شعارسال: در حالی که تلاش ها برای لغو روادید ایران و رسیه به ثمر نشست و حتی خبرگزاری ها اخباری را در خصوص لغو روادید بین این دو کشور اعلام کردند، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اما گفته است: تا زمانی که سند رسمی لغو روادید ایران و روسیه امضا نشود، پیشنهاد آژانس فدرال گردشگری روسیه را نمیتوان اجرا کرد.
این درحالی است که روس ها علاقه مند برای لغو روادید با ایران و در صدد جذب گردشگران ایرانی و افزایش شمار گردشگران ورودی از ایران به کشور خود هستند.
هم چنین خبرها حاکی از این است که پس از لغو رسمی ویزای ایران با کشورهای ارمنستان و گرجستان، مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری از مذاکره با چهار کشور دیگر برای تسهیل و لغو دوجانبه ویزا خبر داده است.
علی باقر نعمتیزرگران که در معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پیگیر موضوع تسهیل و لغو روادید نیز است، دراین باره به "ایسنا" گفت: مذاکره با کشورهای جمهوری آذربایجان، روسیه و هند در حال انجام است. میخواهیم این مذاکرات را با چین نیز آغاز کنیم. البته از گذشته بین دو کشور تفاهمهایی شده بود، اما اکنون در پی توسعهی آن هستیم.
او درباره آخرین وضعیت تسهیل و لغو ویزا با جمهوری آذربایجان توضیح داد: طبق توافقهای صورت گرفته قرار شد در مرحلهی نخست برای اتباع ایرانی ویزای فرودگاهی صادر شود و در فاز بعدی این ویزا لغود شود. هرچند درحال حاضر اتباع جمهوری آذربایجان بدون ویزا میتوانند به ایران سفر کنند.
*مشورت های چند طرفه
مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری سپس به تمایل و انگیزه بیشتر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای پیگیری تسهیل و لغو ویزای ایران با سایر کشورها اشاره کرد و یادآور شد: ما با معاونت کنسولی وزارت خارجه تعامل نزدیکی داریم، در سوی دیگر با بسیاری از کشورهای آسیایی و اروپایی نیز کمیسیون همکاریهای مشترک کنسولی داریم که معمولا مشورتهایمان را درباره لغو و تسهیل رواید با کشورهای هدف از آن طریق مطرح و پیگیری میکنیم. این همان روندی بود که برای ویزای روسیه پیش گرفته شد.
وی افزود: پس از مطرح شدن درخواست لغو روادید از سوی بدنه گردشگری دو کشور، وزارت خارجه نسبت به لغو روادید با کشور روسیه نظر مثبتی نشان داد، اما روسها ملاحظاتی داشتند. البته سابقه این مذاکره دیگر به یک سال میرسد، تفاهمهایی در اینباره صورت گرفت تا همان مُدلی که روسیه با چین و هند داشته، با ایران نیز به اجرا گذاشته شود.
نعمتی گفت: ما مدل پیشنهادی آژانس فدرال گردشگری روسیه را به وزارت خارجه کشورمان ارائه کردیم و خوشبختانه در آخرین مذاکرات، این موضوع پاراف شد که فعلا این توافقها در سطح اولیه به سر میبرد و اجرایی شدن آن مستلزم تشریفات قانونی است و باید در هیأت دولت ایران و همچینین پارلمان روسیه تصویب شود که در آن صورت اجرایی خواهد شد.
او در عین حال متذکر میشود که توافقهای اولیهی صورت گرفته بین ایران و روسیه به معنی لغو "عام" ویزا نیست و یادآور شد: این لغو ویزا فقط مختص تورهای ۵ تا ۵۰ نفره و گردشگرانی است که از طریق آژانسهای مسافرتی اقدام میکنند و به تقاضاهای شخصی حتی اگر یک گروه ۵ نفره تشکیل شده باشد، پاسخی داده نمیشود.
