* آقای سلطانی‌فر در دوره‌ای که بین ترکیه و روسیه تنش بوجودآمد بحث حضور گردشگران روس در ایران بسیار قوت گرفت اما ما‌به‌ازای بیرونی نداشت و بسیاری اعتقاد دارند که ما نتوانستیم از این فضا به نفع گردشگری کشور استفاده کنیم. چه پاسخی برای انتقاد دارید؟

شما فکر می‌کنید ظرف مدت سه چهار ماه می‌شود کل گردشگران چند میلیونی روسیه را به ایران آورد!

نه. ولی برنامه‌ای که نتیجه بخش باشد هم دیده نمی‌شود!

ببینید داستانی که بین ایران، ترکیه و روسیه افتاد را باید از چند زاویه مورد توجه قرار داد. بالاخره در ترکیه برای گردشگران روسیه امکاناتی وجود دارد که بخشی از آن امکانات را ما به دلیل ملاحظات دینی، اعتقادی وعرفی نمی‌توانیم تأمین کنیم. آنها بیشتر گردشگر آفتاب و ساحل هستند. چون روسیه کشوری سردسیر است. شاید در سال 8-7 ماه امکان اینکه بتوانند از سواحلش استفاده کنند ندارد. ترکیه هم در 30 سال گذشته سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در تأسیسات وامکانات زیربنایی گردشگری انجام داده است. خیزش ما در گردشگری دو سه سال است که شروع شده است.ترک‌ها حدود 9 سال فقط نشستند و برنامه‌ریزی کردند بعد از آن اجرای برنامه‌ها را استارت زدند. یعنی ما اگر بخواهیم نتیجه بگیریم باید بلندمدت فکر کنیم. اگر فکر می‌کنیم در یک برنامه 5 ساله همه عقب ماندگی‌های ما در بخش گردشگری جبران می‌شود و به یک رقم نجومی می‌رسیم، همچین چیزی نیست. ما همان هدفی که سند چشم انداز

20 ساله مشخص کرده و براساس آن باید در افق 1404 یا 2025 به 20 میلیون گردشگر برسیم را دنبال می‌کنیم. البته ما باید در 10 سال اول به 9 میلیون نفر می‌رسیدیم که به 5 میلیون رسیدیم.

* دلایل این عدم موفقیت را چه می‌دانید؟

مسأله سوءمدیریت‌ها، تحریم‌ها، عدم تمرکز روی گردشگری و... از مهم‌ترین دلایل وعوامل آن است. ما سه سال گذشته خیز برداشتیم و برنامه‌ریزی گسترده‌ای کردیم که فکر می‌کنم شرح آن را بارها گفته‌ام. خوشبختانه در بخش «ویزا» اخیراً یک اقدام خوبی را انجام دادیم. زمان ویزای فرودگاهی را به سه ماه افزایش دادیم. کشورها یکی پس از دیگری دارند با ما لغو روادید انجام می‌دهند.

* تعداد کشورهایی که لغو روادید کرده‌اند چند کشور است؟

لغو روادید از عوارض مثبت پس از برجام است. با بعضی کشورها به صورت دو مرحله‌ای جلو می‌رویم. ابتدا گذرنامه‌های سیاسی و خدمتی را لغو روادید می‌کنیم و پس از آن ان‌شاءالله امیدواریم که گذرنامه‌های عادی هم لغو روادید شود، مانند روسیه. الان ارمنستان و گرجستان هم لغو روادید کردند. ما به دنبال لغو روادید با 28 کشور هستیم تاالان به 14 کشور رسیده‌ایم. در بخش هتل‌سازی البته من اینها را گفتم...

* آقای سلطانی‌فر سؤال من چیز دیگری است...

نه ببینید الان در بخش هتل‌ها ما یک خیزی را برداشتیم. 170 هتل چهار و پنج ستاره در حال ساخت است. البته کل هتل‌هایی که در کشور در حال ساخت هستند از یک تا 5 ستاره وهتل آپارتمان حدود 820 عدد است. پیشرفت فیزیکی این هتل‌ها از 5 درصد تا 90 درصد است. در بخش جذب گردشگر و تبلیغات ما در مراحل مقدماتی موفق شدیم 25 دفتر اطلاع‌رسانی و جذب گردشگری را در کشورهای مختلف فعال کنیم.

