شعار سال :

تا کِی موضوع کرونا ادامه خواهد داشت؟

طبیعتا پاسخ به این سوال، با توجه به اطلاعات اندک موجود در مورد دامنه گسترش بیماری و ویژگی‌های آن دشوار است. به صورت خیلی سرانگشتی باید آرناتِ (R0) حدودن سه‌ی کرونا، به زیر یک برسد و برای مدت کافی در این محدوده بماند. اما چگونه می توان به آن محدوده مطلوب رسید و ماند؟

چند سناریو و تاثیرات فرضیِ آن‌ها:

سناریوی اول: جامعه با کاهش تماس های خود و افزایش قرنطینه فردی افراد بیمار، اثری بگذارد که آر-نات را به زیر یک برساند. این امر به یک همت اجتماعی وسیع نیاز دارد و دشوار است. اگر این تلاش به صورت نصفه و نیمه انجام شود، بیماری کنترل نخواهد شد. اخباری که گاهی از ایران می‌شنویم مبنی بر مسافرت‌ها و ترددها این سناریو را کمرنگ می کند.

سناریوی دوم: اگر اثر کاهش تماس ها در جامعه در حدی نباشد که به نقطه چرخش (Tipping Point) مورد نظر برسیم، رشد بیماری کند می‌شود، ولی هم‌چنان ادامه پیدا می کند. فرض کنید که آرنات به یک و نیم برسد. در چنین حالتی هنوز تعداد افراد بیمار افزایش نمایی پیدا می کند، اما سرعت این افزایش کم تر خواهد بود. در این بین در صورتی که تغییر فصلی در حدی باشد که احتمال ابتلای پس از تماس را، مثلا، نصف کند، آنگاه برآیند این دو اثر به کنترل بیماری می انجامد. البته ما هنوز از اثر دما بر ویروس آگاه نیستیم. نکته مهم این است که چون آرنات بیماری بالای دو است، اگر اثر تغییرات فصلی در حد نصف کردن اثر ویروس باشد، هنوز آرنات، بالای یک خواهد ماند. پس کاهش تماس های جامعه تا پایان فراگیری بیماری الزامی است.

سناریوی سوم: این سناریو مربوط به جهش ویروس یا کاهش خطر آن به مرور زمان است. در مورد جهش ویروس هم آن‌چنان اطلاعی در دسترس نیست و باید منتظر ماند. مکانیزم اصلی، مکانیزم انتخاب طبیعی داروینی است، که به بقای بیشتر گونه هایی از ویروس بیانجامد که میزبان خود را نکشند. این سناریو به کاهش مرگ و میر افراد می انجامد، اما مطمئن نیستم که تاثیری بر قدرت سرایت (اینفکتیویتی) افراد بگذارد (فرض من این است که قدرت سرایت تابعی از کشندگی ویروس نیست). پس در این صورت با حالتی مواجه هستیم که افراد کمتری کشته می شوند اما به دلیل میانگین طولانی تر بیماری، زمان میانگین انتقال افزایش میابد که شاید اثر، هرچند کم، مثبتی هم بر آرنات داشته باشد. برآیند این دو اثر احتمالا هنوز بر کاهش مرگ و میر است.

این سناریوها چالش‌هایی نیز به همراه دارند:

چالش اول: با طولانی شدن زمان خانه نشینی و زیان های اقتصادی ناشی از آن، و همچنین پیش آمدن یکی از سه مورد امیدوارکننده بالا، پنداشت ریسک بیماری در جامعه کاهش می یابد. اعلام پیروزی زودهنگام موجب بازگشت مجدد بیماری خواهد بود.

چالش دوم: طبیعتا تا امروز فهمیده ایم که مسئله کرونا مسئله مربوط به جغرافیای خاص نیست. با توجه به مطالعاتی که حدس می زنند موارد ناشناخته محتمل در عراق و آذربایجان و سوریه باید وجود داشته باشد، و با نگاه به داده های کشورهای عربی چون کویت و بحرین، باید لحاظ کرد که در حال حاضر، چالش پیش رو کنترل جهانی ویروس است. حتی اگر با سناریوهای یک یا دو هم بتوان دامنه گسترش بیماری در ایران را کم کرد، همیشه احتمال سرایت دوباره از کشورهای دیگر گریزناپذیر خواهد بود.

چالش سوم: در صورت وجود اثرات فصلی، در زمانی که شاهد زمستان در نیمکره جنوبی هستیم، این ویروس ممکن است به فعالیتش در نیمکره جنوبی ادامه دهد و برای سالیان متمادی، و به صورت تناوبی بین نیمکره های شمالی و جنوبی و مناطق مختلف آب و هوایی بچرخد. توقف این چرخش نیازمند اختراع واکسن و استفاده از آن در تمامی نقاط آسیب پذیر خواهد بود !

شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیی نگام،تاریخ انتشار:13اسفند1398،کد خبر:----،negaam.news