شعار سال: حال در این شرایط که فروش فیلم‌ها در اکران اینترنتی قابل مقایسه با اکران در سینما‌ها نیست و روی فروش فیلم‌ها در سینما‌ها هم نمی‌شود حساب چندانی باز کرد، آیا همچنان تهیه‌کنندگان حاضر به سرمایه‌گذاری روی هر فیلمی هستند؟
چند ماهی است که ویروس کرونا تمام جنبه‌های زندگی افراد در تمام دنیا را تحت‌الشعاع قرار داده است. دیگر ساده‌ترین مناسبات اجتماعی نیز ممکن نیست. بسیاری از گردهمایی‌ها و جشنواره‌ها در سرتاسر دنیا به حالت تعلیق در‌آمده‌اند. بسیاری از پژوهشگران معتقدند شیوع ویروس کرونا به معنای شروع عصری تازه است.

فیلم‌هایی برای آیندگان
سینما همواره یکی از هنر‌های متاثر از جامعه بوده است و حالا با توجه به شرایط کرونا بر این صنعت هم تاثیرگذار بوده است. احمد طالبی‌نژاد، منتقد سینما درباره تاثیر کرونا بر فیلم‌های سینمایی می‌گوید: پدیده‌های جهان‌شمول و فراگیر مثل طاعون، وبا و بیماری‌های دیگری که در گذشته جهان را تحت تاثیر قرار داده‌اند، می‌توانند روی فرآورده‌های فرهنگی و هنری تاثیر بگذارند. می‌گویند «طاعون» آلبر کامو ناشی از شرایطی است که در آن زمان در اروپا حاکم بود. اما نگرانی من از این جهت است که عده‌ای فرصت‌طلب ماجرای کرونا و این بیماری فراگیر جهانی را بعد‌ها در فیلم‌ها یا به به یک مضحکه تبدیل کنند و یا از این سوژه برای سرگرم کردن مردم سوءاستفاده کنند در حالی که در دل این رخداد، اتفاقات کوچک و بزرگ عجیبی رخ داده است. نوع زندگی مردم، نگاه‌شان به زندگی و اصلا فلسفه زندگی تغییر کرده است. پیش از کرونا مردم به نوعی دچار روزمرگی و یکنواختی شده بودند و قدر لحظه‌ها را نمی‌دانستند.
او ادامه می‌دهد: از زمانی که این بیماری فراگیر، جهان را درنوردیده است با وجود فشار‌های ناشی از قرنطینگی با امید به اینکه به زودی این بیماری تمام خواهد شد و این ویروس از جهان رخت خواهد بست و زندگی تازه‌ای آغاز خواهد شد، این روز‌ها را سپری کرده‌اند و رویا‌هایی در ذهن‌ها شکل گرفته است. این رویا‌ها و آرزو‌ها اگر وارد عرصه‌های گوناگون هنری شود، می‌تواند اتفاق خوبی باشد. ممکن است فیلم‌های خوبی تحت تاثیر این شرایط ساخته شوند، اما این فیلم‌ها را کسانی باید بسازند که با فلسفه و جامعه‌شناسی آشنا باشند. هر فیلمسازی به صرف اینکه چند فیلم ساخته نمی‌تواند به سراغ این موضوع برود، چون در این صورت آن فیلم تبدیل به یک مضحکه خواهد شد. این اتفاقات فجایع جهانی هستند و ما باید در فیلم‌ها تاثیرات‌شان را بر جوامع بشری برای آیندگان به تصویر بکشیم. آیندگان از این طریق باخبر می‌شوند که در قرن بیست و یکم جهانیان با چه معضلی روبه‌رو بودند که حتی آن‌ها را از ساده‌ترین نعمت‌های زندگی محروم کرده بود.