*روسها مانند ترکیه و مالزی دنبال گردشگران ایرانی هستند
مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری در پاسخ به این پرسش که چرا روسیه و برخی مقامات دو کشور پیش از قطعی شدن توافقها برای لغو ویزا تا کنون چندین بار از نتیجه نهایی سخن گفتهاند و آیا این شتابزدگی به خاطر انتفاعی که از ورود گردشگران ایرانی برای آنها حاصل میشود ناشی نشده است؟ توضیح داد: آژانس گردشگری فدرال روسیه از گذشته دنبال این قضیه بود و آن را کتمان هم نمیکرد، ولی در فرایند کار ملاحظاتی از سوی دستگاههای حاکمیتی وجود داشت که در نهایت هم میبینید موفق شدند آنها را متقاعد کنند.
او اظهار کرد: شاید این شتابزدگی به این خاطر باشد که روسها متوجه شدهاند گردشگران ایرانی بیحاشیه و درآمدزا هستند. روسها همانند ترکیه و مالزی دنبال گردشگران ایرانی هستند تا از ورود آنها بهرهمند شوند.
نعمتی همچنین در پاسخ به این دیدگاه که ایران را ناموفق در جذب گردشگران روس میداند، گفت: برای جذب این گردشگران ملاحظاتی وجود دارد، ولی معتقدم درصد بالایی از مردم روسیه بویژه آنهایی که گرایش فرهنگی دارند را میتوان جذب کرد. معتقدم به همان اندازه که روسیه از بازار ایران بهرهمند میشود ما هم این امکان را داریم.
وی افزود: تا پیش از حوادث تروریستی ترکیه، در سال ۴۰ میلیون روس از این کشور به انگیزهی سفر خارج میشدند، رقمی در حدود ۵.۵ برابر گردشگران خروجی ما. روسیه بازار وسیعی دارد که میتوان روی آن بیشتر کار کرد.
او در پاسخ به این پرسش که آیا مطالعاتی شده که مشخص کند چند درصد از گردشگران روسیه با انگیزهی فرهنگی و دیدار از آثار تاریخی سفر میکنند، اظهار کرد: طبق گزارش اتحادیه اروپا و سازمان جهانی جهانگردی که مکتوب شده، ۱۵ تا ۲۰ درصد گردشگران این کشور فرهنگی هستند. البته این عدد الزاما به آن معنی نیست که ما همهی آن گردشگران را میتوانیم جذب کنیم، ولی حتی اگر بتوانیم از آن بازار ۴۰ میلیونی، یک درصد سهم داشته باشیم به رقم قابل توجهی دست خواهیم یافت.
نعمتی در ادامه با اعتقاد بر اینکه دولت در سه سال گذشته برای لغو ویزا با کشورهای هدف دستاوردهای خوبی داشته است و از همان ابتدا عزم بر این بوده که کرامت پاسپورت ایرانی حفظ شود، چرا که این اقدام نه تنها در گردشگری، بلکه در سایر بخشهای سرمایهای و تجاری اثر دارد، دربارهی ارتقاء جایگاه پاسپورت ایرانی در چند سال اخیر، توضیح داد: از اصولی که وزارت خارجه کشورمان در موضوع تسهیل رواید پیگیری میکند و معمولا هم روی آن حساسیت دارد، ارادهی دو کشور برای اقدام در این راستا است که سیاست درستی به حساب میآید و تا کنون هم مؤثر واقع شده است.
وی اضافه کرد: شاید بعضی فارغ از این بحثها، دنبال این باشند که تسهیلاتی یکطرفه داده شود، درحالیکه این رفتار تک بُعدی کمکی به ارتقاء پاسپورت ایرانی نمیکند.
نعمتی معتقد است: اتخاذ سیاست دو جانبه در تسهیل و یا لغو روادید تا کنون درست بوده و مؤثر هم واقع شده همانطور که در موضوع لغو روادید با گرجستان و جمهوری آذربایجان شاهد بودیم.
