خبرنگاران حوزه میراث‌فرهنگی درحالی با تهیه اسناد و مدارک کافی تخریب تپه‌های اقماری نزدیک به چغامیش را خبرسازی کردند که روابط عمومی سازمان میراث‌فرهنگی با نوشتن یادداشت و ارسال جوابیه‌ای خبرنگاران را متهم به دروغگویی و سیاه‌نمایی کرد.

این درحالی است که صبح امروز در پاسخ به اعتراض‌های خبرنگاران در خصوص اتفاقات اخیر چغامیش گفت: «خوشحالیم با انتشار اخبار این حوزه، حساسیت‌ها به میراث فرهنگی خوزستان بیشتر شده است.»

او گفت: «من در سفر بودم که خبر تخریب محوطه باستانی چغامیش را به من دادند. گفتم بعید است تپه چغامیش تسطیح شده باشد. من آنجا را مثل کف دست می‌شناسم با این وجود ممکن است کشاورز اطراف آن فعالیت هایی کرده باشد و مجموعه میراث خوزستان در این زمینه حواسشان را جمع نکرده باشند؛ به مدیر کل استان گفتم پیگیری کنید آنها هم پاسخ دادند تپه فضیلی 2 تسطیح شده. گفتم هر چه که هست باید به دادگاه درباره این تخریب شکایت کنید حتی اگر تپه ماهور در آن محدوده تسطیح شده باشد.»

طالبیان گفت: « هر زمان که ماشینی از آنجا رد می شد همکاران پیگیری می‌کردند و اکنون نیز باید این مراقبت به خوبی انجام می‌شد. همکاران در استان خوزستان گفتند کسی از سازمان میراث فرهنگی استعلام نگرفته مجوزی هم برای این کار ندارد بنابراین به آنها گفتم حتما باید این شکایت پیگیری شود. ضمن اینکه گروه هایی از آنجا بازدید کردند و گفتند که کشاورز اعلام کرده در قبال این کار پول پرداخت کرده است. با دکتر چوبک رئیس پژوهشکده باستان شناسی صحبت کردم قرار شد شخصا در این محوطه حضور پیدا کند. در این میان تیمی را برای بازرسی از محوطه‌های نزدیک به چغامیش آماده کردیم ولی به تعطیلات خوردیم با این حال این تیم قرار است سه شنبه صبح عازم آن منطقه شود.»

معاون میراث‌فرهنگی کشور درحالی اعلام کرد که خبرنگاری در رابطه با موضوع چغامیش از من سوالی نپرسید که خبرنگاران حاضر در جلسه با واکنش به این جمله تاکید کردند که موضع سازمان میراث فرهنگی را مدیر روابط عمومی این سازمان با انتشار بیانیه ای پرخاشگرایانه اعلام کرده بود و آن را به همه رسانه ها نیز فرستاده است.

با این حال طالبیان بدون آنکه به واکنش غیرحرفه‌ای روابط عمومی سازمان بپردازد به مباحث علمی حوزه میراث‌فرهنگی پرداخت ادامه داد: « خوشحالیم که چنین اخباری منتشر شده چراکه حساسیت جامعه و مردم نسبت به حوزه میراث فرهنگی به‌خصوص خوزستان بیشتر شده است در صورتی که قبلا این طور نبود، اما تا زمانی که موضوع از مسیر کارشناسی خارج شود من نمی توانم سخنی بگویم.»

او تاکید کرد: «شاید بخشی از این حساسیت‌ها درباره برگشت اشیای تاریخی چغامیش به ایران باشد ولی اینکه چرا چغامیش و 18 هزار محوطه باستانی آن حریم ندارد برای ما هم سوال است و ما نگران آن هستیم چون باید نقشه های آن تعیین شود.»

معاون میراث فرهنگی کشور ادامه داد: جندی شاپور نیز معضلات و مشکلات خود را دارد ما محدودیت اعتبار، امکانات و نیروی انسانی داریم. اینکه چرا حریم چغامیش ثبت نشده برای ما هم سوال است. تلاش می‌کنیم که از این به بعد پرونده های ثبتی که به دست ما می رسد حریم شان را نیز با هم ثبت کنیم. این مشکلی است که تاکنون گرفتارش داریم با این حال سال گذشته 400 حریم از جمله شوش ثبت شد.حریم چغامیش نیز در دستور کار ثبت قرار گرفته است.

او با تأکید بر اینکه خوزستان فقط چغامیش نیست به بخش شمالی خوزستان که یک منطقه غنی و تاریخی است اشاره کرد و ادامه داد: بخش شمالی خوزستان یک منطقه حاصل‌خیز است که باید نسبت به آن نیز حساسیت داشت. این اقدام کار سختی است اما آنچه که مسلم است اینست که ما از واقعیت جامعه هراس نداریم.

او همچنین نسبت به نبود حریم در محوطه باستانی چغامیش اظهار تأسف کرد و گفت:‌ متأسفانه 18 هزار محوطه باستانی در سطح کشور حریم ندارند. ما نسبت به این اتفاق نگرانیم. در هر محوطه باستانی باید با پژوهش نقشه‌هایش را تهیه کنیم. در این زمینه فکر کرده‌ایم که چغامیش باید به مرور زیر نظر پایگاه هفت تپه یا چغازنبیل برود، چون محدودیت اعتبار و امکانات نیروی انسانی داریم.

