شعارسال: بالاخره با گذشت ۱۸ ماه از گسترش کرونا خبر‌ها حاکی از آن است که به علت واکسیناسیون گسترده و پایین آوردن سن واکسیناسیون در سیستان‌و‌بلوچستان، دو روزی می‌شود که هیچ مورد فوت از کرونا در این استان به ثبت نرسیده است؛ این امر نشان می‌دهد که واکسن چقدر در کنترل بیماری کرونا تاثیر‌گذار بوده است. روز‌های سیاه تیرماه که کووید سیستان‌و‌بلوچستان را درنوردیده بود، گذشت و حالا معجزه واکسن، زندگی را به استان بازگردانده است. در حال حاضر واکسیناسیون در استان سرعت بیشتری پیدا کرده و حالا به ۳۰ساله‌ها رسیده است، اما در این میان بی‌شناسنامه‌ها نوبتشان می‌آید و می‌رود و فقط واکسن زدن دیگران را با حسرت نگاه می‌کنند. ماجرا برای مسوولان استان سیستان‌و‌بلوچستان نیز همان ماجرای همیشگی نداشتن هویت رسمی عده‌ای از شهروندان است. البته بی‌شناسنامه‌ها دغدغه‌شان فقط واکسن نیست.

 

درمان‌های سنگین بیماری کرونا هم روی دوش‌شان سنگینی کرده و آزارشان می‌دهد. شناسنامه که نباشد، بیمه نیست و بیمه که نباشد، هزینه‌های درمان سر به فلک می‌گذارد.

 

 

بسیاری از بی‌شناسنامه‌ها در روستا‌هایی زندگی می‌کنند که از مراکز بهداشتی و درمانی دور است. این افراد حداقل باید دو ساعت پیاده‌روی کنند تا برسند به جاده. ماشین هم پیدا نمی‌شود و مجبورند برای اینکه به شهر بروند، سوار کامیون‌ها یا وانت‌هایی شوند که از شهرک صنعتی می‌آیند و همین امر برای زنان و دختران انجام شدنی نیست. پزشکان استانی می‌گویند کمترین هزینه برای درمان یک بیمار سرپایی کرونا، شامل یک دارو و سرم ساده حدود ۱۰۰ هزار تومان می‌شود. البته در برخی موارد سرم هم برای درمان بیماران یافت نشده است. با این حال برخی بیماران زن که اغلب بی‌شناسنامه‌اند برای تهیه همین مبلغ جلوی در داروخانه‌ها با بچه‌هایشان می‌نشینند و از مردم خواهش می‌کنند هزینه نسخه‌شان را پرداخت کنند.

به گفته مدیرکل ثبت‌احوال استان سیستان‌و‌بلوچستان از سال ۹۲ تاکنون به پرونده بیش از ۹ هزار خانواده فاقد شناسنامه رسیدگی شده که نتیجه آن صدور حدود ۳۰ هزار شناسنامه برای تعدادی از آنهاست. در این میان بیش از هزار و ۵۰۰ پرونده رد تابعیت شده‌اند. در سال ۹۹ نیز ۸۰۳ خانواده متقاضی در کمیسیون فاقدان شناسنامه استان پرونده باز کردند که ۲ هزار نفر از آن‌ها موفق به دریافت شناسنامه شده و تابعیت مربوط به ۳۱۱ پرونده نیز رد شده است. با وجود این همچنان تعداد زیادی از ساکنان حاشیه شهر‌ها و روستا‌های سیستان وبلوچستان بی‌هویت مانده‌اند. با اصلاح قانون تابعیت، امید‌ها برای دریافت شناسنامه این افراد افزایش یافته است، البته روال پیچیده و شرایط سخت اثبات تابعیت ایرانی مادر یا هویت خارجی پدر، همچنان عده‌ای را بلاتکلیف نگه داشته است؛ افرادی که تحت پوشش هیچ ارگان حمایتی (بهزیستی یا کمیته امداد) قرار نمی‌گیرند و از خدمات شهروندی مانند بیمه، یارانه و… محرومند؛ مساله‌ای که زندگی را برای آن‌ها در شرایط کرونایی دشوارتر کرده است.

