شنبه ۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
دکتر فرشاد مومنی اقتصاددان:
دکتر فرشاد مومنی از اقتصاددانانی است که حرفهای زیادی در زمینه «توسعه» برای گفتن دارد. او که سال هاست علاوه بر دانشگاه در موسسه دین و اقتصاد نیز به پژوهش و اندیشیدن مشغول است در این گفت گو با بیانی آکادمیک به نقد و واررسی مشکلات اقتصادی امروز کشور می پردازد.او تصریح می کند که امروز دانشگاه و نظام آموزش عالی با کمی گرایی افراطی و سایر کارهای خلاف علم و اخلاق، سیاست زده و مبتذل و تبدیل به کمپانی تولید مقاله شده است.
کد خبر: ۲۴۰۵۵۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۳۰
بازخوانی آرای مهدی حائری‌یزدی؛
مهدی حائری‌یزدی یکی از این متفکرانی است که علاقه وافر به مباحث تطبیقی بین فلسفه اسلامی و فلسفه غرب داشته و با امتیازدهی بیشتر به برخی مباحث فلسفه اسلامی، تلاش کرده برخی معضلات معرفت‌شناختی یا وجودی فلسفه متعارف را حل کند. نقطه شروع این متفکر خردمند از مباحث فلسفه اسلامی قسمت «هستی‌شناسی» آن است که به‌زعم او از مشخصات بی‌همتای فلسفه اسلامی است که با آن قوت و شدت و دقت در نوع غربی مفقود بوده است؛
کد خبر: ۲۳۹۷۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۲۶
هانا آرنت و سلسله‌مراتب فعالیت بشر؛
سی که ابتدای قرن بیستم به دنیا بیاید و ویرانی‌های بهت‌آور هر دو جنگ جهانی را به‌خوبی تماشا کند، احتمالاً دیگر امیدی به بهبود اوضاع نخواهد داشت. اما هانا آرنت چنین کسی نبود. دقیقاً در میانۀ همین دو جنگ، وقتی که مرگ و آوارگی در تعقیب انسان بود، او به پرسشی رادیکال فکر می‌کرد: چگونه می‌توان سیاستی را ساخت که در آن همۀ مردم، و نه نخبگان تحصیل‌کرده یا دیکتاتورهایی مثل هیتلر و استالین، بر جهان فرمانروایی کنند؟
کد خبر: ۲۳۷۰۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۳
دکتر علیرضا ملایی توان مطرح کرد؛
بسط و گسترش مشروطه و نگاه مشروطه‌گری را می‌توان به چند برداشت عمده تقسیم کرد؛ جریانی که متاثر از فلسفه سیاسی لیبرالیسم و دموکراسی غرب بود. جریان دیگر نیز بیشتر به آن بخش از فلسفه و نگرش سیاسی که اصطلاحا آن را « چپ »، «رادیکال» یا سوسیالیستی نامیده‌اند باز می‌گشت. با این حال یکی از برداشت‌هایی که از مشروطه صورت گرفته است، نسبت آن با شریعت است. به تعبیر دیگر آرا و اندیشه‌هایی که از زبان شریعتمداران، اعم از علما و روحانیون یا افراد غیر روحانی بیان شده‌اند.
کد خبر: ۲۳۶۴۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۰
از ارسطو تا مونتسکیو و تیلور؛
«هر اندازه شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه‌ای به سمت اعتدال سوق پیدا کند، این امیدواری وجود دارد که رفتارها و عمل هم در سطح خرد و کلان، انعطاف معقولانه‌ای پیدا کند.»
کد خبر: ۲۲۷۶۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۷
درخواست دانشگاهیان از رئیس جمهور؛
2000 تن از اساتید دانشگاه‌های سراسر کشور در نامه‌ای به رئیس جمهور و وزیر امور خارجه نوشتند: حال که مذاکره کنندگان امینِ ایرانی به عمق بدعهدی آمریکا و اروپای همدست او پی برده‌اند، لازم است دوری از اروپا و آمریکا را به‌عنوان پیشران توسعه و پیشرفت ملّی در صدر برنامه‌های خود قرار دهید.
کد خبر: ۲۲۵۳۰۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۵
گفتوگو با محمدرضا تاجیک؛
هرسال به سالگرد وقایعی مانند13 آبان 58 یا زمان آزادی گروگان‌های که می‌رسیم، مؤثران در تصمیم‌گیری آن روزها با سؤال‌های تکراری مواجه می‌شوند که مثلا اگر چنین رفتاری انجام نشده بود، ما در 40 سال بعد یعنی اکنونمان با چه سرنوشتی روبه‌رو بودیم. مسببان آن روزها البته همواره پاسخ‌های روشنی داشته‌اند؛ شرایط ایجاب می‌کرد.از دل این سؤالات و رفتارهایی که همواره با آن مواجه بودیم، فرضیه‌ای مطرح می‌شود با عنوان اینکه ما در تصمیم‌گیری‌ها دچار نابهنگام‌بودگی بوده‌ایم؛ یعنی اخذ تصمیماتی که به هر دلیلی با زمان و زبان جامعه منطبق نبوده است.
