آمریکا و ناتو پس از ۲۰ سال جنگ، افغانستان را ترک کردند. طالبان در ماه‌های گذشته پیش رفته‌اند و بسیاری از بخش‌های کشور را تصرف کردند. اما این جنگ چه قدر افغانستان را تغییر داده و چه اتفاقاتی در آینده خواهد افتاد؟

بی بی سی در گزارشی آماری به زندگی در افغانستان در ۲۰ سال گذشته و پس از ترک نیرو‌های خارجی در این کشور پرداخته است.

طالبان در سال ۲۰۰۱ و پس از حمله نیرو‌های ائتلاف به رهبری آمریکا مجبور به کناره گیری از قدرت شد. طالبان یک گروه بنیادگرای اسلامی است و با اسلحه علیه مخالفانش مبارزه می‌کند.

 

کمی بعد از حضور نظامی آمریکا و ناتو در افغانستان انتخابات ریاست جمهوری و قانون  اساسی جدید شکل گرفت.

طالبان در این مدت آرام ننشست و در طولانی مدت به فعالیت‌های خود ادامه داد.

این گروه در طولانی مدت و به تدریج قدرت خود را به دست آورد و با نیرو‌های بیشتری از آمریکا و ناتو درگیر شد.

در حال حاضر و پس از خروج کامل نیرو‌های آمریکا از افغانستان طالبان بسیاری از مناطق افغانستان را تصرف کرده و ساختار سختگیرانه خود از قوانین شریعت را اعمال می‌کند.

مرزبندی‌ها براساس نقشه تائید شده افغانستان در سال ۲۰۰۵ در نظر گرفته شده است.

طالبان در مناطق تحت درگیری  حضور گسترده و قدرتمندی دارد

منبع بی بی سی افغان

اوضاع در سطح کشور بسیار متغیر است و دسترسی به برخی مناطق برای تائید گزارش‌ها را سخت کرده است، اما دستاورد‌های قابل توجه طالبان در این میان ملموس و روشن است. به نظر می‌رسد آن‌ها یک سوم کشور را در اختیار دارند.

چند نفر از سال ۲۰۰۱ تا کنون در افغانستان جان باخته‌اند؟

۲۰ سال جنگ باعث کشته شدن هزاران نیروی طالبان و نیرو‌های نظامی خارجی و افغان در افغانستان و مناطق مرزی این کشور با پاکستان شده است. غیر نظامیان نیز در حملات هوایی نیرو‌های ائتلاف و حملات هدفمند طالبان جان خود را از دست داده‌اند.

منبع: موسسه واتسون و دانشگاه براون- (تمامی آمار ارزیابی و برآورد شده‌اند)

تعداد غیرنظامیانی که در سه ماهه اول سال ۲۰۲۱ در این جنگ از بین رفتند به شکل قابل توجهی بیشتر از مدت مشابه سال قبل است.

سازمان ملل افزایش مرگ و میر غیرنظامیان را به استفاده از بمب‌های دست ساز و کشتار‌های هدفمند نسبت می‌دهد.

بیش از ۴۳ درصد قربانیان و کشته شدگان سال ۲۰۲۰ زنان و کودکان بوده اند.

 چند نفر از جنگ افغانستان فرار کرده اند؟

سال‌ها جنگ باعث شده تا میلیون‌ها نفر خانه‌های خود در افغانستان را ترک کنند و برخی از آن‌ها به کشور‌های همسایه پناهنده شوند.

این جنگ بسیاری را در داخل افغانستان آواره یا بی خانمان کرده است.

درگیری‌های ۲۰ سال گذشته همچنین میلیون‌ها نفر را در معرض گرسنگی و فقر قرار داده است.

بیش از ۴۰۰ هزار نفر در سال گذشته و بر اثر درگیری‌ها آواره شدند.

در سال ۲۰۱۲ میلیون‌ها نفر خانه خود را ترک کرده و تا کنون امکان بازگشت به شهر و خانه خود را نداشته اند.

براساس گزارش آژانس حقوق بشر سازمان ملل افغانستان سومین میزان آوارگان در میان کشور‌های جهان را دارد.

میلیون افغان هنوز آواره و بی خانه هستند

منبع: آژانس پناهندگان سازمان ملل

افغانستان سومین کشور جهان در شمار پناهنگان به کشور‌های جهان است. در سوریه و ونزوئلا تعداد بیشتری در مقایسه با افغانستان خواستار پناهندگی هستند.

تعداد بسیار کمی از پناهندگان افغان اینک خواستار بازگشت به کشورشان هستند.

بیش از ۲۰۰ هزار نفر در سال ۲۰۲۱ آواره شده اند

بحران غذایی در افغانستان

ویروس کرونا فشار سنگینی را بر منابع ملی افغانستان وارد کرده و تعطیلات سراسری و محدودیت باعث کاهش درآمد‌های مردم به ویژه در مراکز روستایی شده است.

