لزوم تدوین چشم انداز در مدیریت زائران اربعین حسینی

مصطفی بیگی بر ضرورت اتخاذ رویکردی ملی حتی فراتر از آن رویکردی دو سویه بین جمهوری اسلامی ایران و عراق در قبال موضوع راهپیمایی اربعین حسینی از مسیر مهران تاکید کرده است.

شعار سال: هم اینک پس از گذشت یکی دو دهە از شروع بکار مرز مهران و همچنین حدود یک دهە از ایجاد میراث معنوی اربعین؛ مسیر از کربلای مهران تا کربلای حسینی (ع) جای آن دارد کە رویکرد استانی و کشوری و حتی رویکرد فیمابین دو کشور ایران و عراق؛ بە این مقولە، رویکردی صرفا خدماتی نباشد و این جهت گیری دارای استراتژی و چشم انداز باشد.
خوب است سر سفرە امام حسین (ع) چهار خانوار بیکار ایلامی هم شاغل شوند و لقمەای نان حلال بخورند؛ این حق این مردم خوب است همانند خود مردم شهرهای مذهبی همچون کربلا، مشهد، قم، مکە، مدینە و نجف کە سر سفرە گردشگری زیارتی و مذهبی از نظر مالی وضعیت خوبی پیدا کردەاند.

