شعار سال: خبر را روزنامه کیهان منتشر می‌کند: «صداوسیما، ۱۵۰ میلیون یورو برای توسعه کمی و کیفی برنامه‌های تولیدی، پویانمایی، مستند، فیلم و سریال از صندوق توسعه ملی برداشت کرد». رسانه‌های دیگر نیز با تیتر «افشاگری کیهان...» به این موضوع می‌پردازند؛ ماجرایی که در این برهه حساس کشور (بی آبی مردم خوزستان و اعتراضات، رکورد شکنی کرونا در آمار ابتلا و مرگ و میر در سایه بی‌برنامگیِ واکسینه کردن و ...)، شبیه به دعوای زرگری دو هم تیمی در بازی مافیاست! با این حال خبر افشا شده از سوی کیهان با هر هدفی که منتشر شده، قابل تامل است. صدا و سیمایی که مردم به آن لقب «میلی» به جای «ملی» داده‌اند و کارنامه مردودی آن در تولید محتوا بر همگان روشن است، بودجه سه هزار میلیارد تومانی می‌گیرد، کارکنان آن خارج از نوبت واکسینه می‌شوند و حال ۱۵۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی برداشت می‌کند؛ رقمی که معادل آن می‌شد ۶۵ میلیون دوز واکسن آستارازنکا خرید و تمام مردم ایران را واکسینه کرد! رقمی که عضو سابق هیات امنای حساب ذخیره ارزی کشور آن را مغایر با اساسنامه صندوق می‌خواند و می‌گوید که در صورت تسعیر آن باید منتظر تاثیر این اتفاق در رشد نقدینگی و تورم باشیم. رقمی که کیهان از آن رونمایی می‌کند و یک پیام دارد؛ این ظلم آشکار است، چه می‌خواهید بکنید؟!

ساز و کار بودجه

در این مجال لازم است بخشی از ساز و کار بودجه را برایتان شرح دهیم. در کنار دستگاه‌هایی که از دولت بودجه می‌گیرند و بودجه‌خواران همیشگی محسوب می‌شوند، دستگاه‌هایی وجود دارند که ذیل کار رسانه‌ای بودجه خوار هستند؛ «سازمان صدا و سیما» از جمله آن‌هاست. بودجه این دستگاه ذیل فصل رسانه تعریف می‌شود. ذیل فصل رسانه لایحه بودجه سال جاری، ٣٣٨۴ میلیارد و ۸۵۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بودجه در قالب ردیف‌های هزینه‌ای، یارانه و تملک دارایی برای رسانه‌ها تدارک دیده شد. از این میزان ۳۵۴ میلیارد تومان به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۷۵ میلیارد تومان به خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۸ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان به شورای نظارت بر صدا و سیما، ۷۰۰ میلیون تومان به کتابخانه آیت الله مرعشی اختصاص یافته، اما برای سازمان صدا و سیما به تنهایی ٢٨٣۵ میلیارد و ۸۴ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. در نتیجه ٨٣.۶٧ درصد از بودجه فصل رسانه در اختیار صدا و سیما قرار می‌گیرد. همین دستگاه که انتقاد‌های زیادی به کار آن وارد شده است و عده زیادی آن را به سبب پاسخگو نبودن و عملکرد غیرشفاف مسئول می‌دانند، در بودجه ۱۴۰۰ هم امکان برداشت تا سقف ۱۵۰ میلیون یورو را از «صندوق توسعه ملی» داشت که برداشت هم کرد. این بودجه درحالی است که سهم نهاد‌های مهمی مثل ستاد بحران کشور از بودجه کل آن هم در وضعیت سیاه کرونا، فقط ۱۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان بود! صدا و سیما در همین حال امکان برداشت ۷ دهم درصد از بودجه عمومی را دارد که به فرض سقف ۹۳۰ هزار میلیارد تومانی، حدود ۶۵۰٨ میلیارد تومان است، اما ۴٧۵٨ میلیارد تومان آن قابل تحقق ارزیابی شده است. به این ترتیب مجموع اعتبارات هزینه‌ای، عمرانی، ارزی و اختصاصی صدا و سیما در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰، ٧۶۵٩ میلیارد تومان است!

تافته‌های جدا بافته از مردم!

در این مجال لازم است اضافه کنیم که صندوق توسعه ملی با چه هدفی تشکیل شده است؛ مقصود تبدیل بخشی از عوائد ناشی از فروش نفت، گاز، میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی به ثروت‌های ماندگار، مولد و سرمایه‌های زاینده اقتصادی و نیز حفظ سهم نسل‌های آینده از منابع نفت و گاز و فرآورده‌های نفتی تشکیل شده و استفاده از منابع آن باید در این راستا باشد. در حالی که از سه سال پیش زنگ تحریم‌های نفتی ایران نواخته شده و حتی هندوستان هم از ایران نفت نمی‌خرد، آیا اساسا عوائدی باقی مانده که تبدیل به ثروت‌های ماندگار آن هم تحت نظر صدا و سیما شود؟!

 

البته باید اضافه کرد، این برداشت پیشتر در برنامه ششم توسعه مصوب شده بود و طی سال‌ها هم انجام می‌شد. پس این برداشت خلاف قانون نیست. اما خاستگاه قوانینی این‌چنینی و حتی ناقض اساسنامه صندوق (که در ابتدای گزارش به آن اشاره کردیم) آن هم در این بزنگاه کشور که سلامت، معیشت و امنیت مردم در خطر است چیست؟ صدا و سیما تاکنون جز پخش سریال‌های تکراری یا محتوای بی‌کیفیت با پایین‌ترین آمار بیننده، از همان بودجه سه هزار میلیاردی اش چه استفاده‌ای کرده که این برداشت از صندوق توسعه ملی بخواهد مکمل آن باشد؟! جالب آنکه این برداشت‌ها در شرایطی انجام می‌شود که دستگاه‌های ذیربط حداقل گزارشی از نتیجه اختصاص منابع طی سال‌ها ارائه نمی‌کنند که مشخص شود تا چه اندازه پرداخت‌های این چنینی و کاربرد آن در راستای مصارف تعیین شده در اساسنامه صندوق توسعه ملی به عنوان ذخیره ارزی متعلق به عموم کشور است! گویی سازمان صدا و سیما خود به این اذعان رسیده که تریبون یک طیف خاص است و نه همه مردم. پس به جز برای آن‌ها نیاز به شفاف سازی عمومی ندارد. در این مسیر حمایت هم می‌شود...!

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از فراز، تاریخ انتشار: ۶ مرداد ۱۴۰۰، کد خبر: ۴۵۲۱۴، www.farazdaily.com