چرا کودکی خودکشی می‌کند؟!

دکتر کاظم ملکوتی، عضو هیأت مدیره جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی بر این باور است که خودکشی پسربچه ۱۲ ساله در این دو روز واکنش‌های مختلفی از سوی کاربران فضای مجازی به دنبال داشته است. اما آیا فقط همین خبر خودکشی است که مطرح می‌شود. ما باید دلایل و ریشه‌های اصلی این موضوع را بررسی کنیم.

شعار سال: اگر چه در این سال‌ها بار‌ها و بار‌ها درباره خودکشی کودکان و نوجوانان خواندیم و شنیدیم، اما طبق بررسی‌های انجام شده این خودکشی‌ها عوامل مختلفی دارد نخستین مسأله برای ما این است که این گروه از کودکان و نوجوانان احتمالاً روحیه افسردگی داشتند و به صورت هیجانی رفتار می‌کردند. به این معنا که کودکان و نوجوانانی که دست به خودکشی می‌زنند رفتار‌های هیجانی، خشم و افسردگی، و رفتار‌های ناگهانی دارند. این علل رفتاری نشانه‌های مهمی است که خانواده‌ها و اولیای مدرسه باید به منظور کشف افراد در معرض خودکشی به آن توجه کنند.

معمولاً به غیر از عوامل فردی که در خودکشی نوجوان بسیار تأثیر‌گذار است عوامل خانوادگی هم نقش ویژه‌ای دارد. مثلاً برخی از پدر و مادر‌ها بسیار سختگیرند و در مقابل برخی از پدر و مادر‌ها هیچ مدیریتی روی فرزندانشان ندارند؛ بنابراین خانواده‌هایی که درگیر تنش هستند و یا یکی از اعضای خانواده درگیر آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد است، فرزندانشان بیشتر به موضوع خودکشی فکر می‌کنند.

وقتی کودکی اقدام به خودکشی می‌کند حتماً علائم رفتاری از چند ماه قبلش داشته است

عوامل فرهنگی در منطقه‌ای که این گروه از کودکان و نوجوانان در آن زندگی می‌کنند هم تأثیرگذار است. در برخی از مناطق، مردم تا به مشکل برمی خورند سریع به خانواده و دوستانشان اعلام می‌کنند که خودمان را می‌کشیم. متأسفانه حرف زدن درباره خودکشی مثل نقل و نبات در دهان برخی از مردم مطرح می‌شود و به تبعات آن برروی کودکان توجهی نمی‌شود.

مسأله مهم دیگر عوامل اجتماعی و اقتصادی است. هر چه شاخص‌های توسعه اجتماعی و اقتصادی در استان‌ها پایین ترباشد آن مردم آسیب‌پذیرتر هستند. حالا که در شرایط کرونا هم به سر می‌بریم، احتمالاً برخی از سرپرستان خانوار بیکار شده‌اند همین بیکاری موجب شده تا تنش بین زن، مرد و فرزندان در یک خانواده بیشتر شود. عوامل اقتصادی روی خانواده فشار بسیاری می‌آورد؛ لذا وقتی کودکی اقدام به خودکشی می‌کند حتماً علائم رفتاری از چند ماه قبلش داشته است.

نوع نوشتن رسانه‌ها موجب می‌شود که نوجوانان و کودکان راه خودکشی را یاد بگیرند!

عامل مهم دیگر که موجب می‌شود کودکان و نوجوانان اقدام به خودکشی کنند نحوه اطلاع‌رسانی و تنظیم خبر رسانه‌ها است. رسانه‌ها می‌نویسند دختر ۱۰ ساله به خاطر فقر و نداری اقدام به خودکشی می‌کند. در نحوه تنظیم خبر، خبرنگار به‌طور شفاف مراحل خودکشی را توضیح می‌دهد. این خبر با واکنش‌های مختلف مردم هم مواجه می‌شود. از طرفی بسیاری نوجوانان هم این مطلب را می‌خوانند؛ لذا ما بار‌ها تأکید کردیم که نباید اینچنین خبر چاپ کرد چرا که این نوع نوشتن رسانه‌ها موجب می‌شود که نوجوانان و کودکان راه خودکشی را یاد بگیرند.

می‌توان از اقدام به خودکشی پیشگیری کرد. آن‌هایی که درمانده شده‌اند و یا به لحاظ روحی مستأصلند و کسانی که کسی را سراغ ندارند که بار فشار را از روی ذهن‌شان بردارد، می‌توانند با جمعیت پیشگیری از خودکشی با شماره ۶۶۵۵۰۲۰۰ تماس بگیرند. می‌توانند با شماره ۴۰۳۰ وزارت بهداشت و یا ۱۴۸۰ و ۱۲۳ سازمان بهزیستی تماس بگیرند. فراموش نکنیم این مراکز دارای روانشناس هستند و خدمات رایگان را به فرد می‌دهند.

شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته ازایران آنلاین، تاریخ انتشار: ۲۲مهر ۱۳۹۹، کدخبر.ion.ir، ۶۲۶۰۱۵