به یک نتیجه برسیم. اما من هم میدانم که صرفاً این مسأله نیست. جاهای دیگری هم مشکل دارد. اینکه اجرای بخشی از اصول مربوط به حقوق ملت در قانون اساسی عملاً در حالت تعلیق است در این مسائل تأثیر خود را نشان میدهد. اینکه ما خیلی جاها انحصار داریم. خیلی مشکلساز است. مثلاً به نظر من اگر پای اصلاح قانون اساسی برویم، یکی از مشکلات فعلی انحصاری است که در اختیار صدا و سیما است و امروز همه به عملکرد این نهاد نقد دارند. در دنیای امروز چنین انحصاری اصلاً منطقی نیست و باید فکری برای آن کرد. ما یک نهاد ملی داریم که کلی هم بودجه دارد و تقریباً همه به نوعی معترض عملکرد و خروجی آن هستند و همه هم از آن توقعاتی دارند. خب به هر حال بر اساس اقتضائات روز باید یکسری واقعیتها را هم ببینیم و بگذاریم فضای رسانهای کشور وضعیتی جز انحصار صدا و سیما را هم تجربه کند.
جز مسأله برخی انحصارها، به نظرتان مشکل دیگر قانون اساسی خصوصاً در حوزههای اقتصادی که امروز درگیری اصلی مردم شده، چیست؟
بزرگترین مشکل باز بودن راه و مسیر برای ایجاد بخشهای خصولتی است که اقتصاد ما را زمینگیر کرده است. از یک طرف این خصولتیها اصلاً شفاف نیستند و نظارت روی آنها سخت و در مواردی نشدنی است. بعد هم اینکه تخصص ندارند و ایجاد رانت در آنها بسیار زیاد است. شما الان ببینید که اکثر دستگاههای ملی ما، مغایر با مأموریت ذاتی خودشان وارد فعالیتهای اقتصادی شدهاند که اصلاً ربطی به آنها ندارند. مهمتر اینکه تخصص این حوزهها را هم ندارند.
معتقدید قانون اساسی زمینهساز مشکل است؟ چرا نمیشود به اصلاح قوانین زیردستی قناعت کرد؟
راه این کار باید در قانون اساسی بسته شود. قانون اساسی ما در این خصوص راه را باز گذاشته و سکوت کرده است. به نظرم اصلاح قوانین جاری کفایت نمیکند و برای پایان دادن به حیات خصولتیها راه اثر بخش، تغییر در قانون اساسی است.
درعمل برای بازنگری قانون اساسی چه میشود کرد؟
البته خب اگر بازنگری قانون اساسی رسماً آغاز شود، همه اینها بر اساس نظر مقام معظم رهبری خواهد بود که ایشان اصلاً چنین مسألهای را صلاح بدانند یا نه یا چه مواردی را نیازمند بازنگری تشخیص دهند و آن را ابلاغ کنند. چون مسیر قانونی آن این است. من در نطق خودم صرفاً ابراز عقیده شخصی داشتم و این را نیاز فعلی کشور میدانم.
در بین نمایندگان چه نظری وجود دارد؟
در صحبتهای اکثر مسئولین و نمایندگان ضرورت این موضوع برخی مواقع شنیده میشود. اکثراً میگویند کار خوبی است و ضرورت دارد و واقعاً هم معتقد به این ضرورت هستند اما کمتر کسی است که برای اجرا شدن آن پا پیش بگذارد.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران ، تاریخ انتشار 16اردیبهشت 98، کد خبر: 510398، www.iran-newspaper.com