شعار سال: پس از پرتاب موفقیت آمیز ماهواره نور و قرار گرفتن آن در مدار زمین، درحالی که دریافت سیگنالهای ارسالی این ماهواره در مراکز زمینی آغاز شده و به مرور به عملکرد صد درصدی خواهد رسید، آمریکاییها به صورت منفعلانه به دنبال حاشیه سازی علیه ایران هستند. موضوعی که البته به نظر میرسد بازهم مانند سایر تلاشهای آنها به در بسته خواهد خورد. همچنین برخی گزارشها و تحلیلها نیز درباره اهمیت و جایگاه ماهوارههای نظامی منتشر شده است. در گزارش پیش رو به این دو سوال که آیا پرتاب ماهواره نور نقض قطعنامه ۲۲۳۱ است و این که اساسا این ماهواره چه کاربردی دارد، پاسخ داده ایم.
آیا پرتاب ماهواره نور، نقض قطعنامه ۲۲۳۱ است؟
همزمان در عرصه بین المللی آمریکاییها که ابتدا تلاش میکردند قرارگرفتن نور در مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین را کتمان کنند، سرانجام در بامداد پنج شنبه ناچار شدند به این موفقیت ایران اذعان کنند، اما در مقابل تلاش کردند تا از آن دستاویزی علیه کشورمان در شورای امنیت ایجاد کنند. در این زمینه «جان هایتن»، معاون رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا پس از آن که به ناچار تایید کرد ماهواره نظامی ایران در مدار قرار گرفته است، مدعی شد: «موشک (حامل ماهواره) فاصله بسیار زیادی را طی کرد و این میتواند برای کشورهای دیگر تهدیدآمیز باشد.» درعین حال وزارت خارجه آمریکا و در راس آن مایک پمپئو وزیرخارجه ضد ایرانی این کشور، بار دیگر ادعاهای خود درباره برنامه موشکی دفاعی ایران را مطرح و تلاش کردند با تمسک به قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل، پرونده ایران را در شورای امنیت مطرح کنند. انگلیس هم موضعی مشابه آمریکاییها را مطرح و فرانسه درباره این مسئله ابراز نگرانی کرد. با این حال تا لحظه تنظیم این خبر، اتحادیه اروپا و چین ترجیح داده اند درباره این موضوع فعلا سکوت کنند.
واکنش متفاوت روسیه
همزمان در واکنشی کاملاً متفاوت، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، نه تنها پرتاب ماهواره نظامی ایران را مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ندانست، بلکه تلاشهای واشنگتن برای طرح این موضوع را که موشکهای فضایی ایران قادر به حمل سلاح هستهای هستند، بیهوده و بیاساس توصیف کرد. به گزارش رادیو فرانسه، «ماریا زاخارووا»، تأکید کرد که «برخلاف ادعای مقامات آمریکایی، اقدام روز گذشته ایران در پرتاب ماهواره نظامی "نور" به فضا، نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل محسوب نمیشود... نه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و نه برجام، هیچ یک ایران را از فعالیتهای صلحآمیز در فضا منع نمیکنند.»
ظریف: حدس بزنید چه کسی موشک حامل سلاح اتمی دارد؟
همچنین محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان نیز در توئیتی ضمن انتشار قطعنامه ۲۲۳۱ نوشت: «آمریکا از سال ۲۰۱۷ مشغول تحکم کردن به همگان علیه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است. اروپا به جای قطعنامه ۲۲۳۱، از آمریکا تبعیت کرد. نه اروپا و نه آمریکا نمیتوانند بر مبنای خوانشهای نادرست و سست از قطعنامه ۲۲۳۱ برای ایران نطق کنند. ایران نه سلاح اتمی دارد و نه موشکی که برای حمل چنین تسلیحات دهشتناکی طراحی شده باشد. حدس بزنید چه کسی دارد؟» عبارت هوشمندانهای که در قطعنامه ۲۲۳۱ گنجانده شده، سبب شده تاکنون آمریکاییها هیچ دستاویزی علیه برنامه موشکی و فضایی ایران نداشته باشند. در قطعنامه ۲۲۳۱ تنها فعالیتهای موشکی دارای محدودیت است که در ارتباط با «موشکهای بالستیکی باشد که برای برخورداری از قابلیت حمل سلاحهای هستهای طراحی میشوند.» واضح است که هیچ کدام از موشکهای ایرانی «برای برخورداری از قابلیت سلاح اتمی» طراحی نشده اند و به همین دلیل تاکنون تلاشهای آمریکا برای اقدام علیه برنامه موشکی یا فضایی ایران به در بسته خورده است.
