شعار سال: آمنه خادمی از فرزندان شهرستان ممسنی در اقدامی جالب یکی از عروسک های قدیمی نورآباد را احیا کرد. عروسکی که به خوبی توانسته پیام رسان فرهنگ، آداب، رسوم و لباس های محلی لری باشد.

وی در این خصوصمی گوید:به زادگاه خود، نورآباد ممسنی سفر کردم بر تن عروسک‌های باربی که هیچ سنخیتی با فرهنگ و آداب و رسوم ما ندارد لباس محلی کرده‌ بودندو دیگر از آن عروسک‌های دوران بچگی خبری نیست.

حتی زنان منطقه، دیگر آشنایی چندانی با روش ساخت لیلی نداشتند و تنها یک پیرزن به نام خاله شهرزاد باقی مانده بود که چگونگی درست کردن لیلی را می‌دانست. در نتیجه من و خواهرم آوا خادمی به نزد او رفتیم و شیوه ساخت را از خاله شهرزاد فراگرفتیم و حالا به ساخت لیلی، به شکل محدود مشغول هستیم. صورت لیلی‌ها را هم ساراطبیبزاده،انیماتور هنرمند کشور، طراحی می کند.

حالا تعدادی از بچه‌ها در نورآباد ممسنی از عروسک لیلی استفاده می‌کنند و مادران و مادربزرگ‌ها هم تشویق شده‌اند تا برای فرزندان و نوه‌های خود، عروسک لیلی درست کنند. اما استفاده از این عروسک و معرفی آن نیاز به برنامه‌ریزی و حمایت دارد. رسانه‌ها می‌توانند عروسک‌های بومی را به مردم معرفی و به‌گونه‌ای فرهنگسازی کنند که بچه‌ها به جای استفاده از باربی با این عروسک‌ها بازی کنند یا آژانس‌های گردشگری، فضایی برای معرفی عروسک‌های محلی به گردشگران خود فراهم آورند.

آنچه این عروسک ها را دوست داشتنی و صمیمی می کند، این است که اجزای مختلف آن مانند مو و لباس و ... از وسایل طبیعی ساخته می شود. حتی مادران برای ساخت این عروسک از موهای خود برای لیلی گیس درست می کنند و عشق خود را در آن می ریزند. در پایان به رسم رقص های کردی و لری، دستمالی به دستان لیلی وصل می شود.

​مصیب امیری مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس نیز خبر از ثبت این عروسک داده است و می گوید:عروسک لیلی دو دستی در شهرستان ممسنی یکی از پرونده های میراث معنوی استان فارس است که در کمیته ثبت میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.

مراحل ساختن یک عروسک لیلی

جالب است بدانید در ساخت لیلی مرد و زن به طور مشترک سهیم بودند؛اسکلت لیلی را مردان درست میکردند و زنان برایشان لباس میدوختند و چهره شان را آرایش می کردند.

وقتی لباس محلی بر تن باربی می رود؛ لیلی هایی که امروز به فروش می رسد هیچ سنخیتی با فرهنگ منطقه نورآباد ممسنی ندارد.

در گذشته بوسیله زغال،سورمه و..صورت لیلی را نقاشی می کردند؛اعتقاد داشتند صورت لیلی بی روحه و بچه ها می ترسند.اکنون سارا طبیب زاده با استقاده از عکس زنان منطقه صورت لیلی را طراحی می کند .

لیلی وقتی قرار است نقش مادر را بازی کند مانند لیلی دستی درست می شود با این تفاوت که دیگر رنگ لباسهایش شاد نیست و دستمال به دست ندارد و اصطلاحا به آن "دالو" می گویند .

لباس لیلی ، عیناً تاثیر گرفته از لباس محلی زنان لر، روسری (گل ونی یا چارقد)، پیراهن ، تنبان (شلیته) ، ارخالق (دلگ) و لچک است.از مشخصه های مهم این لباسها ریتم آن و رنگ شاد لباسها شاد است.

"قَلَه تو" یکی از مکان های بازی بچه ها با لیلی هاست ,گردانندگان بازی دخترها بودند و پسرها در کنار دختران در لیلی بازی شروع به سنگ چینی دیوار "قله تو" می کردند.

عروسک لیلی دستی علاوه بر این که جنبه بازیچه برای بچه ها دارد، نقش تربیَتی و آیینی زیادی نیز دارد. مکان های بازی خود نیز بستر غنی هنرهایی چون هنر زمینی است، که در جای خود نیاز به تحقیق دارد.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه تحلیلی خبری شیرازه، تاریخ 17 بهمن 95، کد مطلب: 105809: www.shiraze.ir