شعار سال: ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ فرا رسید؛ روزی که سرانجام ریاستجمهوری تکدورهای پرفرازونشیب و سرشار از شگفتی دونالد ترامپ چهل و پنجمین رییسجمهور آمریکا به پایان رسید؛ غیرمعمولترین رییسجمهور آمریکا که زمامداریاش در تاریخ ایالات متحده بیسابقه بود. این روز همچنین روز بزرگ جو بایدن است؛ روزی که اوج دستاوردهای بایدن در طول فعالیت سیاسی خود خواهد بود و همینطور برای کامالا هریس که اولین معاون اول رییسجمهور است که زن، سیاهپوست و اهل آسیایجنوبی است. به گفته کمیته برنامهریزی تحلیف این مراسم شروعی تازه برای سفر جدیدی برای کشور خواهد بود که باعث احیای روحیه آمریکا و متحد کردن آمریکاییان با یکدیگر خواهد شد.
این در حالی است که ترامپ حاضر به ترک مسند قدرت نبوده و نیست اما به اجبار باید کاخ سفید عزیزش را رها کند و به عمارت مارالاگو در فلوریدا نقل مکان کند. سیاستها و سخنان بیپروا و تحریکآمیزش آمریکا را به ورطه یک جنگ داخلی تمامعیار کشاند. بیم از حمله تروریستی در روز تحلیف جو بایدن چهل و ششمین رییسجمهور منتخب آمریکا چنان شدت گرفت که واشنگتن به یک پادگان نظامی بدل شد. بیش از ۲۵ هزار گارد ملی در پایتخت ایالات متحده مستقر شدهاند، تمامی خیابانها بسته شده، بلوکهای سیمانی و کانتینرهای بزرگ ورودیهای منطقه مرکزی شهر را بستهاند. نشنالمال که در روزهای تحلیف دیگر رییسجمهورهای آمریکا مملو از جمعیت بود دیروز همچون منطقه سبز بغداد بسته شد و قرق بود. در عوض ۲۰۰ هزار پرچم به نشانه کسانی که نمیتوانند در مراسم شرکت کنند کاشته شد.
سازماندهندگان مراسم تحلیف، به علت پاندمی کرونا تعداد شرکتکنندگان را از ۲۰۰ هزار به ۱۰۰۰ تن کاهش دادند. بیشتر اعضای کنگره و سه رییسجمهوری در قید حیات آمریکا شامل باراک اوباما، جورج بوش پسر و بیل کلینتون در مراسم حاضر بودند.
رییسجمهوری جدید آمریکا در خاتمه روز شلوغ مراسم تحلیفش از اختیارات خود در ریاستجمهوری برای اعمال تغییرات در سیاستهای مربوط به مسکن، وامهای دانشجویی، تغییرات آب و هوایی و مهاجرت استفاده کرد. از جمله اقداماتی که انجام شدند، ملحق شدن مجدد به توافق آب و هوایی پاریس، لغو ممنوعیت مسافرتی در قبال چند کشور مسلمان، تمدید توقف در قبال پرداخت وامهای دانشجویی فدرال، متوقف کردن اخراجها و توقیفها در قبال مستاجران و الزامی کردن ماسک در سفرهای بینایالتی و املاک فدرال بودند.
مراسم تحلیف عمومی بایدن در فضای باز در ضلع غربی کنگره آمریکا برگزار شد؛ جایی که محل استقرار قانونگذاران است. این مراسم، با پیروی از سنت گذشته برای بیستم ژانویه، سومین چهارشنبه ژانویه برنامهریزی شده. متن سوگند ریاستجمهوری در قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، ماده دوم، اصل یکم، بند هشتم، آمده است. این متن از این قرار است: «سوگند وفاداری یاد میکنم که وظایف دفتر ریاستجمهوری ایالات متحده را اجرا کنم و در این راه تمام توانم را به کار میگیرم تا قانون اساسی ایالات متحده را حفظ و از آن حمایت و دفاع کنم.»
