چهارشنبه ۱۲ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
کمبود واگن، وجود دستفروشان، اذحام جمعیت در ایستگاه و پله‌ها، تأخیر در حرکت قطارها و خرابی برخی پله‌های برقی، از جمله دغدغه‌هایی است که اگر مترو سوار باشید حتما با آن مواجه شده‌اید. این روزها که مردم احتیاج زیادی به وسایل حمل‌ونقل عمومی عاری از هر گونه مشکلات دارند، وضعیت متروهای تهران زیاد جالب نیست. شلوغی بیشتر از هر چیز باعث گله‌مندی مردم شده است؛ انگار توسعه شبکه متروی تهران و ورود واگن‌های جدید اتفاق دیگری بود که در این سال‌ها به فراموشی سپرده شده است. شاهد این مدعا نیز اظهارات سه شهردار اصلاح‌‌طلب در حدود سه سال گذشته است که مدام از ورود ۶۰۰ واگن نو به ناوگان متروی تهران خبر داده‌اند. اصلاح‌‌طلبان حدود سه سال است که سکان اداره تهران را در اختیار گرفته‌اند و در این مدت هر بار که شهروندان از بابت اقدامات صورت‌گرفته در پایتخت سوال کرده‌اند، مساله بدهی‌های شهرداری تهران مطرح شده است. نکته مهم در این زمینه نیز همراهی تمام و کمال دولت با مدیریت شهری فعلی است که البته این همراهی و همبستگی سیاسی نیز نتوانسته دردی از دردهای زندگی شهری در تهران را برای مردم کاهش دهد.
دوران طلایی مترو
یادش بخیر زمانی که هر چند وقت یک‌بار خبر افتتاح خط و ایستگاهی جدید در مترو به گوش می‌رسید. شبکه متروی تهران که در طول سال‌های 84 تا 96 شاهد تحولی بزرگ و رشدی قابل توجه بود، در سال84 که دوره مدیریت محمدباقر قالیباف در شهرداری تهران آغاز شد، فقط دو خط متروی درون‌شهری، آن هم به صورت ناقص داشت. خط یک در شمال تهران از ایستگاه حقانی در اراضی عباس‌آباد شروع می‌شد و تا شهرری می‌رفت، دیگری خط دو مترو بود که از میدان صادقیه به سمت دردشت در شرق تهران امتداد پیدا می‌کرد و البته خط تهران-کرج که با محاسبه آن، در مجموع حدود 74 کیلومتر مترو بیشتر در شهر نبود. در دوره مدیریت وی خطوط یک و دو مترو تکمیل شد و خطوط سه و چهار و هشت ساخته شد. خط پنج هم تکمیل شد و تا گلشهر امتداد یافت. تست گرم خط 6 انجام شد و بخشی از خط هفت حتی به بهره‌برداری نیز رسید، به طوری که مجموع خطوط متروی تهران از حدود 75-74 کیلومتر مترو به 320 کیلومتر خط مترو رسید. در واقع از جهت زمانی در حدود بیش از 20 سال قبل از مدیریت قالیباف بر شهرداری تهران فقط 75 کیلومتر مترو ساخته شد و در دوران وی این عدد به 320 کیلومتر رسید. در این خطوط حدود 285 کیلومتر مسیری است که مردم از آن استفاده می‌کنند اما باید در نظر داشت که هر خطی مترو ریل‌ها و پایانه‌هایی هم برای نگهداری و تعمیرات دارد که برخی از آنها را مردم هرگز نمی‌بینند.
افزایش چندبرابری واگن‌های مترو
سال 84 کمتر از 300 واگن مترو در شهر تهران وجود داشت اما تا مرداد 96 تعداد واگن‌های مترو از مرز 1300 واگن گذشت؛ البته اگر دولت 1500 واگن به مترو تهران می‌داد، این ظرفیت وجود داشت که روزانه 10 میلیون مسافر با مترو جا‌به‌جا شود و سهم عمده‌ای از سفرهای شهر با این ناوگان پاک صورت گیرد. در این میان فراموش نکنیم که 50 درصد هزینه مترو برعهده دولت است که در هزینه‌های زیرساختی باید تامین می‌شد، اما سهمی که دولت به شهرداری در این 12 سال داد خیلی کمتر از این ارقام بود. با توجه به اینکه ساخت هر کیلومتر مترو با واگن‌ها 230 میلیارد تومان هزینه دارد، در خطوط سال‌های اخیر کل بودجه‌ای که از سوی دولت در اختیار مترو قرار گرفته، کمتر از 100 میلیارد تومان بوده، یعنی با بودجه‌های دولتی کمتر از 350 متر مترو ساخته می‌شده اما در همین شرایط خطوط 6، 7 و 8 مترو ساخته شد و خط 3 نیز با ایستگاه‌های متعدد در اختیار مردم
قرار گرفت.
مترو 20 سال در اختیار خاندان هاشمی بود
آقای قالیباف چندی پیش در مراسم روز دانشجو به آمار ساخت‌وساز متروی تهران اشاره کرد و گفت: در ۲۰ سال ۷۰ کیلومتر مترو ساختند اما ۱۲ سال در اختیار ما بود و ۲۰۰ کیلومتر مترو ساختیم. این اظهارنظر واکنش رییس فعلی شورای شهر تهران را به دنبال داشت. آقای محسن هاشمی‌رفسنجانی گفت: نباید مترو را به نفع کسی مصادره کنیم، هرچند من خودم مدیرعامل مترو بودم و حتی TBMهای خط ۶ و 7 مترو را نصب کردیم؛ البته رییس شورای شهر تهران در ادامه از خطوط 6 و 7 متروی تهران که از شهریور 96 آماده و در حال بهره‌برداری بودند و همچنان به بهره‌برداری نرسیده‌اند، چیزی نگفت. این در حالی است که مترو در یک دهه گذشته که با توسعه همراه بوده، توانسته است میلیون‌ها مسافر را جذب خود کرده و موجب صرفه‌جویی‌های بسیار در مصرف سوخت، وقت شهروندان و کاهش آلودگی هوا شود.
تا به حال به این رکود دچار نشده بودیم
با توجه به اینکه متروی تهران در این چند ماه اخیر دچار رکود شده است، اظهار نظر‌های زیادی در رابطه با این عملکرد را می‌شنویم. چندی پیش هاشمی در خصوص عملکرد مترو در این دوره از مدیریت شهری گفت: متأسفانه باوجود تذکرات و پیگیری‌های مکرر برای ما هم روشن نیست که چرا مترو به وعده افتتاح هرماه یک ایستگاه عمل نمی‌کند، اگر بگوییم مشکلات مالی مانع است، این مسائل همیشه وجود داشته و زمان‌هایی دچار تنگناهای مالی بیشتری بوده‌ایم اما مترو به این رکود دچار نشده است. برای پیگیری وضعیت فعلی متروی تهران و اینکه در سه ماهه گذشته چه مقدار اعتبار نقدی و بودجه برای تجهیز و ساخت مترو در نظر گرفته شده است، با آقای محسن هاشمی‌رفسنجانی تماس گرفتیم که وی در پاسخ اعلام کرد به دلیل مشخص نبودن درآمدها اعتباری اختصاص نیافته است. این در حالی است که برخی منابع مطلع اعلام کرده‌اند از ابتدای سال فقط هزینه‌ای برای پرداخت حقوق و مزایای کارکنان صورت گرفته است و اعتباری برای تجهیز ایستگاه‌ها یا اقدامات فنی و عمرانی متروی تهران در نظر گرفته نشده است.