* اینکه چقدر هزینه می‌کنیم، خیلی مهم است. تنها راه‌اندازی یک دفتر به تنهایی کافی نیست. شما در نظر بگیرید ترکیه در همین موقعیت، وسط انفجارهای تروریستی پول می‌دهد و بازیگر نقش اول بتمن را از هالیوود می‌آورد استانبول و می‌گوید فقط از یک پل این شهر بپر. تبلیغات گسترده‌ای می‌کند. شما هر جایی از استانبول که می‌روید بیلبورد همین یک صحنه است. ولی مثلاً شما می‌آیید یک نمایشگاه بین‌المللی صنایع دستی را تبدیل به نمایشگاه ملی می‌کنید و تمام هزینه‌ای هم که برای این نمایشگاه وسط می‌گذارید50 میلیون تومان است!

شما از کجا می‌دانید که ما فقط 50 میلیون تومان خرج کرده‌ایم؟

* براساس اخباری که آقای نامور مطلق معاون میراث فرهنگی در نشست خبری نمایشگاه صنایع دستی اعلام کرد.

نه. ما برای آن نمایشگاه بیش از 200 میلیون تومان هزینه کردیم.

* تبلیغات نمایشگاه هم کم بود. حتی یک بیلبورد در سطح شهر دیده نشد.

من خواهش می‌کنم یک ذره حرفه‌ای‌تر با قضیه برخورد کنید. شما خبرنگار حرفه‌ای این قضیه باید باشید نه خبرنگار ساده‌ای که فکر کنید اگر در قضیه‌ای یک رقم 100 میلیون یا 200 میلیون باشد اتفاق ویژه‌ای می‌افتد. اعتقاد دارم که باید هدفمند جلو برویم. جایی که باید پول خرج کنیم، خرج بکنیم، جایی که نیازی نیست پول خرج کنیم پولمان را بی‌خود خرج نکنیم. خیلی‌ها در گذشته در نمایشگاه‌هایی که سازمان خارج از کشور برگزار می‌کرد به عنوان توریست شرکت می‌کردند من این را قبول ندارم. یعنی...

* من دارم درباره نمایشگاه صنایع دستی داخل کشور که امسال در مصلی برگزار شد صحبت می‌کنم...

کاری ندارم. اجازه بدهید من صحبتم را بکنم. شما سؤال می‌کنید من هم جواب می‌دهم. اعتقاد دارم ما باید نمایشگاه‌ها را از یک محل تفنن و سرگرمی و شرکت کردن به عنوان توریست خارج کنیم.یعنی کسانی شرکت کنند که حرفه‌ای هستند و می‌توانند جذب بازار و گردشگر بکنند.

اما نمایشگاه‌های صنایع دستی داخلی، اصلاً دلیلی ندارد کسانی که نمی‌توانند بازاریابی کنند کسانی که نمی‌توانند تبلیغ کنند، بلند شوند بیایند در نمایشگاه شرکت کنند. برای چی بیایند؟ در دنیا در هر صنعتی، بین مدیر تولید و مدیر بازرگانی فرق است. اگر هر کسی مدیر یک کارگاه تولیدی است بگوییم تو هم بیا اینجا شرکت کن، بدون اینکه فن بازرگانی را بداند، حتی نتواند هزینه غرفه را دربیاورد. به نظر شما ما به اهداف نمایشگاه می‌رسیم؟ من می‌گویم نمی‌رسیم. داریم به سمتی می‌رویم که واقعاً در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی کسانی از طرف بخش خصوصی یا شرکت‌های گردشگری شرکت کنند که فن بازاریابی و تبلیغات معرفی جاذبه‌های گردشگری و صنایع دستی را بلد باشند.

* آقای سلطانی‌فر شرایط سیاسی منطقه ناخودآگاه گردشگران کشورهایی را که سال‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند به سمت ما آورد اما ما برداشت نداشتیم. تورلیدرهایی در ترکیه به من می‌گفتند که ما مسافر اروپایی برای ایران آوردیم اما مجبور شدیم خودروی گردشگری از ترکیه بگیریم.