رییسجمهور با این سوگند تعهد میدهد تا مسوولیتهای خود را مطابق با قانون اساسی آمریکا اجرا کند. هدف از این کار، تاکیدی است بر این موضوع که رییسجمهور جدید، فراتر از قانون حاکم بر ایالات متحده آمریکا نیست. کامالا هریس نیز به عنوان معاون رییسجمهور منتخب، قبل از بایدن ادای سوگند کرد. او نخستین فرد سیاهپوست و نخستین زنی است که به سمت معاونت ریاستجمهوری آمریکا میرسد. هریس با ادای سوگند، موظف میشود وظایف خود را با پیروی از قانون اساسی ایالات متحده، اجرا کند.
در این میان جو بایدن در شب قبل از مراسم تحلیف خود در مراسمی برای یادبود قربانیان ویروس کووید ۱۹ شرکت کرد. این مراسم در استخر کنار یادبود آبراهام لینکلن در واشنگتن، قلب سیاسی آمریکا، برگزار شد.
بایدن در آغاز سخنان خود از یک پرستار اهل ایالت میشیگان به نام لوری ماریکی تشکر کرد که سرود مذهبی «فیض محشر» را اجرا کرد. این سرود به انگلستان قرن هجدهم باز میگردد اما بهخصوص بین مسیحیان آفریقاییتبار آمریکا محبوب است. این جمعیت جزو آسیبدیدهترین آمریکاییها از ویروس کرونا هستند.
خودستایی در نطق خداحافظی دونالد ترامپ
دونالد ترامپ پیش از ترک کاخ سفید در آخرین سخنرانی خود خطاب به ملت آمریکا دستاوردهای دولت خود را تحسین کرد. او گفت که در دوره زمامداریاش توانسته عظمت و سربلندی آمریکا را بار دیگر احیا کند.
این سخنرانی دونالد ترامپ آخرین سخنرانی رسمی او در مقام ریاستجمهوری آمریکا به شمار میآید. ترامپ از این فرصت برای ستایش مجدد از خود بهره گرفت و از دستاوردهای عظیم دوره زمامداری خود سخن گفت. در این پیام ویدئویی، ترامپ به برشمردن دستاوردهای اقتصادی و همچنین موفقیتهای دولت خود در عرصه سیاست داخلی و خارجی پرداخت و گفت که دولت او توانسته سروری آمریکا در خارج از مرزهای کشور و سربلندی آمریکا در داخل کشور را احیا کند.
ترامپ گرچه برای دولت آینده آمریکا آرزوی موفقیت کرد اما نامی از جو بایدن و کامالا هریس نبرد. ترامپ در بخش دیگری از پیام ویدئویی خود گفت به خود میبالد که یگانه رییسجمهوری آمریکا طی دهههاست که هیچ جنگ جدیدی را آغاز نکرده است. او همچنین از موفقیت دولت خود در مقابله با ویروس کرونا سخن گفت. این در حالی است که شمار قربانیان کرونایی آمریکا در روز جابهجایی قدرت سیاسی در این کشور به ۴۰۰ هزار نفر رسیده است. باید یادآور شد که او در پیام ویدئویی خود نیز از پذیرش شکست در انتخابات روز سوم نوامبر اجتناب ورزید.
ترامپ به مطرح کردن یک محکومیت مختصر در خصوص خشونتهای دو هفته پیش در کنگره، زمانی که برخی از حامیانش به ساختمان کنگره حمله کردند تا تایید آرای الکترال جو بایدن را متوقف کنند، پرداخت اما به نقش خودش در این رخدادها اذعان نکرد.
او گفت: همه آمریکاییها از حمله به کنگره ما وحشت کردند. خشونت سیاسی حمله به هر چیزی است که ما به عنوان آمریکا گرامی میداریم. این هرگز نمیتواند تحمل شود. حالا ما بیشتر از هر زمان باید پیرامون ارزشهای مشترکمان متحد شویم و بر خصومت حزبی غلبه کنیم و سرنوشت مشترکمان را بسازیم.
