زیارت مخفیانه شیعیان از ائمه بقیع

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

شعارسال:چند روزی است فیلمی از زیارت چندنفر از شیعیان در بقیع در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود. دوربینی که صاحبش ذکر یا فاطمه‌الزهرا زیر لب دارد و بر قبوری که مشخص است مقبره ائمه بقیع و مادر حضرت امیر و حضرت عباس است. دوربین سریع بالای سر قبرها می رود. عجله دارد و مضطرب است. سر هر قبری می‌رود و ذکری می‌گوید. صدای گریه‌ای می‌آید. چند نفر دیگر هم هستند که پابرهنه در کنار این مقابر متبرک این طرف و آن طرف می‌روند و سریع زیارتی می‌کنند.

گفته شده این زیارت دور از چشم ماموران وهابی انجام شده است. کیفیتش را کسی نمی‌داند اما فرصتی استثنایی برای مشتاقان و محبان ائمه است که اینطور بی‌واسطه بر سر مزار امامان بروند و هر چند با عجله زیارت کنند. اینکه این شیعیان اینطور عجله داشتند شاید برای این باشد که احتمالا فرصت دیگری نداشته باشند یا دیگر سر ماموران آل‌سعود جای دیگری گرم نباشد.

خلاصه که اتفاق تاریخی رخ داده است. نگارنده این مطلب توفیق زیارت مکه و مدینه را نداشته است اما پدرم که خرداد سال‌۱۳۸۷ مشرف شده بود مدینه تعریف می‌کرد بعد از نماز صبح، زنان حاجی ایرانی سراسیمه و دوان‌دوان به سمت بقیع می‌رفتند و می‌گفتند زیارت آزاد شده است. اتفاقی که نادر بود و حاصل سفر همزمان آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به عربستان و درخواست او برای حضور زنان در بقیع بود. اتفاقی که دیگر تکرار نشد اما حتما برای زنانی که آن صبحگاه دوان‌دوان به بقیع رفته بودند تاریخی و ماندگار شده است. شاید کسانی که در زیارت مدینه خودشان را یواشکی در میان تشییع‌کنندگان اموات جا می‌زنند از کنار قبری رد شده باشند اما ندانند که آن قبر متعلق به مادر سادات است. کسی چه می‌داند آن حس زیارت چگونه بر جان آدمی می‌نشیند.