دکتر زهرا سراوانی، پزشک بخش کرونا درباره روند واکسیناسیون در استان سیستان‌و‌بلوچستان به «جهان‌صنعت» گفت: در حال حاضر ما در مرکز روستایی همت آباد (در حاشیه شهر زاهدان) استان سیستان‌و‌بلوچستان با جمعیت ۲۰ هزار و ۷۹۶ هزار تن واکسیناسیون را شروع کردیم. ایرانی‌های مقیم این مرکز ۱۳ هزار و ۳۹۶ تن هستند و مابقی آن‌ها از اتباع افغانستان بوده‌اند. از قضا براساس اطلاعیه وزارت بهداشت قرار است واکسینه افراد بالای ۱۸ سال روستایی را هم شروع کنیم؛ بنابراین شش هزار و ۱۴۸ نفر جمعیت هدف ما است. در حال حاضر از تعداد جمعیت هدف ما حدود ۷۸ تن واکسینه شدند.
وی در خصوص واکسینه اتباع افغانستانی‌ها افزود: عده‌ای از اتباع افغانستانی که در ایران خانواده تشکیل دادند و یکی از اعضای خانواده آن‌ها دارای مدرک شناسایی است یا در ثبت‌احوال اقدام به تهیه شناسنامه کردند با آن کد ثبت‌احوال برای تمامی اعضای خانواده واکسن تزریق می‌کنیم. اگر هیچ‌کدام از اعضای خانواده مدرک شناسایی نداشته باشد، به آن‌ها واکسن تزریق نمی‌شود. متاسفانه هیچ آمار دقیقی از این افراد در دست نیست.
عدم واکسیناسیون نیمی از ایرانی‌های مقیم روستا‌های دورافتاده

 

دکتر سراوانی با اشاره به اینکه نیمی از ایرانی‌های مقیم روستا‌های دورافتاده استان فاقد مدرک شناسایی‌اند و از چرخه واکسیناسیون عقب ماندند، بیان کرد: متاسفانه علاوه بر اتباع افغانستانی که فاقد مدارک شناسایی‌اند، تعداد قابل توجهی از ایرانی‌های ساکن در روستا‌های دورافتاده و بعضا در شهر‌ها مدارک شناسایی ندارند. این افراد از چرخه واکسیناسیون عقب می‌مانند. حتی زمانی که این افراد به کرونا مبتلا شوند به دلیل عدم بیمه درمانی و توانای مالی به بیمارستان مراجعه نمی‌کنند. در نتیجه بعضا فوت می‌کنند و حتی نام آن‌ها در آمار فوتی‌ها هم قید نمی‌شود. البته باز هم در این مورد آمار دقیقی در دست نداریم؛ بنابراین به صورت تقریبی روزانه از هر ۱۰۰ تنی که قرار است واکسن بزنند، حدود ۵۰ تن از آن‌ها به دلیل فقدان مدرک شناسایی رد می‌شوند. تلاش ما برای واکسیناسیون بی‌شناسنامه‌ها تا امروز به جایی نرسیده؛ این گروه انبوه، چون کارت ملی و شماره ملی ندارند از ثبت در سامانه مربوطه و واکسیناسیون جا مانده‌اند. این در حالی است که تعدادی از آن‌ها بر اثر ابتلا به ویروس دلتا جان خود را از دست داده‌اند. وقتی برای تزریق واکسن به صورت حضوری به روستا‌ها می‌رویم از آن‌ها کارت ملی درخواست می‌کنیم، اما افراد بسیاری فاقد آن هستند. در نتیجه جاماندگان از چرخه واکسیناسیون بسیار زیاد و غیرقابل رصد است. چرا که این افراد به صورت پراکنده در استان ساکن هستند.

