شعار سال: متن لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور صبح امروز با همه حواشی ناشی از عدم حضور رئیس جمهور و حتی رئیس سازمان برنامه و بودجه، تقدیم مجلس شورای اسلامی شد؛ لایحه‌ای که با بررسی آن می‌توان فهمید که بودجه دفاعی کشور در آن، علی رغم کاهش‌های آن در ۲ سال گذشته، امسال با رشد مواجه شده است.

در این گزارش به بررسی اجمالی بودجه دفاعی در لایحه بودجه ۱۴۰۰ کل کشور خواهیم پرداخت.

اعتبارات در نظر گرفته شده در حوزه دفاعی و امنیتی، در ۳ فصل «دفاع»، «حفظ نظم و امنیت عمومی» و «تحقیق و توسعه در امور دفاعی و امنیتی» آورده شده و آنطور که در لایحه امسال دیده می‌شود، میزان این بودجه از ۱۰۹ هزار میلیارد تومان مصوب در سال ۹۹، به ۱۲۰ هزار و ۹۹۴ میلیارد تومان در لایحه بودجه ۱۴۰۰ افزایش یافته که نسبت به سال گذشته ۱۲ هزار میلیارد تومان افزایش را نشان می‌دهد.

تغییرات این ۳ فصل به شکل مجزا به شرح زیر است:

* فصل دفاع:

از ۷۷ هزار و ۴۳۰ میلیارد تومان مصوب سال ۹۹ به  ۸۳ هزار و ۲۱ میلیارد تومان در لایحه ۱۴۰۰

میزان افزایش: ۶ هزار میلیارد تومان

* فصل حفظ نظم و امنیت عمومی:

از ۳۰ هزار و ۹۴۸ میلیارد تومان مصوب سال ۱۳۹۹ به به ۳۴ هزار و ۶۰۲ میلیارد تومان در لایحه ۱۴۰۰

میزان افزایش: کمتر از ۴ هزار میلیارد تومان

* فصل تحقیق و توسعه امور دفاعی امنیتی:

از ۶ هزار و ۶۴۲ میلیارد تومان مصوب سال ۹۹ به ۳ هزار و ۷۰۶ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰

توضیح: همانطور که دیده می‌شود، علیرغم افزایش ۲ فصل «دفاع» و «حفظ نظم و امنیت عمومی»، در فصل «تحقیق و توسعه امور دفاعی امنیتی» شاهد کاهش بودجه هستیم.

کاهش بودجه فصل تحقیق و توسعه امور دفاعی و امنیتی در حالی است که مردادماه امسال امیر حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح در دیدار با نمایندگان مجلس بر ضرروت تخصیص بودجه مستقل برای موضوع تحقیقات دفاعی تاکید کرده و گفته بود: ما نیازمند ارتقای دائم توان دفاعی و بازدارندگی بومی خود هستیم و برای نیل به اهداف عالی سیاست‌های راهبردی خود نیازمند بودجه مستقل تحقیقاتی هستیم که امیدواریم مجلس یازدهم همچون گذشته به این مهم اهتمام ویژه داشته باشد.

وزیر دفاع همچنین در دیدار اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرده است: چنانچه مجلس ردیف بودجه مستقلی برای تحقیقات دفاعی پیش بینی نماید قطعاً دست  جمهوری اسلامی را در دستیابی به فناوری‌های نوظهور و متعاقبا مقابله و پاسخ به چنین تهدیداتی بازتر خواهد گذاشت.

البته در جدول شماره ۷ لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور مربوط به بودجه دستگاه‌های سیاست‌گذار، بودجه سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی وزارت دفاع (سپند) که شهید محسن فخری زاده تا زمان شهادت ریاست آن را برعهده داشت هم همانگونه که وزیر دفاع خبر داده بود، در سال آینده افزایش خواهد داشت و بودجه آن از ۴۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۹ به ۲۴۵ میلیارد تومان برای سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است.

با این وجود، در کنار افزایش بودجه سپند، در ذیل بودجه وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح در جدول شماره ۷ لایحه بودجه شاهد کاهش چشمگیر و حتی به نوعی حذف بودجه مربوط به تقویت بنیه دفاعی- ارتقای توان دفاعی از ۲ هزار و ۷۴۵ میلیارد تومان مصوب سال ۱۳۹۹ به یک میلیارد تومان برای سال ۱۴۰۰ هستیم.

البته سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به انتقادات نسبت به کاهش بودجه مربوط به تقویت بنیه دفاعی، می‌گوید که بودجه این ردیف با در نظر گرفتن منابع تسهیلات برداشت شده از صندوق توسعه ملی که در جدول بند هـ تبصره ۴ بودجه آمده، افزایش یافته است.

در این جدول که مربوط به تسهیلات صندوق توسعه ملی است، مبلغ ۲۰۰ میلیون یورو به منظور تقویت بنیه دفاعی کشور در نظر گرفته شده است.

بودجه دفاعی یکی از مهمترین سرفصل‌های بودجه کل کشور محسوب می‌شود که البته میزان آن نسبت به بسیاری از کشور‌های همسایه بخصوص کشور‌های حاشیه خلیج فارس بسیار کمتر و حتی ناچیز است.

برای مثال، براساس اعلام مراکز ارزیابی‌کننده بین‌المللی، بودجه نظامی ایران در سال ۲۰۱۹ چیزی حدود ۱۷ میلیارد دلار بوده که این رقم حدود یک‌چهارم بودجه نظامی عربستان سعودی در همین سال است.

جمهوری اسلامی ایران به دلیل تحریم‌های همه جانبه در حوزه دفاعی، در سال‌های گذشته دکترین دفاعی خود را بر مسئله خودکفایی و تامین نیاز‌ها در داخل متمرکز کرده که ثمره آن دستاورد‌های بسیار مهم نظامی در حوزه‌های مختلف نظیر موشکی، زرهی، پهپادی، پدافندهوایی و... بوده است.

لازم به ذکر است که تحریم‌های نظامی ایران در تاریخ ۲۷ مهرماه برداشته شد و جمهوری اسلامی ایران از آن تاریخ امکان خرید، فروش و همکاری‌همای دفاعی با دیگر کشور‌ها را دارد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از تسنیم، تاریخ انتشار: ۱۲ آذر ۱۳۹۹، کد خبر: ۲۴۰۲۱۶۶، tasnimnews.com