ترامپ با این حال اشارهای به وضعیت ازهمگسیخته کشور نکرد و به جایش گفت آمریکاییها باید سانسورگری سیاسی را رد کنند و احساس مشترک میراث را پاس دارند؛ کلمهای که ترامپ مکررا برای انتقاد از فرهنگ طرد کردن و فشار برای تغییر نام پایگاههای دارای اسامی سربازان نیروهای نژادپرست زمان جنگ داخلی استفاده میکند.
او اظهار کرد: کلید بزرگ، حفظ و القای هویت ملی مشترک ماست. این به معنی تمرکز بر آنچه ما به طور مشترک داریم است؛ میراثی که همه ما در آن اشتراک داریم. در مرکز این میراث همچنین اعتقادی محکم به آزادی بیان، آزادی ابراز عقیده و مناظره قدرتمند است. تنها در صورتی که فراموش کنیم چه کسی هستیم و چطور به اینجا رسیدیم ما ممکن است اجازه رخ دادن سانسورگری سیاسی و تهیه فهرست سیاه در آمریکا را بدهیم.
ترامپ در فکر تاسیس یک حزب سیاسی جدید
در بحبوحه چالشهای داخلی دونالد ترامپ با حزب جمهوریخواهش، این رییسجمهوری در حال کنارهگیری درباره احتمال تشکیل یک حزب سیاسی جدید سخن گفت. دونالد ترامپ درباره این موضوع با دستیارانش صحبت کرده و گفته آن را «حزب میهنپرستی» مینامد. براساس این گزارش، مشخص نیست دونالد ترامپ درباره تاسیس یک حزب جدید تا چه حد مصمم باشد. والاستریتژورنال تاکید کرد که بخش بزرگی از هواداران ترامپ تا پیش از آنکه او در سال ۲۰۱۶ نامزد ریاستجمهوری این حزب شود، چندان در حزب جمهوریخواه مشارکت نداشتند.
درباره اینکه آیا ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ نامزد میشود یا خیر، گمانهزنی بسیاری وجود دارد. چنانچه او این اقدام را عملی کند، میتواند سایر نامزدهای جمهوریخواه قابل قبول را از پیگیری ریاستجمهوری کنار بگذارد. به لحاظ سنتی، احزاب سوم نتوانستهاند قدرت کافی برای به چالش کشیدن احزاب دموکرات و جمهوریخواه به دست آورند.
چنین اقدامی با مخالفت شدید رهبر جمهوریخواهان مواجه میشود چون آن را به چشم برداشته شدن حمایت ترامپ از دیگر نامزدهای جمهوریخواه میبینند. از زمان شکست ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری، آینده او بعد از کاخ سفید در هالهای از ابهام است. ماه نوامبر پایگاه خبری آکسیوس گزارش داد متحدان ترامپ به دنبال خرید شبکه خبری محافظهکاری با نام نیوزمکس هستند تا با فاکسنیوز رقابت کند. با این حال مدیر اجرایی این شبکه گفت چنین بحثی در کار نبوده است.
عفو و تخفیف مجازات ۱۴۳ نفر از نزدیکان ترامپ
این در حالی است که ترامپ لیست بلندبالایی از عفوها و تخفیف مجازاتهای اعطایی خود را به عنوان یکی از آخرین اقدامات دوران ریاستجمهوریاش منتشر کرد. براساس این لیست ۷۳ تن از جمله استیو بنن مورد عفو قرار گرفته و ۷۰ تن شامل تخفیف مجازات شدهاند.
دونالد ترامپ ۱۴۳ نفر از جمله استیو بنن استراتژیست سابق کاخ سفید، الیوت برویدی یکی از تامینکنندگان مالی جمهوریخواهان و کوام کیلپاتریک شهردار دیترویت را مورد عفو یا تخفیف مجازات قرار داد. در بیانیهای که دیروز منتشر شد، آمده است: دونالد ترامپ رییسجمهور در حال کنارهگیری آمریکا به عنوان بخشی از موج عفوها و بخشودگیهایی که وی در آخرین ساعات حضورش در کاخ سفید صادر میکند، استیو بنن استراتژیست سابق کاخ سفید را عفو کرد.
