شعار سال: در سال ۱۹۶۸، یک بوم‌شناس آمریکایی به نام گرت هاردین، مقاله‌ای را با عنوان «تراژدی منابع مشترک» یا «تراژدی اشتراکات» به چاپ رساند که این تراژدی، وضعیتی را توضیح می‌دهد که افرادی که دسترسی آزاد به منابع دارند (منابعی که ساختار‌های اجتماعی یا قواعد رسمی محدودیتی روی استفاده از آن‌ها نگذاشته است)، در راستای پیگیری نفع شخصی‌شان و بدون توجه به منفعت جمعی، به طور ناهماهنگ با یکدیگر، آنقدر از این منابع استفاده می‌کنند که به نابودی آن منابع منجر می‌شوند.

گرت هاردین ایده مقاله‌اش را از مقاله دیگری گرفته بود؛ «ویلیام فورستر لوید»، یک ریاضیدان آماتور ولزی، در سال ۱۸۳۳ از یک مثال فرضی برای تبیین آنچه در چراگاه‌های بریتانیای کبیر در حال رخ دادن بود، استفاده کرد. لوید می‌دید که چراگاه‌هایی که در مورد استفاده از آن‌ها هیچ قانونی وجود ندارد، به سرعت در حال نابودی هستند. اما آنچه لوید به آن پرداخته بود، تنها زمانی به شهرت رسید که گرت هاردین مقاله‌اش را با نام «تراژدی منابع مشترک» در سال ۱۹۶۸ به چاپ رساند.

 

گرت هاردین می‌گوید وقتی افراد دسترسی آزاد به منابع مشترک دارند، نابودی این منابع «غیرقابل اجتناب» است. او توضیح می‌دهد که این رفتار افراد، یک رفتار عقلانی، اما خودخواهانه است که در بلندمدت به همه افراد (از جمله خودشان) آسیب می‌رساند؛ چرا که منبع مورد استفاده نابود خواهد شد. برای مثال شرایطی را در نظر بگیرید که در آن، چند چوپان به یک چراگاه دسترسی دارند و هیچ محدودیتی نیز در مورد استفاده از این چراگاه برای آن‌ها وجود ندارد. در این وضعیت، هر چوپان به خود خواهد گفت «حتی اگر من برای جلوگیری از نابودی چراگاه، کمتر گوسفندهایم را به اینجا بیاورم، چوپان دیگر این کار را نخواهد کرد».

وقتی همه چوپان‌ها با خود چنین فکر کنند، تصمیم می‌گیرند تا می‌توانند از چراگاه استفاده کنند و نتیجه چنین رفتاری، نابودی چراگاه خواهد بود. اگر استدلال هاردین در مورد تراژدی منابع مشترک را بپذیریم، می‌توانیم بگوییم که این تراژدی، نتیجه فقدان توافق میان افراد و فقدان منفعت جمعی است؛ بنابراین در غیاب این توافق و این منفعت جمعی مشترک، افراد یک نفع صریح دارند: اینکه تا می‌توانند از منبع مشترک مورد نظر استفاده کنند تا اینکه نهایتاً یک کنش همکارانه جمعی یا سازمان خارجی، مقرراتی را (رسمی یا غیررسمی) برای استفاده پایدار از منبع مورد نظر وضع کند؛ مقرراتی که همه افراد جامعه را در بلندمدت منتفع می‌کند.

در بستر علم اقتصاد مدرن، هرجایی که دسترسی آزاد به منابعی وجود داشته باشد که در مورد آن‌ها مقرراتی وجود ندارد (منابعی همچون اتمسفر، اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها یا حتی یخچال یک اداره)، پای واژه منابع مشترک یا Commons در میان است. در فضای حقوقی، منظور از منابع مشترک، منابعی هستند که نه خصوصی هستند و نه عمومی؛ بلکه در اختیار اعضای یک جامعه هستند و از طریق ساختار‌های اجتماعی، سنت‌ها یا قواعد رسمی مدیریت می‌شوند. اقتصاد منابع طبیعی، بیشترین ارتباط را با مفهوم تراژدی منابع مشترک دارد. هر وقت صحبت از توسعه پایدار، حفاظت از محیط زیست و گرمایش جهانی می‌شود، رد پای این مفهوم را می‌توان دید. البته در نظریه بازی، جامعه‌شناسی، روانشناسی تکاملی، سیاست، مالیات‌ستانی و حوزه‌های دیگر نیز به تراژدی منابع مشترک پرداخته می‌شود.

یکی از شناخته‌شده‌ترین مثال‌هایی که در مورد تراژدی منابع مشترک وجود دارد، آب‌های زیرزمینی است. آب‌های زیرزمینی، منبعی است که اگر به درستی مدیریت نشود، نابود خواهد شد. زمانی که افراد بیش از حد از منابع زیرزمینی استفاده کنند، این منبع قبل از اینکه بتواند جایگزین شود پایان خواهد یافت.