شعارسال: اصطلاح بمب ساعتی بانک‌ها را شاید دو سال پیش برای نخستین بار سایت خبری 24 با تفسیری از سخنان مشاور ارشد رئیس‌جمهوری در اقتصاد وارد ادبیات اقتصاد سیاسی ایران کرد. در نوشته‌هایی که در اصطلاح یادشده به کار گرفته می‌شد به مدیران بانک مرکزی به عنوان سکانداران سیاست‌های پولی و نظام بانکی هشدار می‌داد. که اگر نتوانند جلوی مسابقه رقابتی در مسیر رشد نرخ بهره بانکی را بگیرند، ممکن است این بمب زودتر از زمان خودش منفجر شود. این روزها که سپرده‌گذاران مؤسسه‌های اعتباری ناکام شاهد حضور شهروندانی است که سپرده‌اشان در وضع بد قرار گرفته است، بمب ساعتی بانک‌ها را به یاد می‌آورد. در هفته‌های سپری شده درباره‌ این رخداد غم‌انگیز و ترسناک ورشکست شدن برخی مؤسسه‌های اعتباری چند دیدگاه و چند جور حرف و سخن دیده و شنیده می‌شود. مدیران بانک مرکزی به عنوان مدیران مسئول بلافصل این وضع، با اعتماد به نفس از حل تنگنای پدیدار شده سخن می‌گویند و به سپرده‌گذاران اطمینان می‌دهند که در وضعیت عادی قرار خواهند گرفت و سپرده‌های آن‌ها در مؤسسه‌های مجاز صیانت خواهد شد. مدیران بانک مرکزی اما حرف‌های دیگری هم می‌زنند؛ آن‌ها به مرور از دایره اقتصاد خارج و به میدان سیاست نزدیک شده و می‌گویند که شایعه‌سازی درباره شرایط سخت بانک‌ها از خارج هدایت می‌شود و حتی به رسانه‌های داخلی هم هشدار می‌دهند. به نظر می‌رسد این روش مقابله با تنگنای موجود نمی‌تواند مؤثر باشد و کار را از آن‌چه هست بدتر می‌کند. برخی از مدیران میانی بانک مرکزی نیز در روزهای گذشته با انتشار توئیت، برخی سپرده‌گذاران کلان را مسئول وضع موجود و فشار بر بانک مرکزی معرفی کردند که اگر ادامه پیدا می‌کرد و از حد حرف خارج می‌شد شاید در خنثی کردن بمب بانکی مؤثر بود. در میان مدیران بانک مرکزی بیشترین کارآمدی در سخن گفتنش با شهروندان از سوی رئیس بانک مرکزی نشان داده شد. ولی‌ا… سیف ضمن اینکه دغدغه‌های خود را بروز داد، با عبارات سنجیده و یادآوری امکانات گسترده شبکه بانکی برای عبور از این بحران به موضوع اعتماد شهروندان و بانک‌ها اشاره کرد. به نظر می‌رسد در وضعیت تهدیدآمیز امروز که شاید از سوی برخی مخالفان سیاسی دولت، در داخل و خارج بر ابعاد تهدید اضافه ‌شود رفتار و گفتار بر پایه کارشناسی و راست‌گویی کارساز خواهد بود. شهروندان و سپرده‌گذاران خرد که بر پایه همین اعتماد به شبکه‌ بانکی، بانک مرکزی و مؤسسه‌های اعتباری پس‌انداز خود را برای در امان ماندن از شر تورم به این مؤسسه‌ها داده‌اند، باید اعتماد پیدا کنند که بانک مرکزی و دولت صیانت از پس‌اندازهای آن‌ها را در دستور کار قرار می‌دهد. اعتماد سپرده‌گذاران اکنون مهم‌ترین سرمایه بانک مرکزی و دولت برای پشت سر گذاشتن این روزهای دشوار است. پس از خنثی و بی‌اثر کردن بمب کار گذاشته شده در اقتصاد توسط مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز که پیرامون مؤسسه‌های اعتباری دیده می‌شود و اگر غفلت کنیم به دیوار و ساختمان بانک‌ها نزدیک می‌شود، می‌توان درباره سیاست‌های پولی کارآمد سخن گفت. کارشناسان اقتصاد سیاسی باور دارند عبور کم‌خطر از محدوده بمب‌گذاری شده فعلی مضر برای دولت و بانک مرکزی است که باید با مهارت و اعتمادسازی این هنر به کار گرفته شود. مخالفان سیاسی دولت یادشان باشد انفجار حتی کوچک در محدوده نظام بانکی آثار و پیامدهایی با ابعاد ناشناس بر اقتصاد و سیاست در جامعه دارد و در آتش‌سوزی احتمالی آن افراد و نهادی جان سالم به در نمی‌برند. در نتیجه لازم است دایره اعتمادسازی برای خنثی کردن بمب بانک‌ها از سوی بانک مرکزی همان‌طور که رئیس کل این نهاد مالی تاکنون انجام داده، گسترش یابد.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت ساعت24، تاریخ انتشار: 8تیر1396، کدخبر: 273463: www.saat24.com