یا ما آینده را میسازیم یا آینده ما را؛
ابراهیم فیاض در کنار چند نام دیگر از معدود چهرههای دانشگاهی حوزه علوم انسانی و بهویژه جامعهشناسی است که در جریان اعتراضات شهریور تا آبان امسال کوشیدند با ارائه نظراتشان برای رسیدن به چارچوبی تحلیلی درباره علل وقوع این اعتراضات و دستیابی به تبینی جامعهشناختی از آن گام بردارند. ایشان ریشه اعتراضات و حوادث دو ماه اخیر را بدل شدن امر سیاسی به امر اجتماعی میداند و آن را به معنای رشد اجتماعی بهشدت بالای ایرانیان در نظر میگیرد و میگوید: هرچه جلوتر رویم جنبشها فرهنگیتر و معرفتیتر خواهند شد و در یک کلام از این به بعد بدل با جنبشهایی شناختی مواجه میشویم که با همهچیز و همهکس پرسشگرانه برخورد خواهند کرد.وی معتقد است: یا ما آینده را میسازیم یا آینده ما را میسازد. ساختن آینده، دانش و بینش و ایده میخواهد. متاسفانه دانش و بینشی که در اینترنت هست را استفاده نمیکنیم و از ایده هم که خبری نیست. ما متأسفانه در حال انتقال با خشونت به آینده هستیم. اگر آینده را خودمان بسازیم با آرامش و آسایش میسازیم، اما اگر آینده ما را بسازد حتماً با خشونت و جراحی خواهد بود.
کد خبر: ۳۸۴۶۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۲
۱۴ میلیون حاشیهنشین شهری؛
آمارهای غیررسمی و اظهارنظرهای برخی نمایندگان مجلس، مسئولان سابق وزارت راهوشهرسازی و دیگر افراد، اعداد و ارقام عجیبوغریبی از تعداد حاشیهنشینان کشور را بیان میکنند. در گزارش حاضر به آمارهای منتشرشده از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استناد میشود که طی سالهای ۱۳۹۳، ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ و ۱۴۰۰ منتشرشده است. در گزارش مذکور آمده است جمعیت حاشیهنشین و ساکن سکونتگاههای غیررسمی در سال ۱۳۹۵ حدود ۱۰ میلیون و ۱۵۹ هزار و ۳۵۲ نفر بوده که این تعداد در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۱۴ میلیون نفر رسیده است. مفهوم این اعداد این است که طی سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ نزدیک به چهارمیلیون نفر به تعداد ساکن مناطق حاشیه و سکونتگاههای غیررسمی اضافه شده است.
کد خبر: ۳۸۴۶۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۲
فرشاد مومنی مطرح کرد:
فرشاد مومنی اقتصاددان در نشست نقد و بررسی کتاب «توسعه فراستمند، الگویی بدیل برای ایران» ، عنوان کرد: در در دهه ۱۳۹۰ ماهیت حکومت در ایران از دریچه اقتصاد سیاسی، پنج بار دگرگون شده است، اما یک کلمه حرف درباره آن نمیشنوید. در این دهه سالهایی را تجربه کرده ایم که رانت ناشی از سیاستهای شوک درمانی از رانت ناشی از نفت چند برابر بیشتر خلق شده است. ما با یک پدیده تسخیر شدگی ساختار قدرت به دست گروههای مافیایی و شبه مافیایی روبرو هستیم. این ساختار حتی مصالح بقای خود را رعایت نمیکند و دچار یک پریشان حالی ویژه شده است.
