شعار سال : این روز‌ها وضعیت بازار به شدت به هم ریخته و قیمت‌ها هر لحظه افزایش پیدا می‌کند، از بازار مسکن گرفته تا بورس و خودرو و حتی مواد خوراکی. به تازگی هم تصویری عجیب از دپوی محصولات ایران‌خودروی بابل در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که بازتاب زیادی در شبکه‌های اجتماعی داشته. هر چند مدیرعامل ایران خودروی بابل گفته خودرو‌های دپو شده، نقص فنی دارند، اما برخی کارشناسان معتقدند ایران خودرو منتظر است تا با توجه به اجازه افزایش قیمت در هر سه ماه این خودرو‌ها را پس از افزایش قیمت ترخیص کند. البته برخی هم معتقدند با توجه به این که حجم زیادی از این خودرو‌ها متعلق به تعهدات قبلی است. این تصویر در حالی مورد توجه قرار گرفته که در چند روز اخیر قیمت خودرو‌ها به شکلی غیرقابل باور افزایشی بین ۸ تا ۴۰ میلیون تومان داشته است. این افزایش بی رویه در حالی رخ می‌دهد که به گفته سخنگوی تعزیرات دست تعزیرات برای برخورد با گران فروشی خودرو بسته است! یاسر رایگانی در گفت و گوی ویژه خبری گفته که زمانی گران فروشی مصداق پیدا می‌کند که سقف قیمت کالا و خدمات، مشخص باشد، اما با توجه به این که سقف قیمت خودرو‌ها در بازار و سطح خرده فروشی و عرضه مشخص نیست، دست این سازمان برای برخورد با گران فروشی بسته است. با این حال امروز نگاهی داریم به آشفته بازار خودرو و موج‌های افزایش قیمت که در زمان‌های مختلفی شکل گرفته و توجیه و دلایل مسئولان وقت را درباره این افزایش قیمت‌ها بررسی می‌کنیم.

فروردین ۹۹ |مقصر فضای مجازی
بازار خودرو در روز‌های آغازین سال ۹۹ به دلیل بحران شیوع بیماری کرونا تعطیل بود، اما فعالان بازار خودرو بیکار نبودند و در فضای مجازی شروع به فعالیت کردند و قیمت‌ها لحظه به لحظه افزایش داشت تا جایی که قیمت‌ها نجومی شده است و حتی به نسبت اسفند سال گذشته که اوج گرانی خودرو در یک سال رخ داده بود هم بالاتر رفت. همین اتفاق باعث شد تا در روز‌های پایانی فروردین، دستور حذف قیمت از آگهی فروش خودرو در سایت‌های فروش رقم بخورد، اما این کار هم باعث کم شدن قیمت خودرو در بازار نشد. البته بسیاری از کارشناسان به جز تاثیر فضای مجازی، تعطیلی بخش شماره گذاری خودروساز‌ها را هم در گرانی تاثیر گذار دانسته بودند. در همان روز‌ها هم رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران گفته بود: «هرچند در بازار تقاضایی وجود ندارد، خریداری در بازار نیست و معاملات راکد است، اما همچنان قیمت‌ها رو به افزایش است.»

اردیبهشت ۹۹ | حضور مافیا و ترس از کاهش سرمایه
اردیبهشت نقطه عطفی بر گرانی خودرو بود تا جایی که اولین بار زمزمه پراید ۱۰۰ میلیونی در این ماه مطرح شد. در این ماه، وزیر صمت هم توسط رئیس جمهور برکنار شد و برخی یکی از دلایل این اتفاق را گرانی‌های مهار نشده و لجام گسیخته خودرو اعلام کردند. هرچند به دلیل کرونا همه بازار‌ها دچار رکود شده بود، اما تورم لحظه به لحظه در حال افزایش بود و به عقیده برخی از کارشناسان برخی از مردم برای تبدیل نقدینگی شان به سرمایه به سراغ بازار خودرو آمده بودند تا ارزش پول شان را حفظ کنند. البته جعفر برکتین، عضو اتاق بازرگانی ایران، تقاضای کاذب و حضور مافیا را هم یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت نجومی و بدون ضابطه خودرو در بازار بیان کرده بود.