چرا به ماهوارههای نظامی در فضا نیاز داریم؟
نزدیک به نیمی از حدود ۲ هزار ماهواره موجود در فضا، متعلق به آمریکاست. ماهوارههایی که اکثریت قابل توجه آنها چندمنظوره هستند و علاوه بر کاربردهای علمی یا تجاری، در امور نظامی و امنیتی به کار گرفته میشوند. اما بیش از ۳۲۰ ماهواره صرفا نظامی فعال در فضا وجود دارد که بیش از نصف آنها نیز متعلق به آمریکاست.
* آمریکا در حال اداره کردن حدود نیمی از تمام ماهوارههای نظامی جهان است و سالانه بیش از ۲۰ میلیارد دلار بابت فعالیتهای فضایی هزینه میکند.
* استفاده گسترده از ماهوارهها در عملیات نظامی به طور مستقیم و در جنگهای منطقه نیز بسیار شایع است. به عنوان مثال در جنگ سال ۲۰۰۴ آمریکا علیه عراق، ۶۸ درصد مهمات و لوازم جنگی دارای هدایت کننده ماهوارهای بودند. (این مقدار در سال ۱۹۹۱ در جنگ عراق بیش از ۱۰ درصد بوده است)
* کاربردهای ماهوارههای نظامی از شناسایی اهداف تا ناوبری را شامل میشود؛ از جمله هدایت، مکانیابی و تعیین موقعیت مکانی و راهنمایی تسلیحات و گروههای جنگی. در حوزه جاسوسی نیز ماهوارهها برای شناسایی ارتباطات مثل سیگنالهای تلویزیونی، رادیویی و ارتباطی کاربرد دارند. در حوزه هشدار سریع نیز سنسورهای فروسرخ ماهوارهها میتوانند پرتاب موشک را از خروجی گاز گرم شان شناسایی کنند. فناوریهای جدیدتری نیز وجود دارد که میتواند مسیر موشکها را با دقت خوب شناسایی کند.
* ایران در ادامه این مسیر میتواند شکل گیری یک تهدید موشکی را همان لحظه آغاز در هر کجای جهان که باشد، رصد کند. این قابلیت توان دفاع موشکی کشور در حراست از آسمان کشور را 'فضاپایه' میکند و نظام هشداردهی فضایی خوانده میشود که تعداد بسیار اندکی از کشورها در جهان از این قابلیت بهرهمند هستند.
* ایران در ادامه مسیر استفاده نظامی از فضا میتواند 'فضاهای حیاتی دشمن در دور دست' و 'تهدیدات برد بلند' را با اشرافی بی سابقه رصد کند. ما قادر خواهیم بود ببینیم دشمن آرایش خود را چگونه و با چه اهدافی تغییر میدهد و چه میزان از این آرایش، واقعا عملیاتی است.
در افق آینده، یک پدیده بسیار خارق العادهتر
هم قابل مشاهده است و آن چیزی است که «همگام سازی همه یگانهای عملیاتی در یک جنگ پیچیده» نامیده میشود. مفهوم ساده اش این است که میتوانید رفتار جنگندهای را که در آسمان است با تانک و نفربر روی زمین، با کشتی روی دریا و حتی تکاور داخل جنگل «همگام» کنید؛ به گونهای که آنها با تلفیق و به اشتراک گذاری سریع همه اطلاعات موجود، بهترین تصمیم را در کوتاهترین زمان بگیرند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری خراسان نیوز، تاریخ انتشار 6 اردیبهشت 99، کد خبر: 694463، www.khorasannews.com