شعار سال: این روز‌ها پایتخت حال و روز خوبی ندارد. حالا تهران‌نشین‌ها هم مانند بسیاری از استان‌های دیگر علاوه بر مشکلات اقتصادی، معضلات و آسیب‌های اجتماعی، آلودگی هوا، ترافیک، گرانی مسکن و کالا‌های اساسی و… مجبورند با ریزگرد‌ها هم دست و پنجه نرم کنند. شاید بسیاری از جمله ساکنان پایتخت و مسئولانش بر این باور بودند که ریزگرد‌ها مختص به استان‌های جنوبی و حتی سیستان و بلوچستان است و جرات ورود به تهران را ندارد. اما ریزگرد‌ها به شدت وارد تهران شدند.

در حال حاضر میزان میانگین آلایندگی تهران ۳۷۱ و در منطقه ۱۴ به ۴۰۰ و در مناطق ۹، ۲۱، ۲، ۶، ۱۳ این شاخص حتی عدد ۵۰۰ را نشان می‌دهد. سه‌شنبه هفته گذشته بود که تهران به دلیل همین آلودگی هوا تعطیل شد و امروز درست یک هفته بعد از آن ادارات تا ۱۲ ظهر باز بودند و تعطیلی بعدازظهر به دلیل آلودگی هواست. آلودگی هوا حتی برگزاری بازی‌های لیگ برتر فوتبال را هم لغو کرد. رئیس کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران نیز از استانداری پایتخت خواسته که تهران تعطیل شود.

این روزها، اما ریزگرد‌ها نه تنها پایتخت بلکه به سواحل شمالی ایران هم نفوذ کرده است و مثال کشتی تایتانیک را بیش از پیش نقل محافل کارشناسی کرده است.

محمد درویش، کنشکر محیط زیست و عضو هیات علمی بازنشسته در موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع در گفتگو با خبرنگار یک رسانه در تشریح شرایط کنونی هوای تهران تاکید کرد: اگر منشا آلودگی هوا در درون تهران و ناشی از تردد خودروها، ساختمان‌سازی و فعالیت‌های معدنی اطراف تهران است، وزش باد می‌تواند این آلودگی هوا را کاهش داده و به خارج شهر هدایت کند.

او افزود: اگر منشا آلودگی خارج از تهران و از غرب وارد شهر باشد مسلما وزش باد آلودگی را به تهران آورده و تا رشت و حتی چین هم پیش می‌برد. این روند در حال اتفاق افتادن است و یک معضل فرامنطقه‌ای است. این معضل در ۳ بخش: ۱) میان‌رودان و خاورمیانه، ۲) از ربع‌الخالی عربستان و ۳) صحرا آفریقا (در شمال آفریقا) تولید می‌شود.

درویش در پاسخ به این سوال که علت این معضل محیط‌زیستی چیست؟ گفت: امسال به دلیل خشکسالی‌های موجود در منطقه و البته اجرای طرح‌های آبی بلندپروازانه ترکیه و کاهش حق‌آبه دجله و فرات به یک سوم توسط دولت ترکیه این معضل را تشدید کرده است.

این کنشکر محیط‌زیست به شرایط کشور اشاره کرده و افزود: ایران سال خشکی را می‌گذراند و اغلب تالاب‌ها خشک شده، دریاچه ارومیه، گاوخونی و هورالعظیم وضعیت بسیار ناگواری دارند. جریان باد باعث می‌شود از بستر خشک تالاب‌ها به ریزگرد‌ها افزوده و وضعیت تشدید شود.

این عضو هیات علمی بازنشسته در موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع در پاسخ به این سوال که چرا از دولت ترکیه شکایت نمی‌شود که شرایط زیست‌محیطی منطقه را به خطر انداخته است؟ گفت: قبل از شکایت باید گفتگو کنیم. یعنی رئیس سازمان محیط‌زیست باید با همتای ترک خود در آنکارا گفتگو کند و به مواضع مشترک برسند. اما حتی این کار ابتدایی را انجام ندادیم. ماه آینده قرار است اجلاسی با حضور ۱۰ کشور منطقه برگزار شود. رئیس سازمان محیط‌زیست باید در مقدمه برگزاری این اجلاس از همتایان خود دعوت کند یا به کشور‌های ترکیه، سوریه، عربستان، امارات و… برود تا در چند جلسه فشرده به مواضع مشترک برسد. وقتی اجلاس جهانی در کشوری برگزار می‌شود، وزیر امور خارجه آن کشور با کشور‌های دیگر درباره موضوعاتی که باید مطرح شود مراوده کرده و به دنبال مواضع مشترکی است. چون با برگزار کردن یک جلسه نتیجه‌ای به دست نمی‌آید. وقتی بلد نیستیم گفتگو کنیم و در دفترمان نشسته‌ایم، بیانیه دادن که مشکلی حل نمی‌کند! رئیس سازمان محیط‌زیست کشور باید فارغ از حب و بغض‌های سیاسی و اختلافات موجود با همتا‌های خود با همراهی مشاورین وزارت امور خارجه با کشور‌های همسایه و منطقه گفتگو کند. اما در حال حاضر وزارت امور خارجه و سازمان محیط‌زیست به شدت منفعل هستند، به همین دلیل نمی‌توانیم مشکلات را حل کنیم. در مرحله آخر و در صورت به نتیجه نرسیدن نشست‌ها با ترکیه می‌توان موضوع شکایت را مطرح شود.

محمد درویش در پیش‌بینی آینده کشور با این شرایط کم‌آبی، ریزگرد‌ها و… تاکید کرد: شرایط بسیار نگران‌کننده است. تصاویری در ۲۳ می (۲ خرداد) منتشر شده که طوفان گرد و خاک از روی آب حرکت می‌کند و به سوی کویت رفته که این کشور را نابود کرد. حتی یک صدم آنچه در کویت رخ داده در تهران وجود ندارد. امارات متحده عربی با تمام امکانات فلج شده است. از سوی دیگر بیم این می‌رود که اگر این مشکل حل نشود برگزاری بازی‌های جام جهانی در قطر لغو شود. وقتی مشکلات اکولوژیکی نادیده گرفته شود با خرج میلیارد‌ها دلار هم مشکل حل نمی‌شود. دبی وقتی دبی می‌شود که مشکلات در کشور‌های اطرافش حل شود. تا زمانی که این اتفاق نیفتد چشم‌انداز واقعا نگران کننده‌ای روبروی خود داریم. ما دقیقا مانند مسافران کشتی تایتانیک هستیم و آن‌هایی که در طبقات بالاتر هستند، فکر می‌کنند به دلیل داشتن ثروت غرق نمی‌شوند. اما در نهایت ۹۰ درصد اهالی ثروتمند و فقیر کشتی تایتانیک غرق شدند. طبیعی است فقرا که در طبقات پایین‌تر هستند، آسیب‌پذیرترند و زودتر از بین می‌روند.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از پایگاه خبری و تحلیلی انصاف نیوز، تاریخ انتشار:۴ خرداد ۱۴۰۱، کد خبر: ۳۴۷۷۱۷، www.ensafnews.com