شعارسال: در پی برخی انتقاد‌ها و مخالفت‌ها با طرح ساخت مجسمه‌ای بزرگ از فردوسی در دانشگاه فردوسی مشهد و درخواست برای توقف این پروژه در داخل دانشگاه و انتقال آن به آرامگاه فردوسی که چندی پیش ایبنا به آن پرداخته بود (اینجا)، تعدادی از استادان زبان و ادبیات فارسی در خراسان رضوی، به دفاع از این طرح پرداختند. آن‌ها معتقدند که ساخت چنین مجسمه‌ای در دانشگاه فردوسی مشهد، از قضا یک ضرورت است.

 

محمدجعفر یاحقی، استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه فردوسی مشهد،در رابطه با این موضوع، استادان نگارنده‌ی نامه‌ی درخواستِ توقفِ ساختِ مجسمه فردوسی در این دانشگاه را افرادی بی‌اطلاع خواند و گفت: فردی علاقمند که دوست دارد به دانشگاه و فرهنگ این شهر کمک کند، بانی این طرح شده و با تقبل کل هزینه‌های آن، این پروژه را به سرانجام می‌رساند؛ علاوه بر این قرار است کمک‌های دیگری نیز به دانشگاه شامل ساخت خوابگاه، دانشکده و تجهیز تاسیسات، انجام دهد؛ بنابراین باید از این کار استقبال کرد.

این عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گفت: ما در جذب کمک‌های مردمی به دانشگاه اهتمام می‌کنیم و دانشگاه در تلاش است که از منابعی خارج از منابع دولت، برای تامین هزینه‌های خود استفاده کند، بنابراین وقتی چنین امکانی فراهم می‌شود، باید از آن استقبال کرد.

مدیرعامل خردسرای فردوسی با بیان این نکته که «این مجسمه نه تنها متعلق به دانشگاه بلکه متعلق به شهر مشهد است و دانشگاه تنها میزبان این تندیس است»، افزود: یکی از فرهیختگان مشهد که در خارج از کشور فعالیت اقتصادی دارد و در مشهد نیز اقدامات فرهنگی مختلفی انجام داده است، به دانشگاه پیشنهاد ساخت مجسمه‌ای برای فردوسی داده است، چرا که اینجا شهر فردوسی و دانشگاه فردوسی است.

وی گفت: من با این طرح موافق هستم زیرا، زمینه را برای جذب کمک‌ها و حمایت‌های مردمی به دانشگاه فراهم می‌کند و همچنین باعث تلطیف فضای فرهنگی می‌شود؛ به هر حال اینجا شهر فردوسی، یکی از مفاخر فرهنگی ایران است و مردم جهان به اینجا توجه دارند؛ اگر در شهر مشهد از فردوسی تجلیل نشود، کجا باید این کار را انجام داد؟!

یاحقی، درباره مجسمه دیگری که از فردوسی در دانشگاه قرار دارد، عنوان کرد: مجسمه‌ای که اکنون در دانشگاه وجود دارد، نه در حد فردوسی و نه در حد دانشگاه فردوسی است؛ من خودم آن را در ۲۵ اردیبهشت سال ۱۳۸۵ نصب کردم که آن هم به وسیله کمک‌هایی خارج از دانشگاه انجام شد، حال باید مجسمه‌های باشکوه‌تر و بلند قامت‌تر از مجسمه قبلی در دانشگاه، ساخته شود تا بیشتر از گذشته، فردوسی در آن بدرخشد.

وی مقیاس مجسمه را مناسب دانست و افزود: با توجه به اینکه فضای دانشگاه باز است، این ابعاد مشکل‌ساز نخواهد بود و حتی از بیرون از دانشگاه و چند نقطه سطح شهر هم مجسمه دیده خواهد شد که این امر خود، برای دانشگاه باعث کسب اعتبار است و جاذبه‌های گردشگری فراهم می‌کند.

همچنین سیدعلی کرامتی مقدم، استادیار و مدرس دانشگاه فرهنگیان و رئیس انجمن علمی، آموزشی معلمان زبان و ادبیات فارسی خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار ایبنا گفت: ایده کلی طرح بسیار خوب است، بالاخره فردوسی نماینده ایرانیان مسلمان و بیان‌کننده خرد اسلامی است و مشهد و توس، زادگاه فردوسی است و از این جهت باید تفاوتی با دیگر شهر‌ها داشته باشد.

