شعارسال: آیا تهران از استراتژی هسته‌ای خود عدول خواهد کرد؟ این مهم‌ترین پرسشی است که هر ازگاهی بعد از اینکه یکی از مقامات عالی کشور احتمال عبور ایران از آستانه هسته‌ای را مطرح می‌کنند، در ذهن‌ها نقش می‌بندد. اولین بار وزیر اطلاعات، حسن روحانی در اوج فشار‌های اقتصادی بعد از خروج آمریکا از برجام اظهاراتی را در ارتباط با پرونده هسته‌ای ایران مطرح کرد که باعث واکنش‌های متفاوتی شد.نوشت: سید محمود علوی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری گفت «صنعت هسته‌ای ما صلح‌آمیز است و رهبر معظم انقلاب در فتوای خود فرمودند که تولید سلاح هسته‌ای خلاف شرع است و ما به دنبال آن نبودیم؛ ولی اگر یک گربه را در گوشه‌ای گیر بیاورند، ممکن است رفتاری کند که گربه‌ای که آزاد است این رفتار را انجام نمی‌دهد و اگر ایران را به این سمت‌ها هُل بدهند، دیگر تقصیر ایران نیست و ایران در شرایط عادی چنین نیاتی و برنامه‌ای ندارد.

این اظهارات حتی واکنش رئیس‌جمهور وقت و برخی از نمایندگان مجلس را در پی داشت تا جایی که شنیده شد علوی از این اظهارات خود کوتاه آمده است. بعد‌ها برخی نمایندگان مجلس اظهاراتی داشتند که قابل تامل بود از جمله جواد کریمی قدوسی که نوشته بود: در صورت صدور اذن تا انجام اولین آزمایش یک هفته فاصله است. این ادعا هم واکنش‌های زیادی داشت. دیپلمات‌های ایران همواره اعلام کردند که تهران هیچ‌گاه به سمت ساخت سلاح حرکت نخواهد کرد و نشانه بارز آن نیز تلاش‌های مذاکره کنندگان ایران در ارتباط کشور‌های منطقه در ماه‌های گذشته بود که به نتایجی رسید و حتی خبر آمد که ایران و آمریکا به صورت غیرمستقیم و در دو هتل جداگانه با یکدیگر مذاکره و برخی دیپلمات‌ها نظرات آن‌ها رامنتقل کرده‌اند. حتی مقرر شد اختلافات ایران و آمریکا به صورت تخصصی و در کارگروه‌های ویژه و جداگانه مورد بحث قرار گیرد تا همه شرایط برای بازگشت به آنچه برجام و یا برجام جدید تعبیر می‌شد، فراهم شود، اما ظاهرا تمام پیش زمینه‌ها برای این مذاکرات تحت تاثیر وقایع غزه قرارگرفته است. هرچند برخی رسانه‌ها مدعی شده‌اند که ایران و آمریکا پیام‌هایی در ارتباط با پرونده هسته‌ای با هم ردو بدل می‌کنند.

رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در پاسخ به پرسش الجزیره که پرسیده بود: «شاهد تغییر در دکترین بازدارندگی ایران و دکترین بازدارندگی اسرائیل هستیم. اگر اسرائیل تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار دهد، شما دقیقا چه خواهید کرد؟ گفت: دو سال پیش در گفتگو با الجزیره اعلام کردم که ایران ظرفیت تولید بمب هسته‌ای دارد؛ امروز هم آن ظرفیت هست، ولی ما تصمیمی برای تولید بمب هسته‌ای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هسته‌ای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته‌ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاست‌های هسته‌ای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور است.

واکنش آمریکا به اظهارات رئیس شورای راهبردی

متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به پرسشی درباره اظهارات اخیر کمال خرازی در زمینه احتمال تغییر دکترین هسته‌ای ایران گفت: «این اظهارات غیرمسئولانه است و همان‌طور که رئیس‌جمهوری و وزیر خارجه روشن کرده‌اند، آمریکا اطمینان حاصل می‌کند که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نمی‌یابد. میلر تاکید کرد که آمریکا از طیفی از ابزار‌ها برای جلوگیری از دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای استفاده می‌کند و همه گزینه‌ها روی میز است. او بهترین راه را دپیلماسی دانست، ولی ادعا کرد باتوجه به تشدید تنش‌ها در منطقه و شکست همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با این راه‌حل خیلی فاصله داریم.

راهبرد ایران حرمت سلاح هسته‌ای است

مسئولان مختلف به غربی‌ها تاکید می‌کنند امنیت ایران خط قرمز پررنگی است که هیچ گاه از آن عدول نکرده و نخواهند کرد و البته اظهارات آن‌ها در معنای تغییر راهبرد هسته‌ای ایران و کنار گذاشتن فتوای حرمت ساخت بمب هسته‌ای نیست. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مدعی شده که ایران هم اکنون آنقدر غنی سازی با خلوص بالا ذخیره کرده است که فاصله‌اش با ساخت سلاح دیگر چند ماه نیست و تنها چند هفته با ساخت سلاح فاصله دارد. گروسی تاکید کرد این اظهارات در معنای حرکت ایران به سمت ساخت سلاح نیست چرا که عملا بازرسان آژانس انرژی اتمی بر طبق برجام و موافقتنامه‌های مختلف بر روند غنی سازی اورانیوم در ایران نظارت دارند و آن‌ها هیچ‌گاه گزارشی مبنی بر تحرکاتی در مراکز هسته‌ای ایران برای ساخت سلاح به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارسال نکرده‌اند، اما واقعیت آن است که ایران در آستانه هسته‌ای شدن قرار دارد و اگر روزی موجودیت ایران بخواهد از سوی کشور‌های متخاصم مورد خدشه قرار گیرد این احتمال وجود دارد که تهران به سمت بازدارندگی هسته‌ای نیز حرکت کند. این یک واقعیت در جهان امروز است که کشور‌هایی که از مرحله آستانه هسته‌ای شدن عبور کرده‌اند، هیچ‌گاه مورد چشم زخم از سوی دشمنان قرار نخواهند گرفت، اما با این وجود تا فتوای حرمت استفاده از سلاح هسته‌ای در ایران باقی است، ایران از لبه لرزان آستانه هسته‌ای شدن عبور نخواهد کرد.

سیاست چماق و هویج تهران

روزگاری غربی‌ها برای ایران نقش پلیس خوب و بد را بازی می‌کردند چنان که آمریکا ایران را تحریم و تهدید می‌کرد، اما اروپایی‌ها دست صلح و دوستی و مذاکره به سمت ایران دراز می‌کردند. اتفاقا ایران هم از این سیاست دوستی اروپا استقبال کرد و برجام منعقد شد، اما به یک باره ترامپ چماق در دست گرفت و بازی را برهم زد. اکنون، اما ایران است که زمین بازی را تغییر می‌دهد. ایران در آستانه هسته‌ای شدن دارای توان ظرفیت قدرتمندی است و این همان هویجی است که در دست ایران است و البته این بار چماق هم در دست دیگر ایران است و تهران اکنون فضا را برای مذاکره بیش از گذشته فراهم آورده است و اگر آمریکا می‌خواهد ایران از این مرحله به مرحله بعدی حرکت نکند، باید در یک زمین بازی مسطح، تمامی پرونده‌ها با ایران از جمله پرونده هسته‌ای را در معرض مذاکره جدی به دور از هرگونه نیرنگی قرار دهد.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت آرمان ملی، تاریخ انتشار: 21اردیبهشت1403، کدخبر: 1116783، www.armanmeli.ir