کد خبر: ۳۸۴۴۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۵
فرشاد مومنی:
فرشاد مومنی اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) گفت: وقتی بحث از رفتارهای مالی حکومت به مثابه یک ابر متغیر تعیین کننده مطرح میشود، از پدیدهای صحبت به میان میآورد که به گواه متفکران، گستره نفوذ مالیات ستانی هر کشور دایره نفوذ آن کشور را تعیین میکند. نظام مالیات ستانی مستقیما با مساله تمامیت ارضی کشور مربوط است. متفکران بسیار بزرگی کیفیت مالیات ستانی و نحوه رفتارهای مالی حکومت را مهمترین نیروی محرکه توسعه یا اضمحلال میدانند. وی افزود: ساخت قدرت فکر میکنند با فشار میشود حکومت کرد لذا انقدر فشارها بر مردم را بالا میبرند که کارد به استخوان برسد. شرط حکومت داری این است که این مسائل را سریع بفهمند. توزیع عادلانه قدرت و ثروت در هم تنیدگی تمام عیار با نظام مالیات ستانی دارد. مومنی معتقد است: ما در اثر سیطره غیرعادی رانتی معدنیها با پدیدهای مواجه شده ایم که نام آن را رانت خواری ۷۰ لایه گذاشته ام. وی در پایان سخنان خود گفت: در کل پایشهایی که در تاریخ معاصر ایران از فضای کسب و کار شده، همواره بزرگترین موانع تولید در ایران شوک ارزی بوده است. عامل دیگر بی ثباتی در سیاست گذاریها است. او گفت: میتوانیم به جای تامین منافع رانت خوارها و مافیاها، به نهاد علم تمکین کنیم تا کشورمان نجات پیدا کند.
کد خبر: ۳۸۴۴۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۳
چه جایگزینی خواهیم داشت؟
چهارشنبه چهارم آبانماه ۱۴۰۱ بود که حدود اذان مغرب، ساعت ۱۸ خبر تلخی جان ایرانیان را به در آورد. «حمله تروریستی در حرم حضرت شاهچراغ شیراز به مردم عادی» که در پی آن ۱۵ نفر از هموطنانمان به شهادت رسیدند که در این بین یک زن و دو کودک هم حضور داشتند. شهدای این حادثه از چندین استان کشور بودند. یکی از این شهدا ساکن تهران بود و تشییع پیکر ایشان از صبح روز جمعه ششم آبان ماه از درب منزلشان آغاز شد. دکتر فریدالدین معصومی یکی از شهدای حادثه تروریستی روز چهارشنبه شیراز بود که روز جمعه ششم آبان ماه در تهران تشییع شد.
کد خبر: ۳۸۴۳۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۰
بی اعتمادی به نظام آموزشی؛
اتفاقاتی که در یک ماه گذشته در مدارس و دانشگاههای ایران افتاد بر کسی پوشیده نیست؛ اتفاقاتی که روزبهروز وارد مرحله جدیدی میشود و پرسروصداترینشان در مدارس است. دانشآموزان و خانوادههایشان از شروع سال تحصیلی جدید نگرانند و هر روز خبر جدیدی از برخوردهای مدیران مدارس، حضور نیروهای پلیس و لباس شخصی و بدحال شدن و حتی گمانهها درباره فوت تعدادی از دانشآموزان شهرهای مختلف بر اثر ضربه یا بدحالی آمده از استرس، تن آنها را میلرزاند. در یک ماهی که گذشت، تعدادی از روانشناسان و جامعهشناسان درباره این موضوع هشدار دادهاند و حالا تعداد زیادی از متخصصان سلامت روان ایران در مورد پیامدهای روانی رویکرد کنونی دستگاههای قضایی-انتظامی، نسبت به مدارس در اینباره تحلیلی مفصل نوشته و آن را امضا کردهاند. نام امضاکنندگان این تحلیل، نزد هممیهن محفوظ است. خلاصهای از این متن را میخوانید.
کد خبر: ۳۸۴۲۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۶
هشدار ناامنی غذایی؛
احمد توکلی رئیس هیات مدیره دیده بان شفافیت و عدالت در نامهای به رئیس دولت با رونوشت به تمام وزرا، معاونین و روسای دولت، نسبت به کمبود شدید تولید محصولات اساسی غذایی اعم از گندم، جو و دانههای روغنی در سال آینده به دلیل حذف یارانه کود کشاورزی، هشدار داد.
کد خبر: ۳۸۴۲۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۵
شروع انقلابی در نجوم؛
ستونهای آفرینش یکی از مشهورترین و الهامبخشترین تصاویر نجوم مدرن بوده که از منارههای عظیم گاز و غبار بینستارهای تشکیل شده و در آن، حجم بالایی ستارههای جوان در منطقهای از سحابی عقاب، در صورت فلکی مار، در فاصله ۶۵۰۰ سال نوری از زمین، در حال شکلگیری هستند. بعد از انتشار تصاویر اولیه توسط هبل در ۱۹۹۵، حال جیمز وب، تصاویر حیرت آوری از آن را منتشر کرده است.
