شعارسال: طرح «صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» در صحن علنی مجلس در در قالب اصل ۸۵ رای با اکثریت قاطع آراء ۱۲۱ تصویب شد.

به‌عبارت دیگر، با رای نمایندگان این طرح در کمیسیون فرهنگی به ریاست حجت الاسلام مرتضی آقا تهرانی مورد بررسی برای اجرای آزمایشی ابلاغ می‌شود.

روز گذشته نامه‌ای از سوی مرتضی آقاتهرانی، رئیس کمیسیون فرهنگی خطاب به نمایندگان نوشته شده و با ادعای اینکه این طرح برایند نظر نهاد‌های حاکمیتی و مسئولان نظام است از آن‌ها خواسته شده که به این طرح رأی دهند و از آن حمایت داشته باشند.

 

 

روح‌الله مومن‌نسب دبیرکل جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی که از مهم‌ترین حامیان و مشاور نمایندگان مجلس در این طرح است در پاسخ به پرسشی درباره جایگزین‌های داخلی می‌گوید: حداقل ۵ اپلیکیشن بومی و داخلی شبیه اینستاگرام داریم و یکی از آن‌ها روبینوست که هم لایو دارد و هم استوری.»

این مسئله به‌خوبی نشان می‌دهد درصورت تصویب این طرح و دریافت نشدن مجوز و اخذ نمایندگی اینستاگرام در کشور این پلتفرم می‌تواند بلافاصله با اعلام جایگزینی یکی از این اپلیکیشن‌ها فیلتر و مسدود شود.

جایگزین بومی برای همه خارجی‌ها

مومن‌نسب، دبیرکلی مجموعه‌ای را برعهده دارد که با عنوان «جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی» از سال ۹۳ مشغول فعالیت است

به‌گفته مومن نسب، از ۷ سال پیش (زمانی که هسته اصلی جبهه شکل می‌گیرد) طی سلسله نشست‌هایی، با حضور نهاد‌های مختلف کلید خورد که خود او تقریبا در ۴۰ جلسه و بقیه همفکرانش در اغلب این جلسات حضور داشته‌اند.

مومن‌نسب ضمن اینکه این ادعا‌ها را تکذیب می‌کند، طرح نهایی را نتیجه یک تلاش همگانی با صرف حدود ۱۲۰۰ ساعت جلسه کارشناسی می‌داند. این در حالی است که مجید نصیرایی، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس و از همفکران مومن‌نسب، از ۲ هزار ساعت کار کارشناسی در مورد این طرح خبر می‌دهد.

مومن‌نسب همچنین می‌گوید که ما جایگزین‌های بسیار مناسب داخلی برای سرویس‌های خارجی (اینستاگرام، واتساپ، تلگرام، سرویس‌های گوگل و…) داریم و به‌عنوان مثال، از روبینو به‌عنوان جایگزین اینستاگرام نام می‌برد. این کارشناس فضای مجازی با اشاره به اینکه ما کار خود را به‌صورت مردمی و آتش به اختیار پیش برده‌ایم، تأکید می‌کند: «از زمانی که فعالیت خود را شروع کرده‌ایم، هیچ کمک مادی از هیچ نهادی دریافت نکرده‌ایم و خود من هم یک ریال، حتی بابت هزینه ایاب‌وذهاب حضور در جلسات تدوین طرح دریافت نکرده‌ام.»

فیلتر شدن اینستاگرام صحت دارد

تبصره یک ماده ۱۲ این طرح عنوان می‌کند که فعالیت پیام‌رسان‌های خارجی اثرگذار مانند اینستاگرام و گوگل، مستلزم معرفی نماینده قانونی است و درواقع اگر مجوز فعالیت نداشته باشند، براساس شرایطی که در تبصره ۲ ماده ۲۸ به آن اشاره شده، تا یک سال درصورت معرفی نشدن جایگزین مسدود نمی‌شوند.

پس از مهلت ۴ماهه از زمان اجرایی شدن طرح، درصورت نداشتن نمایندگی در ایران با معرفی جایگزین پلتفرم‌های اثرگذار باید فیلتر شوند. این موضوع به این معناست که در هر صورت، حداکثر پس از یک سال حتی با معرفی نشدن جایگزین همه سرویس‌های خارجی فیلتر می‌شوند.

