مسجد رنگونیها، به سبک معماری شبه قاره هند با گچبریهایی زیبا و برجسته و آرایههایی سیمانی و منحصربفرد دارای شبستان، حیاط اصلی و مأذنه و در پیشانی بنا نقشینهای منقش به آیه بسم الله الرحمن الرحیم میباشد.
تزئینات مسجد رانگونیها شباهت زیادی به گچبری برهشته دارند با این تفاوت که با سیمان انجام گرفته و در واقع سیمانبری میباشد.بعضی از مصالح ساختمانی، خاصه رنگهای به کار رفته اولیه در نقش و نگارهها از هندوستان تامین شده است.
یکی از ویژگیهای بارز مسجد محراب گلگونهای است که به شیوه خاصی ایجاد شده است. محراب در میان انبوهی از اشکال هندسی و نقوش اسلیمی تزئین شده، رنگهای گوناگون و طرحهای نقش بسته بر دیوارهای محراب نمادی از بهشت برین است.
متولی مسجد شیخ عبدالرشید مندل بود و امامین جماعت آن، شیخ قادری هندی، حاج آقا رنگونی و سپس محمد اسلم راجا بودند.
مسجد رنگونیهای آبادان در جنگ تحمیلی ایران و عراق صدمات زیادی دید. پس از جنگ مرمت شد و در سقف مسجد ترکیبی از لولههای نفت، ریل راه آهن و آرماتور به کار رفته است.مسجد رنگونیها در ۲۳ دی ۱۳۸۸ و همزمان با سومین سفر هیات دولت دهم به عنوان موزه اسناد تاریخی و خطی مورد بازگشاسی قرار گرفت.
در این موزه نسخههایی از قرآنهای خطی و همچنین اسناد تاریخی مربوط به اواسط دوره قاجار تا پهلوی اول شامل مکاتبات مالی و تجاری تجار ایرانی مقیم هندوستان و انگلستان با ایران و همچنین انواع سفته، برات، صورت ریز معاملات و نامههای تجاری نگهداری و نمایش داده میشود.
مسجد رنگونیها در شهرستان آبادان، خیابان امام خمینی(ره)، روبهروی انبار دارویی پالایشگاه و در جوار اروند رود قرار دارد.مسجد رنگونیها ۹ فروردین سال ۱۳۷۸ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۲۲۸۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت گردشگری ایران، تاریخ انتشار: - ، کدخبر: - ، www.gardeshgariiran.ir