داستان بین ایران و ترکیه و روسیه را هم من بگویم. یک اتفاقی بین ترکیه و روسیه افتاد. سالی چهار میلیون گردشگر از روسیه به ترکیه می‌رفتند. اما امکاناتی که ترکیه می‌تواند برای آنها تأمین کند ما نمی‌توانیم فراهم کنیم. می‌توانیم جاذبه برای گردشگر مسلمان فراهم کنیم. می‌توانیم برای گردشگران طالب، جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی فراهم کنیم، برای بقیه موارد خود شما و ما می‌دانیم که ما نمی‌توانیم. امکان اینکه تعداد گردشگری ورودی را به چند برابر فعلی افزایش بدهیم هست اما اینکه بتوانیم مثلاً 50 درصد از گردشگران روسیه به ترکیه را جذب کنیم فعلاً در کوتاه مدت وجود ندارد.

* ما چند درصد این گردشگران را می‌توانیم جذب کنیم؟

این هم نیاز به برنامه‌ریزی بلند مدت 5 تا 10 ساله دارد. ما با توجه به ملاحظات باید بتوانیم شرایط و امکاناتی را ایجاد کنیم تا بخشی از این گردشگران را به ایران بیاوریم. چیزی حدود 45میلیون نفر گردشگر روسیه در سال 2015 به کشورهای مختلف رفته است.

* اجازه بدهید من نکته دیگری را بگویم چون این آمار را در مصاحبه قبلی به من داده بودید...الان ایران به صورت بالقوه در شرایط خوبی قرار دارد. علاوه بر گردشگران اروپایی که به ترکیه ومصر نمی‌آیند.مثلاً چین اعلام کرده که اروپا برای گردشگرانش امن نیست. چینی‌ها و کره‌ای‌ها به ترکیه علاقه زیادی دارند. یعنی ایران می‌تواند انتخاب بعدی آنها باشد اما آنها اعتقاد دارند که هتل‌ها در ایران گران است.

گران بودن هتل‌ها در ایران تصور بسیار اشتباهی است.چه شما که این حرف را می‌زنید چه دیگران!

* چرا؟

چرا؟ به خاطر اینکه اولاً اگر بخواهیم براساس ملاک سازمان‌های بین‌المللی مرتبط با گردشگری بگوییم، شورای جهانی گردشگری و سفر اعلام کرده که ایران ارزان‌ترین کشور دنیاست.

* این آمار یک چیز را می‌گوید من چیز دیگر را آقای سلطانی‌فر...

اجازه بدهید خانم. یا ما آمار خودمان را قبول داریم یا دنیا را. هم آمار خودمان هم آمار دنیا می‌گوید هتل در ایران گران نیست. من بارها گفتم. تعجب می‌کنم چرا شما که حرفه‌ای این قضیه هستید به این مسأله دقت نمی‌کنید. ما نمی‌توانیم قیمت هتل‌های کشور را در‌ «های‌سیزن» با «لو‌سیزن» جاهای دیگه مقایسه کنیم.

وقتی تور از اروپا به ترکیه می‌رود، هیچ وقت یک اتاق را مثلاً به دو گردشگر مرد نمی‌دهند. ولی وقتی تور از ایران به ترکیه می‌رود یک اتاق را به سه نفر می‌فروشند. یعنی یک اتاق 120 دلاری را به دو نفر یا سه نفر می‌فروشند. بنابراین قیمتش می‌رسد به 40 دلار آن هم در«لوسیزن.» من یک سؤال از شما دارم، تور 800-900 هزار تومانی استانبول مگر در عید 2و نیم میلیون تومان نمی‌شود.

* همه صحبت‌های شما درست‌، اما...

اجازه بدهید...در حالی که «های سیزن» ما، «لو سیزن» آنهاست. چون ایرانی‌ها 20 روز تعطیلات را به ترکیه می‌روند در حالی که قیمت هتل‌ها سه برابر شده، به سه نفر هم فروخته می‌شود. در حالی که همان ترکیه‌ای بیاد ایران ما باید یک اتاق را به یک نفر بدهیم. ما که مسئول این بخش هستیم می‌گوییم که قیمت هتل‌های سه-چهار ستاره ما حتماً از‌ های‌سیزن تمام کشورها پایین‌تر است حتی از لو‌سیزن.