کرامتی، نصب تندیس فردوسی در دانشگاه فردوسی را یک ضرورت خواند و افزود: اینکه این مجسمه با چه ابعاد و اندازه‌ای باشد، نیازمند نظرخواهی کارشناسان فرهنگی، ادبی، معماری و شهرسازی است.

وی همچنین گفت: در تندیس فردوسی باید حتما پیام‌های فکری، فلسفی، اندیشه‌ها و اعتقادات ایرانی - اسلامی، دغدغه‌های کمال‌گرایی، میهن‌دوستی، دفاع از ارزش‌ها و آرمان‌های بشردوستانه ایرانیان مثل صلح‌جویی و صلح‌طلبی، نوع‌دوستی و مسائلی از این قبیل موج بزند؛ همانطور که فردوسی این اصول را در تک تک ابیات شاهنامه بیان کرده است.

رئیس انجمن علمی، آموزشی معلمان زبان و ادبیات فارسی خراسان رضوی افزود: طبیعی است که اجرای هر طرحی، مخالفان و موافقانی داشته باشد و هر گروه برای خود دلایل متعددی ارائه دهند، به نظر من باید تمام دلایل مخالفان و موافقان شنیده شود و در ساخت تندیس، محل نصب و ابعاد آن، کیفیت ساخت آن و حتی جنس به رفته شده در ساخت مجسمه، لحاظ شود.

کرامتی ادامه داد: هرچه تضارب آرا بیشتر باشد، طرح کامل‌تر خواهد شد، به شرط اینکه مجریان طرح نیز انعطاف لازم را داشته باشند و به خواسته‌های اندیشمندان و عموم جامعه احترام بگذارند؛ مجریان باید از مشورت با صاحبان اندیشه، هنرمندان و متخصصان استفاده کنند تا کاری بی‌عیب و نقص ارائه شود.

وی اضافه کرد: اگر خیّر و یا خیّرین فرهنگی، پرداخت هزینه‌های ساخت را به عهده می‌گیرند، بسیاری از دغدغه‌های مطرح شده در مورد هزینه‌های بالای تندیس، برطرف می‌شود و از این نظر نگرانی نخواهد بود. مجریان طرح باید شفاف‌سازی کرده و با ارائه دلیل و برهان از چگونگی اجرای طرح خود دفاع کنند و اگر ابهام و کاستی در طرح وجود دارد، آن را برطرف سازند.

مجریان طرح، خردمندانه عمل کنند و بین موافقان و مخالفان طرح، پیوند و صلح و آرامش ایجاد کنند
این استادیار دانشگاه فرهنگیان ادامه داد: یقیناً هیچ انسان خردمندی با یک کار فرهنگی و هنری که در راستای اهداف جامعه با فرهنگ و متمدنی، چون ایران باشد، مخالفت نخواهند کرد، از طرفی هرگونه سکوتِ ابهام‌آور و ضد و نقیض‌دار، باعث ایجاد حساسیت شده و تنش‌ها را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود طرح، از اهداف اصلی و رسالت ملی خود دور شود.

کرامتی افزود: همانطور که فردوسی، خردمندانه عمل کرده و به قول دکتر یاحقی «میان ایران قبل از اسلام و ایران بعد از اسلام پیوند و آشتی برقرار کرده است»، در حال حاضر هم، هرچند این مقایسه خیلی جالب نیست اما، مجریان طرح باید خردمندانه عمل کنند و بین موافقان و مخالفان پیوند و صلح و آرامش ایجاد کنند.

وی ادامه داد: همانطور که فردوسی شاهنامه را جاودانه کرده ما نیز باید تندیسی جاودانه، تاثیرگذار و حامل پیام بسازیم و به آیندگان سخن فردوسی را اثبات کنیم که «بنا‌های آباد گردد خراب / ز باران و از تابش آفتاب / پی افکندم از نظم کاخی بلند / که از باد و باران نیاید گزند».