براساس گزارش دفتر امور بشردوستانه سازمان ملل بیش از ۳۰ درصد از مردم این کشور با سطح اضطرار یا بحران غذایی روبه‌رو هستند.

آیا دختران افغان می‌توانند به مدرسه بروند؟

با سقوط طالبان تغییرات چشم‌گیر در زمینه حقوق زنان و تحصیلات آن‌ها به وجود آمد. در سال ۱۹۹۹ حتی یک دختر در دوره متوسطه مدارس ثبت نام نکرد و تنها ۹ هزار نفر در دوره ابتدایی به مدرسه رفتند.

بیش از ۲.۴ میلیون دختر افغان در سال ۲۰۰۳ به مدرسه رفتند. این رقم اینک حدود ۳.۵ میلیون دختر برآورد می‌شود و حدود یک سوم دانشجویان در دانشگاه خصوصی و دولتی زن هستند.

براساس آمار صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) بیش از ۳.۷ میلیون کودک مدرسه نمی‌روند که ۶۰ درصد آن‌ها دختر هستند. دلیل اصلی این موضوع درگیری و جنگ ادامه دار، کمبود امکانات و فضای آموزشی و معلمان زن است.

طالبان کنونی می‌گوید دیگر مخالف آموزش دختران نیست، اما به گزارش دیدهبان حقوق بشر تعداد بسیار کمی از مقامات طالبان در برخی از مناطق تصرف شده اجازه ورود دختران (بعد از سن بلوغ) به مدارس را می‌دهند.

 فرصت‌های شغلی بیشتر برای زنان افغان

 زنان همچنین بیشتر در زندگی عمومی حضور یافتند. آن‌ها وارد زمینه‌های سیاسی شدند و فرصت‌های کاری و تجاری پیدا کردند.

بیش از هزار زن افغان در سال ۲۰۱۹ کسب و کار خود را به راه انداختند که تمامی این فعالیت‌ها در دوران طالبان ممنوع بود.

براساس قوانین کنونی افغانستان زنان باید ۲۷ درصد کرسی‌های شورای ملی (پارلمان) این کشور را در اختیار داشته باشند. اینک زنان ۶۹ کرسی از مجموع ۲۴۹ کرسی را در اختیار دارند و درصد آن‌ها از میزان تعیین شده قانون بیشتر است.

منبع: بانک جهانی سازمان ملل

تغییرات دیگر در افغانستان

با وجود بسیاری از مشکلات زیرساختی در سراسر کشور دسترسی به تلفن همراه و اینترنت در حال رشد است.

بیش از ۸.۶ میلیون نفر یا ۲۲ درصد جمعیت این کشور در ژانویه سال ۲۰۲۱ به اینترنت دسترسی داشتند و میلیون‌ها نفر از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.

استفاده از تلفن همراه نیز در حال افزایش است. حدود ۶۸ درصد مردم تلفن همراه دارند. اما براساس گزارش ساززمان ملل قطع پراکنده خدمات موبایل همچنان بر ارتباطات تاثیرگذار است.

 منبع: دیتا پورتال ۲۰۲۱

حساب بانکی در افغانستان

بسیاری از مردم افغانستان حساب بانکی ندارند. حدود ۸۰ درصد بزرگسالان این کشور کم  درآمد بیش از متوسط در می‌آورند.

بانک جهانی می‌گوید این موضوع بیش از ناامنی به اعتقادات مذهبی و فرهنگی، عدم اعتماد به بخش مالی و کمبود سواد مالی مرتبط است.

افراد دارای حساب بانکی

تغییرات شهری در افغانستان

در کابل پایتخت افغانستان، خانه‌های سنتی و خشت و گلی بر روی تپه‌های قرار گرفته‌اند و با افزایش خانه‌های چند طبقه در ۲ دهه اخیر نمای شهر تغییر کرده است. این اتفاقات با افزایش شدید جمعیت شهر صورت گرفته است.

 

در سال‌ها پس از سقوط طالبان، رشد شهر نشینی در کابل سرعت یافت و با ادامه درگیری‌ها بسیاری از مردم مناطق روستایی و بازگشت افغانان مهاجر دهه ۱۹۹۰ از ایران و پاکستان جمعیت ابن شهر افزایش یافت.

محوریت تریاک در اقتصاد روستایی افغانستان

افغانستان همچنین بزرگترین تولیدکننده مواد مخدر در جهان است و مقامات بریتانیا تخمین می‌رنند که ۹۵ درصد هروئین وارد شده به بریتانیا از افغانستان می‌آید.

براساس آمار سازمان ملل کشت خشخاش در ۲۰ سال گذشته در افغانستان به شدت آفزایش یافته و تنها ۱۲ استان از ۳۴ استان کشور بدون کششت خشخاش باقی مانده اند.

این اتفاق علی رغم تشویق کشاورزان به کاشت محصولاتی مانند انار یا زعفران است.