کد خبر: ۲۰۶۸۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۱
«جامعه– انسانشناسی ادیان»؛
کلود ریویر، از جمله انسانشناسان برجسته در فرانسه و دانشگاه سوربن است که نخستین‌بار کتاب‌های «درآمدی بر انسانشناسی» و کتاب «انسانشناسی سیاسی» او توسط ناصر فکوهی به فارسی ترجمه شد. اما فارغ از دیدگاه‌های خاص او در زمینه انسانشناسی، او در باب دین نیز دارای آرای قابل تأملی است. به تازگی کتاب دیگری از او با عنوان «جامعه– انسانشناسی ادیان» با ترجمه دکتر علیرضا خدامی و به همت نشر نی روانه بازار نشر شده است. از این رو، بر آن شدیم تا در گفتوگو با دکتر خدامی استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم که خود دانش‌آموخته دانشگاه سوربن و از شاگردان ریویر بوده، به بررسی نگاه ریویر به دین بپردازیم.
کد خبر: ۲۰۴۱۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۰۸
روشنگری و نواندیشی دینی؛
هنگامی که استاد شریعتی پس از پایان دیکتاتوری رضاشاه (و اشغال ایران) در ۱۳۲۰، کار تازه و بزرگ خود را آغاز کرد، نه مانند ما ٧٠ سال «راه طی‌شده» را چون پشتوانه خود داشت و نه هنوز چشم‌اندازها برای او و یارانش روشن می‌نمود.
کد خبر: ۲۰۳۷۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۰۷
چالش‌های علم سیاست در ایران در گفتوگو با دکتر سیدصادق حقیقت؛
اگر بخشی از علم سیاست، معطوف به اداره امور است و به‌دنبال «تدبیر مُدُن»؛ چرا این علم در جامعه ما کار ویژه خود را بخوبی انجام نمی‌دهد؟ ظاهراً رشته علوم‌سیاسی در ایران با بحران‌های عدیده‌ای روبه‌رو است. گویا علم سیاست به علمی غیرخودی بدل شده و نگاه مثبتی به آن وجود ندارد. بر این اساس است که متون درسی و دانشگاهی آن همواره مورد تغییر و بازنگری قرار می‌گیرد و آینده شغلی فارغ‌التحصیلان آن نیز دائماً تیره و تار می‌شود چنانکه سال گذشته در دفترچه آزمون‌های استخدامی ارگان‌های دولتی، جایگاه و ظرفیتی برای فارغ‌التحصیلان رشته علوم‌سیاسی در نظر گرفته نشده بود.
کد خبر: ۲۰۱۷۱۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۲۷
تبارشناسی سلبریتی‌ها؛
ابراهیم فیاض می‌گوید که جامعه ما دچار فرمالیسم است و مدام سلبریتی تولید می‌کند. به باور این استاد دانشگاه تهران، سیاست امروز ایران نیز به دلیل اهمیت سلبریتی‌ها، به سمت هرچه بیشتر مرجع کردن آنها پیش رفته است.
کد خبر: ۱۹۷۹۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۰۹
سیری در تاریخ فلسفه دین؛
سه رویکرد عمده فلسفی یعنی فلسفه متافیزیک، فلسفه معرفت‌شناختی و فلسفه زبان‌شناختی در فلسفه دین نیز بازتاب می‌یابند. یعنی می‌توان نوع نگاه یک فیلسوف به دین را متاثر از نوع نگاه عمده فلسفی در هر یک از این سه رویکرد خواند و رنگ غالب فلسفه دین او را تشخیص داد.
کد خبر: ۱۹۶۳۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۲۸
ارتباط علوم انسانی و علوم مهندسی؛
پایه‌های نظری فلسفة علم ما نیز دچار کاستی است و چه در حوزة علم‌الاجتماع چه در حوزة فرهنگ، این بحران را داریم. به نظر می‌رسد در آن بخش نیز غرب مسئلة خویش را حل کرده است.