رئیس انجمن علمی، آموزشی معلمان زبان و ادبیات فارسی خراسان رضوی، گفت: انشاالله مجریان این طرح، بتوانند با تعامل با همه گروه‌ها و با استفاده از اندیشه‌های صاحب‌نظران، تندیسی درخور و شایسته فردوسی، آن هم در دانشگاه فردوسی مشهد بسازند.
​
غفلت‌ها در معرفی فردوسی ازسوی نخبگان فرهنگی و برخی مسئولان، باید با کاری نمادین جبران شود
علیرضا قیامتی، دانشیار دانشگاه فرهنگیان و مدرس دانشگاه فردوسی مشهد و قائم‌مقام خردسرای فردوسی هم در این باره به خبرنگار ایبنا گفت: متاسفانه کسانی که در مسائل فرهنگی اختلال ایجاد می‌کنند، این بار هم در جریان ساخت مجسمه فردوسی دارند وارد گود می‌شوند؛ ماه‌ها در مورد این طرح فکر شده و بنده از نزدیک شاهد تلاش‌های دکتر یاحقی در جریان این طرح بودم، به هر حال اینجا شهر فردوسی و خاستگاه حماسه‌های جهان است؛ ما همه حماسه‌پردازان زبان فارسی را که در جهان هم سرآمد هستند، از این خاک داریم.

قیامتی ضمن اشاره به حماسه‌های ایرانیِ شاهنامه ابومنصوری اثر ابو منصور محمد بن احمد توسی، شاهنامه اثر فردوسی و گرشاسب‌نامه اثر اسدی طوسی و حماسه‌سرایی مهدی اخوان ثالث در خطه خراسان، گفت: خراسان، خاک حماسه خیزی است؛ به همین علت می‌طلبد که غفلت‌هایی که تاکنون در مورد فردوسی و معرفی آن از سوی نخبگان فرهنگی و بعضی از مسئولان صورت گرفته، بتوان با کاری نمادین جبران کرد.

وی شاهنامه را متفاوت با سایر کتب ادبی خواند و افزود: این کتاب بنیان و شالوده زبان و فرهنگ ماست؛ لذا باید به آن ویژه‌تر پرداخته شود، این بود که تصمیم گرفتیم در کنار تمام پژوهش‌هایی که در مورد فردوسی انجام شده، کاری نمادین هم صورت گیرد.

وی ادامه داد: از طرف قطب شاهنامه‌پژوهی و خردسرای فردوسی این طرح با حسین ثابت مطرح شد و قرار بر این شد ایشان این طرح را بررسی کنند تا تندیس و مجسمه‌ی بسیار خوبی از فردوسی در دانشگاه ساخته شود. پس از چندین مرتبه بازدید و مشخص شدن مکان ساخت مجسمه، این تصمیم گرفته شد و اکنون هم در مراحل پایانی ساخت این مجسمه هستیم، امیدواریم حساسیت‌ها کم شود و با دوستانِ مخالف این طرح گفتگو کنیم چرا که فردوسی پیونددهنده دین و مذهب با ملیت ماست و بزرگترین نقطه اتصال است.

این دانشیار دانشگاه فرهنگیان با بیان این نکته که «ساخت این مجسمه هیچ آسیبی برای هیچ کجا ندارد»، گفت: کشور‌های خارجی برای دانشمندان و اندیشمندانی که اعتبار آن‌ها به اندازه دانشمندان ما نیست، مجسمه‌های عظیم و بزرگ را می‌سازند و در رابطه با قهرمانان و پهلوانان‌شان در یونان ببینید چه کار‌ها که کرده‌اند. این اتفاق هیچ مخالفت و مغایرتی با مسائل مذهبی ما ندارد؛ اینجا شهر امام رضا (ع) و پایتخت معنوی ایران است و فردوسی هم کسی است که دلباخته این اندیشه، راه و بینش بوده است.

مدرس دانشگاه فردوسی مشهد گفت: من احساس می‌کنم سوءتفاهمی برای برخی پیش آمده که فکر می‌کنند اگر توجهی به فردوسی کنیم، خدای ناکرده، این بی‌اهمیتی به مسائل دینی و باور‌های مذهبی ماست؛ در حالی‌که اصلا چنین نیست و این‌ها مکمل هم هستند و در یک راستا و برای هویت فرهنگی ما بسیار موثر هستند.

قائم‌مقام خردسرای فردوسی در پایان تاکید کرد: ازطرفی این طرح، جاذبه گردشگری نیز ایجاد می‌کند؛ جاذبه گردشگری ویژه‌ای که در کل کشور و همچنین در منطقه کم نظیر است، امیدواریم این طرح در مراحل پایانی به معضلی برنخورد و اجرا شود.




شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری کتاب ایران، کد خبر:۲۹۱۴۱۵، تاریخ انتشار: ۱۳ خرداد ۱۳۹۹، www.ibna.ir