احتمالا تصاویری دیده‌اید که نشان می‌دهد قبرستان بقیع در ابتدای تشکیل دولت سعودی دارای گنبد‌ و بارگاهی باشکوه بوده و بعدها به دست دولت وهابی خراب شده است و به شکل فعلی درآمده است. اما قبرستان بقیع از دیرباز حتی در زمان خلفای عباسی که دشمن قسم خورده اهل بیت بوده‌اند دارای مقبره و بارگاه بوده است و این حکومت‌ها برای حفظ ظاهر هم که شده در تعظیم این مقابر فعال بوده و حتی بزرگان خود را در کنار مزار ائمه دفن می کردند. قبرستان بقیع قبل از تخریب به دست وهابیان گنبد و بارگاهی داشته که در تصاویر به جا مانده سفید نشان داده می شود. میرزا محمدحسین فراهانی در سفرنامه‌اش اینگونه آورده‌است که: «اول چهار نفر از دوازده امام است که در بقعه بزرگی که به صورت هشت‌ضلعی ساخته شده و اندرون و گنبد آن سفیدکاری است.» ابن‌جبیر می‌نویسد: قبرشان بزرگ و از سطح زمین بلندتر و دارای ضریحی از چوب می‌باشد که بدیع‌ترین و زیباترین نمونه ‌است از نظر فن و هنر؛ و نقوشی برجسته از جنس مس بر روی آن ترسیم شده و میخ‌کوبی‌هایی به جالب‌ترین شکل در آن تعبیه‌شده که نمای آن را زیباتر و جالب‌تر نموده‌است. محمد لبیب مصری که در سال‌۱۳۲۷ هـ. ق به مدینه سفر کرده، می‌نویسد: «در آنجا گنبدی معروف به «قبه‌البین» قرار دارد که حجره‌ای در آن وجود دارد و در میان آن گودالی است که ادعا می‌کنند جایگاه افتادن دندان پیامبر؟ص؟ است؛ و ضریح امام حسن(ع) در داخل قبه‌ای است و از فلز ساخته شده‌است و خطوط فارسی بر آن نقش بسته‌است. به گمانم از آثار شیعیان عجم باشد.»
محمد‌صادق نجمى در کتاب «تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره» می‌گوید قبور ائمه بقیع از دیرباز دارای گنبد و بارگاه بوده است: «آنچه از تاریخ به‌دست می‌آید، این است كه قبور ائمه بقیع و جناب عباس از قدیم‌الایام و بلكه پیش‌تر از قرن هفتم تا زمان تخریب دارای ضریح‌های متعددی بوده‌اند كه به مناسبت نزدیکی و اتصال قبور ائمه ؟عهم؟ همه آن‌ها در داخل یك ضریح و قبر عباس، عموی پیامبر؟ص؟ به علت فاصله آن با این قبور دارای ضریح مستقل بوده است. همه مورخان از ظرافت و زیبایی این ضریح‌ها تعریف و تمجید كرده‌اند.» مجله میقات حج در مقاله‌ای که پاییز‌۱۳۷۲ درباره تاریخ حرم ائمه بقیع منتشر کرده است نوشته است که «قبل از دفنِ پیکر این امامان، در خارج از بقیع، داخل خانه‌ای بوده است متعلق به عقیل‌بن‌ابی‌طالب. این خانه مورد توجه خاص رسول خدا (ص) و محل دعا و مناجات آن حضرت بوده است.» به نوشته این مجله «اجساد مطهر سه نفر از ائمه هدی؛ یعنی امام مجتبی، امام سجاد و امام باقر (ع) که ارتحال و شهادت آنان به ترتیب در سال‌های‌۵۰، ۹۵ و ۱۱۴ واقع شـده و در داخل خانه عقیل دفن شده است، ولی پیکر امام صادق(ع) که شهادت وی در سال‌۱۴۸ به‌وقوع پیوسته، نه تنها در داخل محوطه مسقف و در داخل خانه، بلکه در داخل حرم و پس از تبدیل شدن خانه عقیل به «مسجد» و زیارتگاه عمومی در کنار قبور ائمه سه‌گانه به خاک سپرده شده است.» در این مجله سه مرحله برای ساخت بارگاه ائمه بقیع ذکر شده که در مرحله سوم که از قرن پنج شروع شده و گنبد و بارگاهی باشکوه برای ائمه مدفون در آن ساخته شده است: «طبق مدارک مسلم تاریخی، گنبد و بارگاه حرم
ائمه بقیع که از نظر استحکام و ارتفاع، ظرافت و زیبایی بر همه قبّه‌های موجود در بقیع، تفوق داشته و به مدت هشتصد‌سال سر بر آسمان می‌سائیدند؛ توجه مورخان و جهانگردان را به خود جلب و در صفحات
تاریخ عظمت آن منعکس گردیده به دستور مجدالملک ابوالفضل‌اسعد‌بن‌محمد‌بن‌موسی البراوستانی‌القمی، وزیر۱۴ برکیارق از سلاطین سلجوقی۱۵ ساخته شده است.»
این‌همه که ذکر شد صرفا نه برای بازگویی مسائل تاریخی بود بلکه هدف این بود که بدانیم قبرستان بقیع که احتمال دارد محل دفن حضرت
فاطمه زهرا(س) است که در نهایت به دست حضرت صاحب الزمان(عج) آشکار خواهد شد. شاید با سقوط آل‌سعود بتوانیم با چشم خود ببینیم که شیعیان برای ائمه بقیع گنبد و بارگاهی با شکوه بسازند إن‌شاالله .

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه صبح نو، تاریخ انتشار:8بهمن ماه 1398، کدخبر:www.sobhe-no.ir،35383