معاون میراث فرهنگی گفت: در یک دوره‌ای آثار تاریخی را بدون تعیین حریم در فهرست آثار ملی ثبت می‌کردند و فکر می‌کردند اگر کسی قصد تخریب آن را داشته باشد می‌توانند در دادگاه از این اقدام جلوگیری کنند. به همین دلیل اکنون در هدف‌گذاری‌هایی که انجام می‌دهیم، قصد داریم تعیین حریم‌ها را قوت ببخشیم. تاکنون نیز بیش از 400 حریم در سطح کشور انجام داده‌ایم.

او همچنین در پایان نشست خبری خبرنگاران را مورد خطاب قرار داد و به رسانه‌ها گفت: به‌خاطر اتفاقات اخیر عذرخواهی می‌کنم.

*جرائم میراث فرهنگی،‌ باید جزء جرائم عمومی شود:

« فرهاد نظری»، مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی درباره حریم‌های انجام شده در سطح کشور از ابتدای دولت جدید گفت: متأسفانه مشکل حریم، یک مشکل ریشه‌ای است. آثار ثبت ملی شده تخریب می‌شوند و تبعات آن دامن سازمان میراث فرهنگی را می‌گیرد. معتقدیم این به دلیل ایراد در نحوه قانون‌گذاری است.

او گفت: در گذشته جرایم میراث فرهنگی براساس قانون جزو جرایم عمومی شناخته می‌شد و زمانی که یک تخریب صورت می‌گرفت، حتی اگر میراث فرهنگی شکایت نمی‌کرد چون میراث فرهنگی بیت‌المال است، دادستان آن تخریب را پیگیری می‌کرد. اما از زمانی که جرایم میراث فرهنگی جزو جرایم خصوصی تلقی می‌شود، اگر جرم رخ دهد و سازمان میراث فرهنگی شکایت کند و بتواند آن را اثبات کند، در آن زمان این مسئله پیگیری می‌شود.

*عرصه‌ ملی شوش 700 هکتار تعیین شد:

او همچنین با اشاره به تعیین عرصه و حریم شوش و قطعی شدن آن اظهار کرد:‌ آخر هفته گذشته عرصه، حریم و ضوابط حفاظتی شوش ابلاغ شدند. حدود تقریبی عرصه شوش 700 هکتار است. اراضی حسین‌آبادی، حد فاصل کاخ اردشیر و محوطه اصلی شوش و زمین‌های شرق محوطه معروف ورزشگاه نیز جزو عرصه هستند. همچنین ضوابط در این عرصه کاملا مشخص‌اند که خود بر حفظ ارزش‌ها تأکید دارد.

طالبیان در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری درباره خبر رئیس سازمان میراث فرهنگی در مراسم گرامیداشت روز موزه ها و اینکه نمایشگاه هفت هزار سال تاریخ هنر ایران در کشورهای خارجی همانند چند سال پیش برگزار می شود گفت: من درباره این خبر اطلاع زیادی ندارم ولی مدت ها پیش از ما خواستند که شی تاریخی پنه لوپه را در ایتالیا به نمایش بگذاریم. تصمیم گرفته شد که در قبال نمایش این اثر تاریخی سه مجسمه از ایتالیا در ایران نمایش داده شود.

وی افزود: ما در این زمینه مشکل بیمه داشتیم به هر حال تفاهم نامه برد- برد را نوشتیم و قرار شد اواخر تابستان این سه مجسمه به ایران بیاید. نگاهمان این است که شرایط را به نفع کشور ایجاد کنیم. قرار است حتی نمایشگاه آثار تاریخی مکزیک در ایران نیز برپا شود. گفتیم اول شما باید نمایشگاهی در ایران برپا کنید تا ما بتوانیم به آن پاسخ دهیم. شورای راهبردی موزه ها که افراد مختلفی در آن حضور دارند تشکیل شده است و نظرشان این است که نمایش اشیا می تواند دو طرفه انجام شود و اشیا هم سنگ و هم سطح به ایران بیاید اگر چنین اتفاقی انجام شد ما این نمایشگاه ها را ادامه می دهیم در هر صورت باید منافع ایران در نظر گرفته شود. موزه های دنیا به دنبال تعامل با ایران هستند. می توانیم تبادل فرهنگی با کشورهای دیگر داشته باشیم و در مقابل نمایش اشیا تاریخی ایران در کشورهای خارجی آنها نیز اشیایی را به ایران بیاورند.

وی درباره ثبت جهانی میراث طبیعی و ثبت تالاب هورالعظیم گفت: ما در بحث ثبت میراث طبیعی خاطره عدم همکاری دستگاه های مختلف را در ثبت جنگل های حرا داشتیم. از زمانی که خانم ابتکار به سازمان محیط زیست آمدند از جهاد کشاورزی کارشناسان و سازمان میراث فرهنگی خواستیم تا هماهنگی بین سه مجموعه به وجود آید به همین دلیل بود که توانستیم بیابان لوت را برای ثبت در فهرست میراث طبیعی آماده کنیم. ثبت هورالعظیم نیز مهم است.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری میراث فرهنگی، تاریخ انتشار: 94/2/28، کد مطلب: ۱۱۵۷۵۲: www.chn.ir