شعارسال: تهیه «فهرست قرمز آثار تاریخی» ایران، بیش از یک دهه است از سوی کارشناسان تاکید می‌شود. این فهرست، ابزاری برای شناسایی و حفاظت از مهم‌ترین آثار فرهنگی کشور در شرایط بحرانی مانند جنگ، ناآرامی‌های اجتماعی یا بلایای طبیعی به شمار می‌آید و می‌تواند زمینه‌ساز اقدام‌های فوری برای حفاظت فیزیکی، انتقال یا ثبت بین‌المللی و جلوگیری از قاچاق آثار باشد. به دنبال جنگ ۱۲ روزه اسرائیل با ایران، تهدید آثار تاریخی کشورمان و تاکیدهای مکرر دغدغه‌مندان میراث فرهنگی به مجامع بین‌المللی برای حافظت از آثار تاریخی ایران، این پرسش مطرح می‌شود که سرانجام فهرست قرمز آثار تاریخی ایران چه شد و آن همه تاکید برای تهیه آن، به چه نتیجه‌ای رسید؟

سیداحمد محیط‌طباطبایی، رییس ایکوم ایران (کمیته ملی موزه‌ها) که بارها درباره ضرورت تهیه‌ این فهرست هشدار داده و تأکید کرده است که ایران، به‌واسطه‌ قرارگیری در منطقه‌ای پرتنش و دارا بودن گنجینه‌ای گسترده از میراث فرهنگی، نیازمند اقدامی پیش‌دستانه در این حوزه است، در پاسخ به آن پرسش‌ها به ایسنا گفت: ایران هنوز فهرست قرمزی از آثار تاریخی خود ندارد.

او اظهار کرد: در شرایط جنگ، اگر وضعیتی شبیه عراق یا افغانستان پیش آید و یا نظم کشور به‌هم بریزد، فهرست قرمز برای حفاظت از اشیاء تاریخی مهم‌ترین اولویت است اما متاسفانه همیشه این فهرست پس از فاجعه تهیه شده است. با وجود اینکه همیشه تاکید داشتیم فهرست قرمز قبل از فاجعه تهیه شود اما متاسفانه هنوز هم این فهرست تهیه نشده است.

رئیس کمیته ملی موزه‌ها درباره نقش نهادها و سازمان‌های مسئول در این‌باره گفت: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی با همکاری ایکوم (کمیته موزه‌ها) موظف به انجام این اقدام است.

پیش‌تر گفته شده بود، مرحله نخست طرح تهیه فهرست قرمز آثار تاریخی ایران با همکاری یونسکو به انجام رسیده و چارچوب اولیه‌ای برای اولویت‌بندی آثار در خطر آماده شده است. با این حال، ادامه کار که شامل تدوین آلبوم نهایی و انتشار عمومی آثار فهرست‌شده است، هنوز به دلیل تأمین نشدن بودجه (که در حدود ۲۰۰ هزار دلار پیش‌بینی شده) متوقف مانده است.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از عصرایران، تاریخ انتشار: 8تیر1404، کدخبر:1072662، www.asriran.com