کد خبر: ۱۹۶۲۵۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۲۸
سقوط و فساد اعتقادی رئیس فرقه بهار؛
احمدی نژاد: «ما اصلا حکومت دینی نداریم. این واژه ای غلط و من درآوردی است. دین برای رهایی انسان آمده است، نه برای حاکمیت بر انسان. دین که نیامده خودش را غلبه دهد...ما حکومت دینی نداریم؛ بلکه هدایت دینی، کمال آفرینی دینی و ارزشهای دینی داریم. حکومتی داریم که اسمش را حکومت دینی می گذاریم. پیروان ادیان گوناگون آمده اند و برای خودشان تعریفی دارند. البته به این معنی نیست که باید این را به دیگران تحمیل کنیم. به محض اینکه تصمیم به تحمیل گرفتیم، اینجا دیگر ربطی به حقیقت دین ندارد. این نفسانیات ماست که زیر تابلوی دین آمده است.»
کد خبر: ۱۹۵۴۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۲۴
به همت مجتمع آموزش عالی علوم انسانی؛
کارگاه پژوهشی کرسی نظریه‌پردازی در موضوعاتی مانند «تحلیل مفهومی نظریه پردازی و تحلیل موردی نظریه» و «چیستی نظریه‌پردازی و کاربرد آن در علوم انسانی و اسلامی» به همت مجتمع آموزش عالی علوم انسانی برگزار شد.
کد خبر: ۱۹۳۹۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۱۸
تأملی در باب تطور مفهوم «تاریخ فرهنگی»؛
تاریخ‌نگاری حداقل تا دو دهه پیش عمدتاً همان تاریخ کلاسیک و سنتی بود و هنوز هم یکی از ضعیف‌ترین رشته‌های علوم‌انسانی در ایران، رشته «تاریخ» است؛ چون آنچنان که باید دانش‌آموخته‌های این رشته، مطالعه نظری ندارند و به لحاظ معرفت‌شناختی و روش‌شناختی کماکان در همان پارادایم‌های سنتی تاریخ‌نگاری کلاسیک به سر می‌برند.
از دهه هفتاد به بعد در ایران در حوزه کتاب، ترجمه و تألیف اتفاقاتی افتاد و از آن جمله ترجمه «نظریه فرهنگ» بود که متعاقب آن اصطلاحی تحت عنوان «تاریخ فرهنگی» مد شد و بسیاری در خصوص امکان و امتناع آن در ایران به اظهار نظر پرداختند.
کد خبر: ۱۹۲۶۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۱۲
کدام خصوصی‌سازی؟
بررسی تاریخی عملکردهای اقتصادی کشورهای مختلف نشان‌دهنده سیر تحولات و فراز و فرودهای بسیاری در نقش دولت در اقتصاد است. به یک تعبیر می‌توان گفت که اقتصاد در اغلب دوره‌ها عمدتاً به دست بخش خصوصی اداره می‌شد. گرچه دولت‌ها، حکام، پادشاهان و امرا بخش‌هایی از اقتصاد را در کنترل یا انحصار خود داشتند، اما با تولد مکتب اقتصاد کلاسیک، هرچند دولت‌ها مقاومت‌هایی از خود نشان دادند، اما سرانجام به نفع بخش خصوصی کنار کشیدند.
کد خبر: ۱۹۲۴۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۱۱
خسروپناه:
روز دوشنبه نشست «چشم‌انداز وحدت حوزه و دانشگاه» در موسسه پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد؛ جلسه‌ای که در آن حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی و ابراهیم فیاض، استاد دانشگاه تهران دعوت شده بودند، اما به دلیل مشغله کاری فیاض نتوانست در این مراسم حضور پیدا کند، لذا خسروپناه به سخنرانی در این‌باره پرداخت.
کد خبر: ۱۸۴۴۵۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۰۳
یادداشت دکتر شجاعی‌زند؛
«تحول در علوم انسانی» با «بومی‌سازی علوم انسانی» و «دینی‌سازی علوم انسانی»، سه مقوله متفاوت هستند نه سه عنوان برای یک هدف. هرچند که غالباً این سه مقوله، در عمل با هم خلط می‌شوند. بر این اساس، می‌توان و باید به دنبال تحول علوم انسانی و بومی‌سازی علم رفت بی‌آنکه قائل به «دینی‌سازی علم» باشیم؛ چراکه این سه مقوله از هم متمایزند و لازم و ملزوم یکدیگر نیستند.
کد خبر: ۱۷۴۶۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۹
سروش دباغ به خسروپناه:
«سروش دباغ»، فرزند عبدالکریم سروش در سایت «صدانت» در یادداشتی انتقادی، درباره‌ی «عبدالحسین خسروپناه»، رییس موسسه‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه، از ریاست او بر این موسسه‌ی علمی انتقاد کرد که پاسخ تلگرامی خسروپناه را در پی داشت.
کد خبر: ۱۷۱۵۵۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۰۵