کد خبر: ۳۸۴۱۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۸
حقیقت یابی بر اساس اظهارات یا اصول کشف جرم؛
کمیسیون شورا و امور داخلی کشور در گزارشی با تاکید بر اینکه «هیچگونه» ضرب و جرح و برخورد فیزیکی در مواجهه، انتقال و استقرار مهسا امینی در محل پلیس امنیت عمومی صورت نگرفته است، تاکید کرد که فوت مهسا امینی براثر برخورد فیزیکی، ضرب و شتم یا اصابت هرگونه ضربه به وی نبوده است. گزارش کمیته حقیقت یاب مجلس، امروز در مجلس قرائت شد. برخی از منتقدین بیان می دارند که این گزارش بر اساس اظهارات افراد دخیل در ماجرا تهیه شده و می تواند دارای تعارض باشد، لذا ضروری است که بر اساس اصول کشف جرم، به ماهیت واقعی این حادثه پرداخته شود و کمیته ای مستقل برای هدایت این امر تشکیل شود.
کد خبر: ۳۸۴۰۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۴
بحران اقتصادی انگلیس؛
کد خبر: ۳۸۴۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۳
مسأله کشور حرف نیست، عمل است؛
عماد افروغ در مصاحبه با شرق بیان داشت که شورشهایی که به خاطر مثلا مرگ یک نفر اتفاق افتاده از سر تصادف نیست بلکه یک جنبه ساختاری دارد که عمدتا به نابرابری برمیگردد. الان با یک آنارشیسم روبهرو هستیم؛ آنارشیسم رهاشدهای که فاقد ایدئولوژی است، فاقد مدیریت است و آنارشیسم به هر حال چیز خوبی نیست. این نارضایتیها، نارضایتیهای کاذبی نیست، بلکه نارضایتیهای ساختاری است. تفاوت این اعتراضات، تفاوت سنی معترضان، فقدان لیدرو انسجام و ایدئولوژی در میان معترضان است. برخی تحلیل میکنند که اصلا انگار هیچ اتفاقی رخ نداده است! انگار هیچکس به خیابان نریخته است. پنداری که پلیس هیچ قصور و تقصیری نداشته است. خواسته معترضان اصلاً رفع حجاب نیست این غالباً بهرهبرداری بخشی از گروهها بهویژه فمینیستهاست و نباید هویت انقلاب اسلامی را صرفا و مؤکدا با حجاب گره زد. مسأله کشور ما «حرف» نیست بلکه «عمل» است؛ یعنی ما یک شکاف فاحش بین نظر و عمل داریم و عامل اصلی این شکاف هم منافع عدهای است؛ یعنی یک عده منافعشان اقتضا نمیکند که این شکاف پر شود.
کد خبر: ۳۸۳۹۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۹
خرابکاری یا خوش خوابی مدیران رسانه ملی؛
اخبار ساعت ۲۱ صداوسیما که از شبکههای اول و خبر صداوسیما پخش میشود برای چند لحظه توسط عوامل ضدانقلاب هک شد. از آنجا که سوئیچ پخش شبکه یک و شبکه خبر شبکه به هیچ اینترنتی وصل نبوده و تا دیتایی به سوئیچ پخش داده نشود امکان ندارد بدون (پیش نمایش) برای مدیر پخش ، تصویر توسط اپراتور (نهایی) بشود، لذا احتمالا بجای هک با نوعی نفوذ ، روبرو هستیم. حسنینحداد کارگردان و تدوینگر دراین خصوص بیان داشته که آیتم سه ثانیهای را به اواخر فیلم ضبط شده از منویات رهبری اضافه کرده اند. اگر بحث هک درست بود لوگو و زیرنویس شبکه خبر ، نباید نشان داده می شد. لازم به ذکر است متاسفانه در برخی از مواقع، بدلیل فورس زمانی برنامه ها بازبینی نمیشوند و صداوسیما باید موضوع نظارت روی محتوا رو جدی تر بگیرد.
کد خبر: ۳۸۳۹۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۷
دو سال آموزش بی کیفیت و فشل؟!