حتی اگر این پلتفرم‌ها فیلتر هم نشوند، براساس ماده ۱۷ این طرح، سرعت آن‌ها به حدی می‌تواند کاهش یابد که عملا امکان استفاده از آن‌ها فراهم نخواهد بود.

این کارشناس با تأیید تلویحی خسارت به کسب‌وکار‌ها معتقد است که «باید به کسب‌وکار‌هایی که در اینستاگرام فعال هستند، فرصت انتقال داد و مزیت‌ها و امکاناتی ایجاد کرد که خسارت آن‌ها جبران شود.»

گوشی ایرانی، اینترنت ایرانی، اندروید ایرانی

مومن‌نسب همچنین از فعالیت «جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی» در تولید گوشی و اندروید ایرانی خبر می‌دهد و آن را کاری بزرگ و خاص در دنیا می‌داند. او می‌گوید: «اگر دولت همراهی می‌کرد به پیشرفت‌های بیشتری دست می‌یافتیم. ما با استفاده از اینترنت ایرانی، گوشی ایرانی، اندروید ایرانی، سخت‌افزار و نرم‌افزار ایرانی، ۳۷۰ نشست تخصصی برگزار کردیم که کاری خاص در فضای مجازی بود.»

روح‌الله مومن‌نسب، کارشناس فضای مجازی اعلام کرده که ماده ۱۲ و الزام دریافت مجوز به درخواست شورای‌عالی فضای مجازی در این طرح گنجانده شده است. او می‌گوید: «این موضوع، از مصوبه شورا کپی و عینا در طرح گنجانده شد. از آنجا که شورا می‌گفت، براساس حکم رهبری، مصوبات شورا در حکم قانون است، اما قانون نیست، با این اقدام، می‌خواست این موضوع تبدیل به قانون شود.»

مجبور شدن خارجی‌ها به دریافت مجوز

اگر شرکت‌هایی مانند گوگل یا فیسبوک بخواهند در کشور نمایندگی تاسیس کنند، تحریم و FATF مانع بزرگی محسوب می‌شود، اما مومن‌نسب با اشاره به اینکه اینستاگرام مانع نصب این اپلیکیشن روی گوشی‌های ایرانی نشده، نتیجه می‌گیرد که «اینستاگرام برای سرویس‌دهی به ایرانی‌ها از دولت آمریکا مجوز گرفته است.» به‌گفته او «واتساپ نه‌تن‌ها ما را تحریم نکرده، بلکه یارانه هم می‌دهد؛ چراکه از اروپایی‌ها سالی یک دلار می‌گیرد، اما از ایرانی‌ها نمی‌گیرد.»

مومن‌نسب معتقد است: «از آنجا که اینستاگرام از حضور ایرانی‌ها سود می‌برد، دلیلی برای دریافت مجوز نمی‌بیند، اما اگر کاربران ایرانی از دست بروند، حتما احتمال دارد که برای دریافت مجوز اقدام کند.»

او برای اثبات حرف‌هایش از نمونه‌هایی مانند رپیدشیر (rapidshare) یاد می‌کند که در کشور ما دفتر تاسیس کرده و می‌گوید: «حتی گوگل، دفتر استارت‌آپ ویکند را راه‌اندازی کرد.»، اما در پاسخ به این پرسش که آیا این دفتر، الان هم فعال است، می‌گوید: «بله، گوگل در ایران، وکیل ایرانی دارد.»

مومن‌نسب برای آن دسته از شرکت‌هایی که نمی‌توانند در ایران نمایندگی داشته باشند، استفاده از شرکت‌های واسطه را پیشنهاد می‌دهد؛ درحالی‌که چنین موضوعی در طرح مجلس دیده نمی‌شود. او با اشاره به این که الان هم شاهد این اتفاق هستیم، می‌گوید: «اینستاگرام از CDN‌های ایران استفاده می‌کند و آیفون هم که آمریکایی است، حتما یک شرکت واسطه دارد؛ چراکه این گوشی در ایران رجیستری می‌شود.»


شعارسال، بااندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، تاریخ انتشار:۶ مرداد ۱۴۰۰، کدخبر:۱۱۳۵۰۶، www.didbaniran.ir