* در مدارس چیزی به اسم آموزش زندگی اجتماعی وجود ندارد

در این میان باید در نظر داشت نوجوانان زمان قابل‌توجهی را در مدرسه صرف می‌کنند که باید در ازای آن آموزش دیده و پرورش یابند اما آنچه به عنوان نقطه ضعف ساختار تعلیم و تربیت عملا این معادله را بر هم می‌زند، عدم توجه جدی به موضوع پرورش و گنجاندن دروسی با محتوای آموزش دانش زندگی اجتماعی است؛ آموزش مهارت‌های کاربردی و متنوع که می‌تواند در ایجاد علاقه‌مندی در نوجوانان به علم‌اندوزی تاثیرگذار باشد. ایجاد چنین توانمندی‌هایی آنان را برای مقابله با مسایل و واقعیات بعضا ناخوشایند جامعه استوار می‌سازد و از افتادن آنها در ورطه احساس شکست، ناتوانی و عمل براساس هیجانات زودگذر بازمی‌دارد. همچنین کسب چنین مهارت‌هایی برقراری ارتباط نوجوانان را با محیط پیرامون‌شان تسهیل کرده و به آنها راه و رسم همزیستی و سازگاری با تغییر شرایط را می‌آموزد. تقریبا طی چند سال گذشته فشارهای تحصیلی از زمان کنکور به دوره‌های ابتدایی و دبیرستان نیز سرایت کرده و خانواده‌ها از همان سال‌های نخستین نوجوان را تحت آموزش‌های سفت و سخت از حیطه‌های متفاوت قرار می‌دهند و ناخواسته بر سر بروز طبیعی استعدادها و توانمندی‌های فردی‌اش سد می‌شوند. ضمن آنکه احساسی از دلزدگی و انزجار نیز در آنها نسبت به ادامه تحصیل ایجاد می‌شود که اغلب در سایر جنبه‌های زندگی اجتماعی‌شان به صورت رفتارهای انحرافی بروز می‌کند. اگرچه نواقص و کاستی‌های نظام آموزشی کشور به عنوان یکی از مهم‌ترین دلایل خودکشی نوجوانان و جوانان زیر 20 سال ارزیابی می‌شود اما نمی‌توان از اثرگذاری عوامل دیگر از جمله سلطه شبکه‌های اجتماعی و فضاهای مجازی بر افزایش گرایش نوجوانان به پدیده خودکشی غفلت کرد؛ عاملی که سبب تخریب و شکل‌گیری معیوب مهارت‌های کلامی، گفتاری و ارتباطی آنان شده و آنها را از فضاهای واقعی شکل‌گیری تعاملات و مراودات اجتماعی با جامعه دور نگه می‌دارد. همچنین نوعا تصویری غیرواقعی و تخیلی از خودکشی برای نوجوانان به نمایش می‌گذارد که او را در مواجهه با آن جسور و بی‌پروا می‌کند. نقش دوستان و همسالان نیز در گرایش نوجوانان به این پدیده حائز اهمیت است. آنها با استناد به تعاریف و برداشت‌های هم‌سالان‌شان از محیط پیرامون درصددند ضمن ایجاد هویت مشترک با آنان، زمینه‌های ورودشان را به عرصه جامعه فراهم و به شکلی امکان استقلال‌شان را از والدین اعلام کنند که این موضوع در نوع خود خالی از آسیب و انحراف نخواهد بود. در مجموع افزایش آمار خودکشی در نوجوانان به نوعی از عدم توانایی آنان در فهم موقعیت‌های نامتعارف زندگی و احساس بی‌ارزشی و طرد شدن به واسطه آنهاست. در واقع آنها خودکشی را به عنوان راهکاری برای برون رفت از شرایط ناخوشایند و آزاردهنده زندگی می‌دانند. با پیشبرد سواد اجتماعی، آموزش مهارت‌های ارتباطی و تقویت خودآگاهی در نوجوانان به همراه حمایت‌های عاطفی و روانی به ویژه از سوی خانواده می‌توان به افزایش اعتماد به نفس و کنترل هیجانات منفی همچون خشم و اضطراب در نوجوان کمک کرد و با ایجاد زمینه‌های مشارکت و نظرخواهی از آنها برای تعیین هدف‌های زندگی شان، تفکرات آنها را از مسیرهای انحرافی به مامن آرامش و امنیت روانی رساند.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه صنعت صفحه 14، تاریخ انتشار: یکشنبه 17 مرداد 1395 ، شماره: 3417 .