مهرماه سال ۱۴۰۱ حداقل باشکوهتر از ۲ مهرماهی که در سکوت و تعطیلی مدارس و حتی دانشگاهها از سرگذراندیم، برگزار شد. نظام آموزش آنلاین تا حد زیادی کنار رفت و باز بوی بازی بچهها در مدرسه به مشام رسید!دکتر الهام اکبری، مدرس و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس،درباره این دوسال سخت آموزشی و چالش های نظام آموزش آنلاین در ایران در زمان پاندمی کرونا ، گفت: اشتباه این بود که ما فکر میکردیم، باید تمام شرایط آموزش حضوری و فیزیکی را وارد فضای آنلاین آن هم از نوع یادگیری الکترونیکی همزمان کنیم. یعنی با همان زمانبندی و استانداردی که در مدرسه و دانشگاه داشتیم عمل کردیم فقط بعد مکان را حذف کردیم و این فاجعه است. چرا؟ چون ما قواعد و استانداردهای یادگیری الکترونیکی را بلد نبودیم و در این مدت واقعا شوخیهای زیادی با آن کردیم. اساسا ویژگی یادگیری الکترونیکی در انعطافپذیری و شخصیسازی آن است. یعنی هر فراگیر با توجه به شرایط شخصی خودش و محدودیتهایش آموزش ببیند، اما کاری که ما کار کردیم، این طور نبود.ایشان درباره چالش ناآگاهی معلمان مدرسه و استادان دانشگاه با این حوزه آموزش و چالش هایی که در طول مسیر ظاهر شدند، مسائلی را مطرح نموده اند که در اینجا میخوانید.
کد خبر: ۳۸۳۹۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۷
در فضای مجازی کسی دیندار نمیشود؛
حسن بنیانیان رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: جوانان و نوجوانان ما با داشتن ریشه محکم حاصل از شعائر دینی، سرمایه فرهنگی محسوب میشوند و اگر بازتولید نشوند از بین میروند. وی در ارتباط با تاثیر فرهنگ در معضلات جامعه بیان کرد: پیشفرضهای ناقصی هم در جامعه وجود دارد که ریشه همه مشکلات را اقتصادی میداند درحالی که بیش از ۵۰ درصد مشکلات اقتصادی ما فرهنگی است.
کد خبر: ۳۸۳۸۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۵
صدای اعتراضها را بشنوید؛
پنج اقتصاددان کشور در بیانیه ای با اشاره به التهابات موجود در ایران ، بیان داشته اند که شواهد نشان میدهد که متاسفانه به دلیل سوءتدبیر، از مراحل کمخطر عبور کرده و وارد فاز خشم شدهایم. درخواست توام با تاکید از نظام تصمیمگیری، توجه به این نکته اساسی است که جامعه ایران، امروز با مجموعه بیسابقهای از مشکلات روبهرو است و بههیچوجه ظرفیتی برای اضافهشدن مشکل جدید به آنها وجود ندارد. به بهانه کوچکی همهچیز میتواند بهطور ناگهانی به هم بریزد. برای کنار زدن مشکلات عظیم اقتصادی و چالش بزرگ سیاست خارجی، چارهای جز همراه کردن مردم با همه چندگونگی و تنوعی که دارند نیست و این همراه کردن تنها با پذیرش واقعیتهای فرهنگی و اجتماعی موجود جامعه ایران، به همین شکل موجود حاصل میشود. نکته جالب در این بیانیه ، امضای مسعود نیلی از حلقه نیاوران است. بارها و بارها شعار سال در خصوص دیدگاه فکری خطرناک و پر پیامد ایشان در اقتصاد هشدار داده و می دهد. فردی که شاید بنوعی خودش زمینه ساز همین وضعیت اقتصادی در سال های ماضی بوده، حال بیانیه مصلحت صادر می کند؟ به محتوای مشفقانه بیانیه کاری نداریم ، اما امضای فردی چون مسعود نیلی پای این بیانیه ، ریشخند و زیر سوال بردن هوشیاری سازمان های مجری امنیت در کشور نیست ؟
کد خبر: ۳۸۳۸۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۵
آنا براتی سرمربی گلایه کرد؛
بازیهای جهانی عشایری روزهای ۷ تا ۱۰ مهرماه در شهر بورسا ترکیه برگزار شد. آنا براتی سرمربی تیم ملی کشتی آلیش زنان ایران در مورد میزبانی ترکیه در مسابقات جهانی عشایر گفت: میزبانی افتضاح بود. اصلا فکر نمیکردیم چنین شرایط بدی داشته باشیم. محل اسکان مسابقات کانکس بود که اولین شوک از این طریق به ما وارد شد. شرایط در کانکس سخت بود و خیلی از امکانات را نداشتیم حتی حمام و سرویس بهداشتی عمومی بود.