راه‌حل خروج از بحران: همکاری گروهی
گرچه کرونا از لحاظ محتوایی می‌تواند تاثیرات شگرفی بر صنعت سینما داشته باشد، اما تاثیرات کمی نیز بر این صنعت قابل پیش‌بینی است. از اوایل اسفندماه فعالیت کلیه سالن‌های سینما به دستور وزارت ارشاد برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا به حالت تعلیق درآمد. همه امیدوار بودند که این تعطیلی عمر درازی نداشته باشد، اما چند ماهی پرده نقره‌ای سینما هیچ فیلمی را به خود ندید تا اینکه پس از ۴ ماه تعطیلی، سرانجام در‌های سالن‌های سینما در اولین روز تابستان به روی علاقه‌مندان باز شد. البته در این مدت تمهیداتی برای کاهش ضربه‌های مالی به بدنه سینما اندیشیده شد. اکران آنلاین فیلم‌ها در چندین پلتفرم و سینما-ماشین از جمله همین اقدامات بود. گرچه استقبال از سینمای آنلاین و سینما-ماشین قابل قبول بود، اما آنچنان که فیلم‌ها در سالن‌های نمایش مورد استقبال قرار می‌گرفتند، نبود. از سوی دیگر پس از بازگشایی سالن‌های سینما در چند روز اخیر نیز فروش فیلم‌ها حتی به اندازه نیمی از ظرفیت اکران هم نبود. در چنین شرایطی اکران فیلم‌ها ریسک بزرگی برای سرمایه‌گذاران دارد. اکنون در شرایطی که مشخص نیست ویروس منحوس کرونا کی بار خود را می‌بندد، آیا تهیه‌کنندگان مانند گذشته حاضرند برای ساخت هر فیلمی سرمایه‌گذاری کنند؟ طالبی‌نژاد در این زمینه می‌گوید: یکی از مواردی که در این دوران به آن فکر کرده‌ام این است که آیا سینمای ما ظرفیت ساخت سالی ۱۲۰ فیلم را دارد؟ اساسا محملی برای نمایش و عرصه این فیلم‌ها وجود دارد؟ واقعیت این است که تولید فیلم در کشور ما تبدیل شده به حرفه‌ای بی‌ضابطه. عده‌ای به عنوان تهیه‌کننده از نهاد‌های نظامی، انتطامی، سیاسی و یا حتی افراد پولدار علاقه‌مند به این حرفه سرمایه‌هایی را می‌گیرند، اما فیلم‌هایی تولید می‌کنند که حتی در شرایط عادی هم نمی‌توانند هزینه ساخت خود را برگردانند.
او ادامه می‌دهد: به نظر من تنها تاثیری که ویروس کرونا می‌تواند از لحاظ کمی بر صنعت سینما بگذارد این است که تعداد فیلم‌های سالانه کم شود، اما بر کیفیت آن‌ها افزوده شود. تولید‌کنندگان به سمت تولید مشترک توسط چند کمپانی بروند. این اتفاق در دنیا مرسوم است. در سینمای آمریکا هم شاهد این هستیم که چندین کمپانی با هم سرمایه تولید یک فیلم را فراهم می‌کنند. ما هم باید به این سمت برویم. اگر ما به جای ۱۰۰ فیلم، ۳۰ فیلم استاندارد بسازیم که تماشاگر با دیدن آن اغنا شود، اقتصاد سینمای ایران می‌تواند قوی‌تر از آنچه در حال حاضر است باشد. در حال حاضر ما اقتصادی در سینما نداریم. اقتصاد سینما در کشور ما ورشکسته است و با یک باد همه چیز فرو می‌ریزد و این شرایط خوبی نیست. در حال حاضر برخی افراد به عنوان تهیه‌کننده در سینما فعالیت می‌کنند که شغل اصلی‫شان چیزی دیگری است و اصلا تجربه و دانشی در این زمینه ندارند.
طالبی‌نژاد همچنین در پایان در رابطه با چگونگی عبور از بحرانی که کرونا برای صنعت سینما به وجود آورده است، می‌گوید: به قول قدیمی‌ها سینما، صنعت بی‌بحران است. در طول جنگ جهانی اول و دوم تمام صنایع دنیا به نوعی تعطیل شدند به جز سینما. سینما نیاز روحی و روانی مردم را تامین می‌کند. اما قاعدتا سینما دیگر به شیوه گذشته نخواهد بود. به نظرم سینما کمی ضابطه‌مندتر می‌شود. در حال حاضر اقتصاد سینمای ایران پایه و اساس خاصی ندارد و امیدواریم از این حالت خارج شود. تنها راه خروج از این بحران مشارکت چند تهیه‌کننده برای تولید یک فیلم است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ابتکار، تاریخ انتشار: ۴ تیر ۱۳۹۹، کد خبر: ۱۵۸۱۵۵، www.ebtekarnews.com