ترامپ حکم عفو کامل را در خصوص استیو بنن صادر کرد. دادستانها بنن را به خاطر اتهامات مربوط به تقلب نشاتگرفته از مشارکتش در یک پروژه سیاسی تحت پیگرد قانونی قرار داده بودند. بنن یکی از رهبران مهم در جنبش محافظهکار بوده و به خاطر تیزهوشی سیاسیاش معروف است. بنن در کمپین انتخاباتی موفقیتآمیز ترامپ در سال ۲۰۱۶ میلادی نقش کلیدی ایفا کرد و به عنوان یکی از مشاوران ارشد رییسجمهور انتخاب شد. وی پس از هشت ماه خدمت در این سمت اخراج شد. بنن در آگوست ۲۰۲۰ بازداشت شد و به خاطر توطئه برای کلاهبرداری اینترنتی و پولشویی پس از افزایش کمکهای مالی برای یکی سازمان غیردولتی برای تامین بودجه ساخت دیوار مرزی آمریکا با مکزیک گناهکار شناخته شد. او به جرم خود اعتراف نکرد و با قرار وثیقه آزاد شد و قرار بود در ماه می ۲۰۲۱ محاکمه شود.
براساس گزارش کاخ سفید، عفو بنن بخشی از تصمیم ترامپ برای اعطای عفو به ۱۴۳ تن از جمله آنتونی لواندوفسکی، مهندس سابق گوگل است که در آگوست ۲۰۲۰ به خاطر سرقت فایلهای مربوط به خودروی خودران این کمپانی به ۱۸ ماه حبس محکوم شد. کاخ سفید لواندوفسکی را به عنوان یک کارآفرین آمریکایی توصیف کرد که تلاشهای گوگل برای تولید فناوری خودروی خودران را رهبری کرد.
کاخ سفید در این بیانیه گفت: لواندوفسکی برای اقداماتش بهای قابل توجهی پرداخت کرد و قصد دارد تا استعدادهای خود را وقف پیشرفت منافع عمومی کند. ترامپ همچنین پل اریکسون وکیل آمریکایی را که به خاطر پولشویی و کلاهبرداری اینترنتی به حبس محکوم شده بود، عفو کرد. اریکسون ۵۹ ساله با ماریا بوتینا روسی دوست بود که به خاطر فعالیت به عنوان یک جاسوس خارجی یک سال و نیم حبس کشید.
در این بیانیه آمده است: محکومیت اریکسون برمبنای حقه تبانی روسی بوده و پس از آنکه مشخص شد هیچ دلیلی برای متهم کردن او با جرائم مربوط به ارتباط با روسیه وجود ندارد، او به جرائم مالی جزئی متهم شد. اگرچه وزارت دادگستری تلاش کرد تا محکومیت کمتری برای اریکسون صادر کند اما او به هفت سال حبس تقریبا دو برابر آنچه وزارت دادگستری توصیه کرده بود، محکوم شد. این عفو به اصلاح اشتباهات به وجود آمده از آنچه که بزرگترین شکار موهومات در تاریخ آمریکا محسوب میشود، کمک میکند. ترامپ همچنین لیل وین و کوداک بلک، دو رپر آمریکایی را که به خاطر جرائم فدرال مربوط به سلاح تحت پیگرد قانونی قرار داشتند و همچنین کوام کیلپاتریک، شهراد دیترویت را که به خاطر اتهامات فساد به ۲۸ سال حبس محکوم شده بود نیز عفو کرد. ترامپ در حال حاضر تعدادی از همکاران دیرینه خود از جمله پل مانافورت مدیر سابق کمپین انتخاباتیاش، چارلز کوشنر پدر دامادش، راجر استون مشاور کمپین سابقش و مایکل فلین مشاور امنیت ملی پیشین خود را هم عفو کرده است.