*صنعت توریسم چیست؟
امروزە یکی از مهمترین راه های درآمدزایی در دنیا صنعت توریسم یا گردشگری است و از مهمترین ویژگی هایی که وجە تمایز این صنعت با سایر موارد می گردد؛ نیاز بە حداقل سرمایە و امکان تامین آن در اغلب موارد توسط خود شهروندان است.
از دیگر خصوصیات ممتاز این صنعت؛ فراگیر بودن جنبەهای اشتغالی و نیز سهولت کارآفرینی است بە نحوی کە بە ازای هر یک نفر گردشگر؛ چهار فرد بومی شاغل می شوند.
این شغل از فروش آب معدنی گرفتە تا ایجاد هتل و شهربازی و... را در بر می گیرد، کارشناسان امور گردشگری وجەهای مختلفی برای این صنعت قائلند کە یکی از جدیدترین موارد آن توریسم - درمانی است.
بە این معنا کە بیماران برای انجام امور درمانی خود بە گردشگری هم می پردازند، وجە دیگر آن؛ گردشگری مذهبی است کە شاید یکی از قدیمی ترین این شاخەها باشد.
از دیرباز مرسوم بودە کە زوار در قالب کاروان های مذهبی بە آن مناطق سفر کردەاند و در طول مسیر و محل زیارت نیز پارک گردی؛ پاساژگردی و... کە از دیگر جنبەهای گردشگری آسان؛ نمود پیدا می کند.
واقعیت امر این است که بدلیل وجود ارگان های موازی متولی امر در این موضوع و دخالت های فرا وظیفەای برخی ارگان های جانبی و... عدم ایجاد زیر ساخت های مناسب؛ متاسفانە عملا این صنعت بسیار کمتر از آنچە کە می شود در کشور باعث ایجاد اشتغال و گردش مالی در کشور شدە است.
انحصاری کردن توریسم مذهبی و تقدسی که برای این امر ایجاد شدە از مهمترین موازی کاری هایی بە شمار می رود کە انتفاع مردمی از این قضییە را بە حداقل ممکن رسانیدە است.
استان ایلام از جملە استان های کشور است کە با وجود داشتن منابع آبی کافی، آب و هوای متنوع، زمین مرغوب، منابع معدنی همانند سیمان و بیتومین و... همچنین توانمندی های نفتی و گازی؛ امکان توسعە گردشگری، مهمتر از همە جمعیت جوان و فعال و تحصیل کردە از سویی و کم بودن جمعیت استان از سوی دیگر، نام محروم و توسعە نیافتە را یدک می کشد این نام بە هیچ عنوان شایستە استان برخوردار از منابع خدادادی نیست.
پس از سقوط رژیم بعث صدام امکان جدیدی بر موارد فوق افزودە شدە و آن صنعت توریسم است ایلام و یا بهتر بگوییم شهر مهران؛ دروازە ورود زائران عراقی بە ایران و بالعکس دروازەی ورود زائران ایرانی عتبات عالیات بە عراق است.
این مرز امن ترین و نزدیک ترین مرز است و بە همین علت بە رغم وجود معایت زیاد زائران بخصوص در دوران اربعین حسینی (ع) باز هم مردم بە این مرز مراجعت می کنند.
انحصاری شدن مراجعە کاروان ها بویژە از کانال کاروان های مذهبی و نبود دفتر کنسولگری عراق در ایلام از نقایص مهم خدمات رسانی است.
طبیعی است کە در ابتدای هر کاری می بایست زمینە جا افتادن این امر فراهم آید و جای تقدیر و تشکر دارد کە در طول سالیان گذشتە برای جا افتادن و توسعە گردشگری شهر مهران؛ امکاناتی خارج از عرف و در قالب خدمات مختلف بە شکل رایگان بە زائران ارائە شود.
در صورت تدوین استراتژی کلان عملا راهکارهای مختلفی هم برای سهولت در تردد و آسایش زائران و هم برای درآمدزایی مناسب در طول سال ایجاد خواهد شد.
البتە سختی های این امر را حقیر بە دلیل حضور در حوزە مدیریتی خدمات رسانی شهرداری تهران هر سالە شاهد و ناظر بودەام و صد البتە عرض می دارم کە این مهم شدنی است.
ارائە خدمات رایگان بویژە ایجاد ایستگاه های صلواتی و خوابگاه های رایگان اگرچە کاری پسندیدە می تواند تلقی شود و لیکن وقتی کە این موضوعی نە در مسیر و نە در مبدا و مقصد هیچ مکان زیارتی معمول نمی باشد؛ چرا می باید اهالی استان ایلام کە از همە اهالی حاضر در مسیر همە مکان های زیارتی؛ از منابع سرشار درآمدی این منبع فزایندە محروم بمانند.
اینجانب چون مدتی را بعنوان مدیر میراث فرهنگی و در کارگروە گردشگری استان فعالیت داشتە و مجری طرح گردشگردی دانشگاە ایلام بودەام و از سویی بعنوان شهردار ایلام و شهردار منتخب شورای شهرداران استان در ردە ارشد مدیریت شهری استان خدمتگزار هم استانی های ام بودەام؛ یکی از حلقە های مفقودە مدیریت شهری در استان را عدم امکان تعریف کارکرد پایدار و بە تبع آن عدم امکان تعریف چشم انداز و برنامەهای چندسالە جامع مدیریتی و عملکردی برای شهر و شهرداری ها می دانم.
مسالە توریسم مذهبی، می تواند چشم انداز بیست سالە و برنامەهای پنج سالە شهری ایلام و مهران را باز تعریف نماید، حال آنکە متاسفانە بدلیل حجم گرفتاری ها و کمبود امکانات عملا از این موضوع غفلت شدە است.
در پایان علاوە بر موارد علمی فوق میتوان بە شکل خلاصە دست کم آرزو کرد انشاالله روزی برسد کە این روند تردد زوار از نظر کمی و کیفی ارتقا سطح یابد و همزمان نیز اسکان مجانی زوار و دادن غذای نذری مجانی بە زوار در استان ایلام خاتمە یابد، چرا کە این فرصت؛ بهترین فرصت اقتصادی برای توسعە استان بە شمار می رود.
انشاالله برنامەریزی شود در سال های آتی از دست نرود. اگر نیت خدمت بود؛ چند سال گذشتە بس است، خوب است سر سفرە امام حسین (ع) چهار خانوار بیکار ایلامی هم شاغل شوند و لقمەای نان حلال بخورند. این حق این مردم خوب است.
همانند خود مردم اهل کربلا، اهل مشهد، اهل قم، اهل مکە، اهل مدینە، اهل نجف و... کە سر سفرە زیارت همه از نظر مالی وضعیت خوبی پیدا کردەاند
الحمدالله الان هم دیگر الی الابد مسیر کربلا از مهران جا افتادە و جای هیچ نگرانی نیست.