کد خبر: ۳۸۳۸۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۳
علی ربیعی:
در نخستین روزهای تلخ پس از فوت مرحومه «مهسا امینی» اتفاقاتی در کشور شروع شد که بار دیگر جامعه شناسان و تحلیل گران را به تعمق در آنچه که زیر پوست جامعه ایران میگذرد، وا داشت. واقعیت این است که فراتر از عواطف و احساسات، باید واکنش جامعه به این رخداد تلخ را از جنبههای گوناگون مورد بررسی قرار داد تا تغییرات اجتماعی فهم و تحلیل شود. گفتگوی جماران با علی ربیعی استاد دانشگاه و وزیر پیشین رفاه و تأمین اجتماعی، در همین راستا بخوانید
کد خبر: ۳۸۳۷۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۰
بعد از حذف تیم ملی فوتبال روسیه؛
دبیر شورای امنیت روسیه در اظهار نظری عجیب و تکان دهند اعلام کرد که جام جهانی ۲۰۲۲ قطر برگزار نخواهد شد.باوجود آن که قطر تقریبا به آمادگی کامل برای میزبانی از این رقابتها رسیده است، اما از یک طرف آلمان این کشور را شایسته میزبانی نمیداند و از طرف دیگر هم روسها تهدید به برگزار نشدن این رقابت بزرگ میکنند.
کد خبر: ۳۸۳۷۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۰۵
راه مواجهه با «دارایی امن»؛
یکی از مباحث کلیدی که پس از وقوع بحران مالی سال۲۰۰۸ مورد توجه قرار گرفت، چگونگی ترکیب داراییها در یک اقتصاد برای جلوگیری از بحران مالی است. نشریه روند بانک مرکزی در یک مطالعه پژوهشی ضمن بررسی این موضوع در ایران، نسخه درمان «اقتصاد ناامن» را معرفی کرده است. بر اساس یافتههای این مطالعه، فقدان دارایی امن در اقتصاد میتواند به بیثباتی نظام مالی منتهی شود. این مطالعه تصریح میکند که دارایی امن، بهرهگیری از اوراق دولتی از سوی سیاستگذار خواهد بود. بر این اساس درحالیکه جایگزین شدن تسهیلات مسکن به جای این اوراق در ترازنامه بانکها باعث شد تا بحران ۲۰۰۸ به وجود بیاید، نبود این دارایی در اقتصاد ایران متقاضیان را به سوی سپردههای بانکی سوق داده است. مطابق این پژوهش، شبکه بانکی درحالیکه به مشتریان خود سود قطعی میپردازد، از داشتن دارایی امن با بازدهی قطعی محروم است. این مساله باعث میشود شبکه بانکی به داراییهای ریسکی و ناامن روی بیاورد و ثبات نظام مالی کشور به خطر بیفتد.
کد خبر: ۳۸۳۶۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۰۴
نظام باید عذرخواهی میکرد؛
دکتر «عماد افروغ» جامعهشناس، رئیس اسبق کمیسیون فرهنگی مجلس ، ضمن تحلیل ریشههای ناآرامیهای اخیر در کشور، مسئولان کشور را به تجدید نظر در برخی روشها و قوانین توصیه و تاکید کرد: به هیچ وجه تجدید نظر در برخی روشها باعث خدشه به نظام نمیشود و اتفاقا این رشد یک نظام را نشان میدهد.این جامعهشناس در تبیین علت بروز ناآرامیها در پی جان باختن مهسا امینی گفت: جامعه ما آبستن انواع ناآرامی، به دلیل انواع مشکلات از تورم و بیکاری تا عدم توزیع عادلانه و برابر مواهب سیاسی اقتصادی و فرهنگی است؛ بنابراین فوت خانم مهسا امینی تنها یک جرقه بود برای این که خشمهای فروخفته یک بار دیگر خود را نشان دهد.
کد خبر: ۳۸۳۶۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۰۴