* من این مسأله را رد نمی‌کنم اما چیزی که وجود دارد شما می‌گویید که قیمت 800 هزار تومان ترکیه در تعطیلات ایرانی‌ها 2میلیون و400 هزار تومان می‌شود. چرا؟ چون ترکیه ذائقه ایرانی را شناخته، بازاریابی کرده است. دوره «ارزان فروشی‌اش» تمام شده است. چون ایرانی در زمان کودتا، در زمان انفجار و در هر زمانی به ترکیه می‌رود. به اصطلاح میخ خودش را کوبانده است اما چرا باید فکر کنید که هتل‌های ایران هم باید همین قیمت را از یک گردشگری که تازه بعد از برجام تصمیم گرفته به صرف یک «کنجکاوی» به ایران بیاید، بگیرید. قطعاً این گردشگر از خودش می‌پرسد که آیا این کنجکاوی این همه ارزش دارد؟

این بحث دیگری است. شما می‌گویید هتل ما گران است من جواب دادم. حالا سؤال بعدی‌ات چیست؟

* ببینید اولاً دیدگاه دیگری هم در ایران وجود دارد که می‌گوید هتل در ایران گران است. دلایل واضح هم دارند. از جمله به جبران عوارض و مالیاتی که می‌دهند.

یک جو غلط را یک نفر می‌اندازد و همه هم بدون کارشناسی روی این موج می‌روند. تمام کسانی که می‌آیند می‌گویند هتل گران است وقتی من می‌آیم برای آنها تحلیل عدد و رقم می‌کنم دیگر حرفی برای گفتن ندارند.

* آقای سلطانی‌فر حرفم یک چیز دیگر است. بعد از 35 سال کشور ما به روی گردشگر باز شده است. اما ما(از هتلدار و رستوران‌دار و آژانس‌دار و ایرلاین‌دار) می‌خواهیم همان روز اول 35 سال را جبران کنیم. در صورتی که ما باید قیمت‌مان را پایین بیاوریم. مسافر بیاید بشناسد. علاقه‌مند شود. مانند ایرانی‌ها که هر سال به ترکیه می‌روند، هر سال به کشور ما بیایند، بعد قیمت 800 هزار تومان را 2 میلیون و 400هزار تومان بگیریم. نه همان سفر اول فکر کند که نقره داغ شده، برود و دیگر پشت سرش را هم نگاه نکند.

حرف شما هم درست است. ما الان در کانون هماهنگی گردشگری مهم‌ترین بحثی که داریم دنبال می‌کنیم همین پایین کشیدن قیمت‌هاست. چرا در ترکیه قیمت‌ها را کنترل می‌کنند. علتش همگرایی است که بین چهار تا عامل وجود دارد؛ ایرلاین، هتل، رستوران و آژانس مسافرتی. در ترکیه بخش خصوصی با هم هماهنگ است؛ اتفاقی که در ایران هم باید بیفتد. ما یک سال است در ایران داریم این بحث را جلو می‌بریم. حرف شما هم درست است.

* شما اصرار دارید که هتل ما ارزان است، رئیس بخش خاورمیانه هواپیمایی در گفت‌و‌گویی که با «ایران» داشت می‌گفت من برای آوردن گردشگر اروپایی به ایران رایزنی کردم، اما آنها گفتند هتل‌های ایران گران است. او کسی است که برای آوردن گردشگر به ایران در ترانزیت مسافر که یکی از برنامه‌های این دولت در گردشگری است از جاذبه‌های اصفهان کلیپ ساخته است. اعتقاد دارد که هتل‌های ایران در نخستین گام باید تخفیف بسیار زیادی به مسافر بدهند.

حرف شما درست است. ببینید نرخ هواپیمایی که آزاد شد، باعث شد شناور بودن قیمت‌ها در فصول مختلف، جا بیفتد. ما یک سال است که داریم این مسأله را به هتل‌ها می‌گوییم. الان دارند خودشان را تطبیق می‌دهند. زمانی که لوسیزن است اتاق‌ها تا 40 درصد تخفیف می‌خورند. برای همگرایی و همکاری بین بخش‌های مختلف، یک قدم‌هایی را برداشتیم. باید این مسیر را کامل کنیم. یعنی همه فعالان گردشگری باید بدانند در لوسیزن 50 درصد تخفیف بدهند بهتر از این است که اتاق‌های هتل و صندلی ایرلاین‌ها خالی بمانند.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از ضمیمه روزنامه ایران، صفحه 89 و 90، تاریخ انتشار:شنبه 6 شهریور 1395، شمار: ویژه هفته دولت.