خرداد ۹۹ | کاهش قیمت‌ها
در حالی که امسال در هرماه شاهد اوج قیمت خودرو بودیم، اما در این ماه قیمت خودرو نسبت به ماه قبل از آن، کاهشی بین ۲ تا ۱۵ میلیون در خودرو‌های مختلف داشت. یک کارشناس خودرو دلیل ارزان شدن خودرو در این ماه را ثبات قیمت دلار و پیش فروش خودروساز‌ها اعلام کرد البته حضور مدرس خیابانی به عنوان سرپرست وزارت صمت هم به نظر در کاهش قیمت‌ها تاثیر داشت. هر چند که در ماه‌های بعد، این تاثیر روز به روز کاهش داشت و قیمت‌ها افزایش پیدا کرد.

تیر ۹۹ | قیمت ارز و نبود عرضه
امسال تنها در خرداد ماه بود که قیمت خودرو نسبت به ماه قبل از آن با کاهش قیمت همراه بود. تیرماه هم نسبت به خرداد جهش قیمتی بالایی داشتیم و چیزی بین ۸ تا ۵۵ میلیون تومان قیمت‌ها افزایش پیدا کرد. حجت ا... فیروزی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس، دلیل گرانی خودرو در این ماه را ناشی از مشکلات موجود در نظام اقتصادی کشور دانست. او گفته: «درحال‌حاضر قیمت‌ها تابع معادلات اقتصادی نبوده و متاثر از مسائل سیاسی و روانی است، مادامی‌که مسائل روانی حاکم برجامعه به درستی مدیریت نشود، نمی‌توان قیمت‌ها را به سمت منطقی شدن هدایت کرد.»

مرداد ۹۹ | متعادل نبودن عرضه و تقاضا
در این ماه هم قیمت نسبت به ماه پیش از خودش، افزایش زیادی بین ۵ تا ۳۰ میلیون داشت. ابوالفضل خلخالی، کارشناس صنعت خودرو در گفت و گویی اصلی‌ترین دلیل این افزایش قیمت را متعادل نبودن عرضه و تقاضا بیان کرده بود. او گفته: «متعادل نبودن عرضه و تقاضا به این معنی است که تعداد خودرو در بازار کم و متقاضیان خرید زیاد هستند.»

شهریور ۹۹ بالارفتن قیمت ارز
بالا رفتن قیمت ارز همیشه از اصلی‌ترین دلایل گرانی خودرو بوده است. البته رئیس اتحادیه نمایشگاه داران تهران، یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت خودرو را تامین نیاز بازار توسط دارندگان خودرو اعلام می‌کند. او می‌گوید: «به دلیل این که خودروساز‌ها هیچ خودرویی در اختیار نمایشگاه‌ها قرار نمی‌دهند و سقف قیمتی هم برای خودرو تعیین نشده، دارندگان خودرو قیمت بازار را تعیین می‌کنند.» البته نبود فروش فوری و تحویل ندادن به موقع خودرو توسط خودروساز‌ها هم به این گرانی دامن می‌زند. این در حالی است که به گفته فعالان بازار خریدار به هیچ عنوان دیده نمی‌شود.


بازهم دستورمقابله با گرانی خودرو!
یک مقام وزارت صمت: ۸۰ درصد خودرو‌های تولیدی به تعهدات معوق اختصاص می‌یابد