*سرانجام لغو روادید ایران و روسیه
یادآور می شود، موضوع لغو روادید بین ایران و روسیه در روزهای گذشته مطرح و در حقیقت نهایی شد اما آن طور که معاون گردشگری کشور می گوید: تا زمانی که سند رسمی لغو روادید ایران و روسیه امضا نشود، پیشنهاد آژانس فدرال گردشگری روسیه را نمیتوان اجرا کرد.
رحمانی موحد درباره برنامه ویژه وزارت امور خارجه و آژانس فدرال گردشگری روسیه برای تسهیل و افزایش سفر گردشگران ایرانی و هندی به آن کشور و برنامه متقابل ایران، با یادآوری این نکته که لغو ویزای گروههای گردشگری یکی از انواع مدلهای همکاری و تسهیل روابط کنسولی بین کشورها است که باید در چارچوب روابط دو کشور تعریف شود، اظهار کرد: این مدل قبلا بین روسیه، هند و چین اجرا شده و حتی تونس این تسهیلات را برای گردشگران گروهی قائل شده است که در این صورت ویزا رایگان میشود و قیمت بخشی از زنجیره خدمات، کاهش مییابد.
او در گفت و گو با ایسنا اضافه کرد: آژانس فدرال گردشگری روسیه پیشنهاد لغو روادید این کشور را برای گردشگران گروهی ایران مطرح کرده که ما اعلام کردهایم سیاست اصولی ایران طبق آنچه وزارت خارجه کشورمان تعیین کرده، "لغو متقابل روادید" است و آمادگی در این بخش نیز وجود دارد.
رحمانیموحد اظهار کرد: روسیه قبلا چنین تسهیلاتی را برای تجار و دانشجوهای ایرانی درنظر گرفته بود و در گام بعدی آژانس فدرال گردشگری این کشور، پیشنهاد لغو روادید برای گردشگران گروهی ایران را به وزارت خارجه روسیه داده، ما هم متقابلا به وزارت خارجه کشورمان این پیشنهاد را دادیم، اما لازمه اجرایی شدن آن، امضای سند اصلی بین وزارت خارجه دو کشور است.
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری سپس گفت: این طرح پیشنهادی هنوز در حال بررسی است.
او همچنین در پاسخ به این پرسش که با توجه به سطح تبادلات گردشگری دو کشور و تمایل بیشتر گردشگران ایرانی به روسیه، اختصاص تسهیلاتی چون لغو روادید گروهی، چقدر تراز گردشگری را به نفع ایران مثبت میکند؟ گفت: تراز مثبت شدنِ کیفیت و ارتقا کمی گردشگری به عوامل زیادی بستگی دارد و روادید تنها عامل آن نیست، زیرساختها، حرفهای بودن، در بازار ماندگار بودن و ارتقا سطح ارتباط بین دو طرف، همگی تاثیر دارد تا حجمی از گردشگران منطقهای را جذب کنیم.
رحمانی موحد به استناد اظهارات آژانسداران روس، اظهار کرد: دو شاخص مهم برای توسعه گردشگری بین ایران و روسیه اهمیت دارد؛ حمل و نقل هوایی و روادید. این خواسته تورگردانان روسی است که معتقدند اگر این شرایط تامین شود تعداد گردشگران روس در ایران نیز افزایش خواهد یافت.
وی همچنین بیان کرد: باید خطوط مستقیم پروازی از روسیه را به نقاط گرم کشور ارتقاء دهیم. در روسیه ۹ ماه از سال هوا سرد است و آن زمان به سمت اروپا هم نمیتوانند بروند. میتوان آنها را به ایران هدایت کرد.
معاون گردشگری درباره محدودیت سفر روسها به ایران بویژه در نقاطی که معمولا مدنظر گردشگران روس است، گفت: چه محدودیتهایی میتوانند داشته باشد! ممکن است به واسطه شاخصهای فرهنگی کشورمان برخی خدمات را نتوانیم دهیم که آن را رسما به روسها اعلام کردهایم، مطمئنا محیطهای تاریخی و طبیعی ایران را دیدن و از غذاهای ایرانی خوردن حتما برای روسها هم جذاب است.