وی افزود: از قضا در طول واکسیناسیون ما شاهد افرادی بودیم که فاقد مدرک شناسایی بودند، ولی مشتاق واکسن هستند، ولی در مقابل افرادی وجود دارند که تمامی مدارک شناسایی را دارند، ولی اعتنایی به تزریق واکسن نمی‌کنند. وقتی از آن‌ها دلیل این امر را می‌پرسیدیم، دوری مراکز واکسیناسیون به روستا‌ها را بهانه می‌کردند. اما بعضا به دلیل تفکرات غلط و ذهنیت منفی تن به واکسیناسیون نمی‌دهند؛ کسانی که در فراخوان‌های عمومی نوبتشان شده، اما تا به حال برای دریافت واکسن به مراکز درمانی مراجعه نکرده‌اند.
معجزه واکسن
این پزشک در خصوص معجزه واکسن در استان سیستان‌و‌بلوچستان گفت: از زمانی که واکسیناسیون را در استان شروع کردیم تعداد مراجعه‌کنندگان به بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی بسیار کاهش یافته است. حتی بخش‌های جدیدی که در بیمارستان‌ها به بیماران کرونایی اختصاص داده بودیم هم تعطیل شده است. به همین دلیل هم تعداد فوتی‌های کرونا طی دو روز گذشته به صفر رسیده است. در نتیجه این امر معجزه تسریع روند واکسیناسیون در استان را نشان می‌دهد. چه‌بسا در حال حاضر افراد بسیاری دوز دوم واکسن کرونا را دریافت می‌کنند.
وی افزود: بنابراین براساس گزارش‌های وزارت بهداشت باید ۸۰ درصد از جامعه واکسن را دریافت کنند تا ایمنی جمعی ایجاد شود. چون افرادی که فاقد مدارک شناسایی‌اند در معرض آلودگی قرار دارند و نباید بین مردم جامعه تفاوتی قائل شویم. چه‌بسا این افراد خطر انتقال بیماری را در جامعه دارند. ما از دولت جدید و وزیر بهداشت تقاضا داریم تا هر چه سریع‌تر تمامی افراد ساکن استان را جدا از مدارک شناسایی، واکسینه کنند. چراکه واکسیناسیون همه شهروندان کشور، وظیفه‌ای حاکمیتی است و دولت باید در پیشگیری و درمان کرونا هیچ استثنایی بین گروه‌های مختلف مردم قائل نشود. این مردم بی‌شناسنامه هم شهروندان این مملکت هستند و فکر می‌کنم لااقل به اندازه یک واکسن کرونا سهم داشته باشند.

زهرا، یکی از اهالی روستای همت‌آباد که شناسنامه ندارد، درخصوص دفن فوتی‌های کرونا در روستا گفت: این روز‌ها تعداد فوتی‌های کرونا در روستا کمتر شده است؛ پیش‌فوتی‌ها را به لار می‌آوردند یا می‌بردند گوربند (در نزدیکی زاهدان) دفن می‌کردند. تماشای چنین صحنه‌هایی واقعا ترسناک است، هر فردی که این صحنه‌ها را می‌بیند روحیه‌اش را از دست می‌دهد. بسیاری از این فوتی‌ها جواز دفن ندارند؛ زنده بودند هم مدرکی برای زندگی کردن نداشتند، این است که بدون هیچ تشریفاتی دفنشان می‌کنند؛ هر روز از قبرستان کنار خانه صدای شیون و ناله می‌آید. این است که دوست دارم واکسن بزنم؛ هم خودم و هم مادرم.

تعداد قابل توجهی از سکنه روستا‌های استان امیدوارند روزی واکسن بزنند و از شر این بیماری خلاص شوند، اما می‌دانند که بدون مدرک شناسایی چنین چیزی ممکن نیست. با این تفاسیر آمار مشخصی از تعداد بی‌شناسنامه‌های استان سیستان‌و‌بلوچستان وجود ندارد، اما در برخی ارزیابی‌ها تا ۱۰۰ هزار نفر عنوان شده‌اند که به گفته نماینده پیشین شهر زاهدان، ۳۰ درصد از این افراد در شهر زاهدان زندگی می‌کنند؛ ۱۰۰ هزار نفری که در آمار‌های میلیونی افراد در نوبت واکسن، گم شده‌اند و به چشم نمی‌آیند.


شعارسال، بااندکی تلخیص واضافات برگرفته از روزنامه جهان صنعت، تاریخ انتشار:۹ شهریور ۱۴۰۰، کدخبر:۱۹۹۶۲۴، jahanesanat.ir