به رغم رکود معاملاتی بازار، قیمت‌ها در بازار غیر رسمی خودرو همچنان داغ است و بعضاً رویداد‌های قابل تامل و جدیدتری از آن مخابره می‌شود. در این حال، دستگاه‌های نظارتی، هر یک با شواهد و دلایلی، طوق تقصیر را از گردن خود باز می‌کنند که البته بعضاً بیراه هم نیست و نشان دهنده ضعف مدیریت کلان فضای تولید خودرو و بازار‌های کشور است. با این حال، دیروز رئیس جمهور، در دستوری تکراری، وزارت صمت را مامور به سامان دهی بازار خودرو کرد. در روز‌هایی که قیمت‌ها در بازار خودرو سر به فلک کشیده و معامله چندانی هم در بازار صورت نمی‌گیرد، فعالان بازار و رسانه‌ها از اتفاقات قابل تاملی در بازار خبر می‌دهند. در این باره موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه داران خودروی پایتخت از تشکیل گروه‌هایی در فضای مجازی در غیاب سایت‌های آگهی خبر داده که به قیمت سازی برای خودرو‌ها می‌پردازند. سخنان وی حاکی از موج سواری برخی از تحویل گیرندگان خودرو‌های ثبت نامی نیز است. موضوعی که بر خلاف تاکیدات و ضوابط ثبت نامی این خودرو‌ها روی می‌دهد. البته با آماری که مدیر کل صنایع حمل و نقل وزارت صمت در این زمینه داده و نیز در نظر گرفتن انتظارات تورمی موجود، این مسئله چندان عجیب نیست. معمارباشی گفته است که حدود ۸۰ درصد خودرو‌های تحویلی توسط خودروسازان مربوط به تعهدات معوق این شرکت هاست؛ بنابراین در شرایطی که اولاً خودرو‌های تولیدی کفاف بازار را نداده و ثانیاً عمده این خودرو‌ها به دست ثبت نام کنندگان و نه مستقیماً بازار آزاد می‌رسد، دور از انتظار نیست این گروه به عنوان عرضه کنندگان با قدرت انحصاری در بازار آزاد تبدیل شوند.

خودروی صفری که دست سیزدهم به فروش رفت
موتمنی دو مثال قابل توجه بیان کرد که در روز‌های اخیر، یک خودروی پژو ۲۰۷ اتوماتیک، ۳۷۵ میلیون تومان قیمت خورده بود، اما در پایان، کسی با قیمت بالای ۴۰۰ میلیون تومان نیز حاضر به فروش آن نبود یا به گزارش خبرگزاری فارس، دو روز قبل، در حالی یک دستگاه پژو ۲۰۰۸ صفر کیلومتر مدل ۹۹ در بازار معامله شد که ۱۳ بار برای آن سند صادر شده بود، به عبارتی ۱۳ مرتبه طی امسال خرید و فروش شده بود! تحولات بازار خودرو در شرایطی رخ می‌دهد که معاون امور صنایع وزارت صمت، روند قیمت‌ها در دو هفته اخیر را هیجانی و کاذب بیان می‌کند.

صادقی نیارکی با تاکید بر منطق عرضه و تقاضا و نیز با اشاره به رشد تولید خودروسازان گفت: تا ۱۶ شهریور امسال، تولید خودرو در کشور به ۳۹۹ هزار دستگاه رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۲۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد. همچنین تعداد خودرو‌های ناقص نیز نسبت به سال گذشته ۲۴ درصد کمتر بوده است.

سخنگوی تعزیرات: دست ما برای برخورد با گران فروشی خودرو بسته است!
از سوی دیگر سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی با بیان این که سقف قیمت خودرو‌ها در بازار و سطح خرده فروشی و عرضه مشخص نیست، گفته است: دست این سازمان برای برخورد با گران فروشی بسته است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، سید یاسر رایگانی گفت: زمانی گران فروشی مصداق پیدا می‌کند که سقف قیمت کالا و خدمات، مشخص باشد. رایگانی گفت: اختلاف قیمت بازار و خودروساز نشان می‌دهد نه خودروساز از این قیمت‌ها راضی است و نه مردم، اما در این میان عده‌ای به عنوان دلال و واسطه در حال مدیریت بازار هستند و سود اصلی به جیب آن‌ها می‌رود.

دستور روحانی به وزارت صمت برای مقابله با آشفتگی بازار خودرو توسط دلالان
در این حال و در شرایطی که به نظر می‌رسد مقابله با نابه سامانی بازار خودرو در کنار دیگر بازارها، اقدام کلان تری را می‌طلبد، دیروز رئیس جمهور در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی، در دستوری که صدور آن تازگی هم ندارد، وزارت صمت را مکلف کرد با اعمال نظارت دقیق و سریع، آرامش را به بازار خودرو بازگرداند و مانع از آشفته‌کردن بازار توسط دلالان و سودجویان شود. موضوعی که البته در دوره قبلی وزارت به پوست خربزه زیر پای وزیر قبلی صمت تبدیل شد و موجبات برکناری وی را نیز فراهم ساخت.



شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه خراسان، تاریخ انتشار: ۲۱ شهریور ۱۳۹۹، کد خبر: khorasannews.com/۷۰۵۵۰۱