قطر بزرگ این بیضی ۱۰۰ متر و قطر کوچک آن ۵۰ متر است و ژرفایش نیز به حدود ۷۰ متر می رسد. در کف این سازه بزرگ طبیعی دریاچه ای آکنده از آب سرد و گاز کربنیک است. این چشمه دیوارهای بلند و پرشیب دارد که از لایه های نازک تراورن تن نواری پدید آمده است.
پایین رفتن از این دیواره های بلند بدون ریسمان و دیگر تجهیزات لازم غیر ممکن است بویژه آنکه کارشناسان احتمال می دهند وجود آب های گازکربنیک دار در ته دهانه چشمه موجب خردگی بیشتر دیواره شده و بر قطر آن افزوده است.
گفته می شود که خان های محلی برای تنبیه روستاییان و مخالفان خود، به پایشان سنگ می بستند و آنها را به درون این چشمه ژرف می انداختند و علت نامگذاری زندان برنجه همین بوده است.از نظر زمین شناسی تاریخچه پیدایش مشابهی مثل دریاچه تخت و زندان سلیمان را دارد و آن محل نیز از انباشته شدن رسوبات آهکی، تل های بلند و در مواردی دهانه های وسیع آتشفشانی مانند بوجود آورده اند و در عمق نسبتا” زیاد دهانه یکی از این تپه ها دریاچه ای در میان صخره سنگی وجود دارد که به علت عمق زیاد سطح آب از دهانه امکان دسترسی به آن غیر ممکن بوده و آب دریاچه بعد از گذشتن از میان سنگ های رسوبی و آهکی و تراورتن در جنوب شرقی به رودخانه مجاور در روستای برنجه واریز می گردد.
برنامه ای ا با هدف شناسایی و اندازه گیری دما و عمق آب این پدیده زیبای طبیعی اوایل فروردین ماه ۱۳۹۰ به اجرا درآمد . تنها با کمتر از ده دقیقه پیاده روی از روستا می توان به چشمه رسید .
سطح آب چشمه در طول سال تغییر چشمگیری نداشته و در چند نقطه از آن گاز کربنیک با شدت بسیار کمی بصورت حباب های ریز خارج می گردد . دمای آب چشمه حدود ۳۰ درجه سانتیگراد می باشد و در فصل زمستان یخ نمی زند. عمق آب آن حدود ۲۵ متر برآورد می شود و قابل غواصی است. مساحت چشمه از حدود نیم متر زیر سطح آب افزایش پیدا کرده و حالتی قیفی شکل به خود می گیرد …
با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از سایت گردشگری ایران، تاریخ انتشار: - ، کد مطلب: - ، www.gardeshgariiran.ir