ساخت و ساز روی گسل در تهران و ۱۰ شهر ممنوع می‌شود

مارهای پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله نشان می‌دهد که فقط چند نقطه از کشور زلزله خیز نیست. مابقی شهرها روی گسل یا در نزدیکی آن قرار دارند و در معرض وقوع زلزله‌اند.

شعار سال: آمارهای پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله نشان می‌دهد که فقط چند نقطه از کشور زلزله خیز نیست. مابقی شهرها روی گسل یا در نزدیکی آن قرار دارند و در معرض وقوع زلزله‌اند.

این در حالی است که بسیاری از کلانشهرهای ایران دقیقاً روی گسل ساخته شده‌اند و از این نظر جان میلیون‌ها نفر تهدید می‌شود.

یکی از معروف‌ترین و خطرناک‌ترین گسل‌ها مربوط به کلانشهر تهران است و به همین خاطر هم چندی پیش مصوبه و نقشه ممنوعیت ساخت و ساز روی گسل‌های شهر تهران ابلاغ شد. اکنون نوبت به 10 شهر دیگر رسیده است.

در این باره محمدسعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی می‌گوید که به‌دنبال ابلاغ مصوبه و نقشه ممنوعیت ساخت و ساز روی گسل‌های شهر تهران، برای ۱۰ شهر دیگر هم این نقشه‌ها را در دست تهیه داریم.

او نام این 10 شهر را هنوز اعلام نکرده اما قطعاً شهرهایی است که دقیقاً روی گسل قرار دارند و در معرض خطرند.

در حال حاضر خطرناک‌ترین گسل‌های ایران عبارتند از 10 گسل:۱-البرز - مشا، ایوانکی، کهریزک، پیشوا و رباط کریم، ۲-تبریز - شمال تبریز، ۳- گسل کوه خضر - از میان بخشی از شهر قم عبور می‌کند، ۴- گسل اصلی جوان زاگرس - از کنار شهر مریوان عبور می‌کند، ۵-گسل غربی فروافتادگی دریاچه ارومیه - از کنار شهر ارومیه عبور می‌کند، ۶-گسل بافران - از جنوب شهر نائین عبور می‌کند، ۷-گسل هیرمند - از نزدیکی شهر زاهدان عبور می‌کند، ۸- گسل مکران - از نزدیکی شهرهای جاسک و چابهار عبور می‌کند و ۹- گسل ساحلی بندرعباس - از شهر بندرعباس عبور می‌کند.

از سوی دیگر بر اساس آمار جمعیت شهرها در سال ۹۴، ۱۰ شهر جزو مهم‌ترین شهرهای ایران شناخته شده‌اند. تهران با حدود ۸.۹ میلیون جمعیت، مشهد با حدود ۲.۹ میلیون، اصفهان با ۲ میلیون، کرج با حدود ۲ میلیون، تبریز با ۱.۹ میلیون، شیراز با ۱.۸ میلیون، اهواز با ۱.۴ میلیون، قم با ۱.۳ میلیون، کرمانشاه با ۱.۱ میلیون و ارومیه با حدود ۹۰۰ هزار نفر جمعیت از مهم‌ترین شهرهای ایران هستند.به این ترتیب حدود ۱۵.۳ میلیون نفر از جمعیت ایران در داخل ۱۰ شهر اول ایران زندگی می‌کنند. همچنین برآورد می‌شود که حدود ۹.۹ میلیون نفر در حاشیه همین ۱۰ شهر اول ساکن هستند. بنابراین جمعیتی بالغ بر ۲۵ میلیون نفر در داخل و حومه همین ۱۰ شهر اول ایران زندگی می‌کنند.

نکته مهم این است که بر اساس نقشه پهنه‌بندی خطر نسبی زلزله در ایران در فهرست ۱۰ شهر اول، فقط شهر اصفهان است که در رده خطر نسبی بالای زلزله قرار نمی‌گیرد. بنابراین، با کسر جمعیت اصفهان و حومه، حدود ۲۲ میلیون نفر از جمعیت (حدود ۲۸ درصد) از جمعیت ایران در سال ۹۴ در پهنه خطر نسبی بالا و در داخل و حومه شهرهای اصلی و پرجمعیت ایران زندگی می‌کنند.

در این باره معاون وزیر راه و شهرسازی به ایسنا، توضیح داد: درخصوص بحث زلزله دو کار اساسی در شورای عالی معماری و شهرسازی صورت گرفته که یکی در حوزه پیشگیری از وقوع و تلاش برای شناسایی پهنه‌های پرخطر است. در هفته‌های اخیر نقشه پهنه‌های پرخطر تهران ابلاغ شد که شهرداری بشدت از ساخت و ساز در این پهنه‌ها خودداری کند. قرار شد برای ۱۰ شهر دیگر کشور هم این نقشه‌ها تهیه شود. سازمان برنامه و بودجه نیز حمایت خود را اعلام کرده و قرار شده منابع آن را در اختیار ما قرار دهد تا بتوانیم با کمک مرکز زلزله‌شناسی این نقشه‌ها را تهیه و به شهرها ابلاغ کنیم. همه نهادها از فرآیند شناسایی پهنه‌های پرخطر حمایت کردند.

«زلـــزله ۷.۳ریشتری کرمـــانشاه»، «زلزله ۴.۲ریشتری ارومیه»، «زلزله ۴.۸ریشتری لنگرود» و «زلزله ۶.۱ریشتری کرمان» در چند وقت اخیر بخوبی نشان می‌دهد که نگرانی و تلاش دولت برای متوقف کردن ساخت و ساز روی گسل‌های مهم بی‌دلیل نیست. هریک از این گسل‌ها تکان بخورد، کلانشهرهای ایران مثل یک بمب منفجر خواهند شد.

یکپارچه‌ سازی فراخوان‌های بازسازی کرمانشاه

ایزدی می‌گوید: نکته دوم به بحث بازسازی بعد از زلزله برمی‌گردد. ما در معاونت معماری و شهرسازی تلاش داریم یک شبکه همکاری مشترک بین فراخوان‌هایی که در زلزله کرمانشاه برای کمک اعلام آمادگی کردند به وجود بیاوریم. هفته گذشته از نمایندگان ۹ گروه دعوت کردم و از آنها خواستم تا برنامه‌های خود را با اولویت‌ها در بحث بازسازی هماهنگ کنند. بعضی از این گروه‌ها تخصصی هستند ولی سایر بخش ها تخصصی نیستند. قرار شد کانون معماران معاصر ایران، محوراقدامات فنی شود و پیشنهادهایش را برای اجرای این طرح‌ها ارائه کند.

او با بیان اینکه ۲۸ آذرماه نشست مشترکی در کرمانشاه خواهیم داشت گفت: در این نشست با مسئولان محلی برنامه‌های خود را همراستا می‌کنیم. نمایندگان بنیاد مسکن هم حضور دارند و قرار شد معاونت معماری نقش هماهنگی بین این گروه‌ها و دستگاه‌های اجرایی در بحث بازسازی را داشته باشد. توجه به الگوهای بومی و ابعاد اجتماعی درجریان بازسازی مورد تأکید و بیشتر توجه ما روی فرآیند فرهنگی اجتماعی ساکنان آسیب‌دیده است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفتهاز سایت خبری روزنامه ایران ، تاریخ انتشار ----، کدمطلب:243430، www.iran-newspaper.com