شعارسال: در برخی از گزارش‌ها آمده است که حدود یک هفته پیش از این ورود مخالفان، همسر بشار اسد به همراه سه فرزندشان به روسیه منتقل شده‌اند. همچنین گفته می‌شود برخی از اعضای خانواده او، از جمله بستگان خواهرش، به امارات متحده عربی پناه برده‌اند. بشار اسد و خانواده‌اش، سوریه را ترک کرده‌اند، اما مقصد نهایی و وضعیت کنونی آن‌ها هنوز به‌طور رسمی تأیید نشده است.

روسیه حامی اصلی بشار اسد
با توجه به روابط سیاسی و دیپلماتیک بشار اسد، گزینه‌های احتمالی برای پناهندگی او چندین کشور است. «روسیه» از حامیان اصلی دولت اسد در طول جنگ داخلی سوریه بوده و حمایت‌های نظامی و دیپلماتیک قابل توجهی به او کرده است. با توجه به این روابط نزدیک، روسیه می‌تواند یکی از گزینه‌های محتمل برای پناهندگی اسد باشد.

حافظ بشار اسد، پسر بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، تحصیلات عالی خود را در روسیه انجام داده است. او در سال ۲۰۲۳ با مدرک کارشناسی ارشد در رشته ریاضیات از دانشگاه دولتی مسکو فارغ‌التحصیل شد. مراسم فارغ‌التحصیلی او با حضور مادرش، اسماء اسد، برگزار شد.

چرا بعید است اسد به ایران آمده باشد؟
«ایران» نیز از متحدان استراتژیک سوریه و دولت اسد است و حمایت‌های نظامی و مالی به این کشور ارائه کرده است. با توجه به این اتحاد، ایران می‌تواند گزینه‌ای برای پناهندگی اسد باشد. از سوی دیگر برخی کشور‌های آمریکای لاتین و کشور‌های آفریقایی روابط دوستانه‌ای با دولت اسد داشته‌اند و ممکن است در صورت نیاز، پناهندگی به او ارائه دهند. فرار بشار اسد به ایران، آمریکای لاتین، یا کشور‌های آفریقایی بعید است به دلایل جغرافیایی، دیپلماتیک، و عملیاتی. عبور از فضای هوایی پرمخاطره برای رسیدن به ایران ریسک بالایی دارد. در مورد آمریکای لاتین، فاصله جغرافیایی زیاد و زیرساخت‌های ناکافی برای حمایت از او، همراه با خطر فشار‌های دیپلماتیک از سوی غرب، گزینه‌های این منطقه را غیرعملی می‌کند. کشور‌های آفریقایی نیز به دلیل ضعف زیرساخت‌های امنیتی و سیاسی، عدم روابط استراتژیک با اسد، و احتمال ایجاد بی‌ثباتی داخلی گزینه‌های مناسبی نیستند.

آیا او به لندن بازمی‌گردد؟
بشار اسد مدتی در «لندن» زندگی و تحصیل کرده است. او در دهه ۱۹۹۰ برای ادامه تحصیل در رشته چشم‌پزشکی به لندن رفت و در بیمارستان تخصصی چشم‌پزشکی در این شهر مشغول به کار و آموزش بود. در همان دوره، او با «اسماء الاخرس» که در بریتانیا بزرگ شده بود آشنا شد. اسماء اصالتی سوری دارد، ولی در لندن متولد و تربیت شده است. بشار اسد پس از مرگ ناگهانی برادرش باسل اسد در سال ۱۹۹۴، که وارث اصلی ریاست‌جمهوری در نظر گرفته می‌شد، به سوریه بازگشت تا برای جانشینی پدرش آماده شود. با توجه به روابط کنونی بشار اسد با کشور‌های غربی، به‌ویژه بریتانیا، احتمال پناهندگی او به لندن بسیار کم است. به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و اتهامات مربوط به نقض حقوق بشر علیه دولت اسد، بریتانیا احتمالاً تمایلی به ارائه پناهندگی به او نخواهد داشت. علاوه بر این، سیاست‌های سخت‌گیرانه بریتانیا در قبال پناهجویان و مهاجران، همچنین روابط دیپلماتیک پیچیده با سوریه، این احتمال را کاهش می‌دهد.

بشار اسد به دیدار اشرف غنی می‌رود؟
امارات متحده عربی می‌تواند یکی از گزینه‌های احتمالی برای پناهندگی بشار اسد باشد. امارات متحده عربی یکی از اولین کشور‌های عربی بود که پس از سال‌ها قطع روابط دیپلماتیک در جریان جنگ داخلی سوریه، سفارت خود را در دمشق بازگشایی کرد. امارات سابقه میزبانی از رهبران سیاسی و خانواده‌های آنان را دارد که به دنبال مکانی برای زندگی بوده‌اند. در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ با ورود طالبان به کابل، محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهور وقت افغانستان، کشور را ترک کرد. ابتدا گزارش‌هایی مبنی بر سفر او به تاجیکستان و سپس ازبکستان منتشر شد. اما در نهایت، وزارت امور خارجه امارات متحده عربی تأیید کرد که اشرف غنی و خانواده‌اش به دلایل بشردوستانه در این کشور پذیرفته شده‌اند. در حال حاضر، اشرف غنی و خانواده‌اش در امارات متحده عربی اقامت دارند. اما مشاور رئیس امارات متحده عربی در امور بین الملل اعلام کرده است که «از مکان حضور بشار اسد اطلاعی ندارد.»

برخی از منابع نیز اشاره کرده اند بعید نیست بخشی از خانواده اسد به عمان منتقل شوند. زیرا بخشی از خانواده‌های قذافی، صدام، علی عبدالله صالح و تعداد زیادی از مسئولین کشور‌هایی که در آنجا نظام سیاسی عوض شد، برای مدتی در عمان ساکن بودند و در آنجا ملک و مال داشتند.

تصمیم نهایی برای ارائه پناهندگی به بشار اسد به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله ملاحظات سیاسی، فشار‌های بین‌المللی و روابط دیپلماتیک. کشور‌های نزدیک‌تر و استراتژیک‌تر مانند روسیه و امارات متحده عربی، به دلیل روابط قوی سیاسی، امکانات امنیتی، و منافع مشترک، گزینه‌های محتمل‌تری برای پناه دادن به بشار اسد محسوب می‌شوند.

شعارسال بااندکی اضافات و تلخیص برگرفته از فراز، تاریخ انتشار: 18آذر1403، کدخبر:86157،www.faraz.ir