شعارسال: روغن‌های آلوده بحث چند روز اخیر است، روغن‌هایی که چالش آن‌ها با انتشار خبری در فضای مجازی مبنی بر ورود ۴۷ هزار تن روغن آلوده به کشور آغاز شد. حوالی عصر دوشنبه هفته جاری بود که خبر توزیع بیش از ۴۷ هزار تن روغن آلوده در کشور پخش شد؛ خبری مشابه ورود برنج‌های آلوده به کشور که سال ۹۴ منتشر شد و دغدغه‌های زیادی را هم به‌دنبال داشت.

آن زمان ورود هزار و ۲۵۰ تن برنج آلوده به کشور تأیید و اعلام شد که برای آن پرونده قضائی هم تشکیل شده است. طبیعی بود که این ادعا تکذیب شود مانند شرکت بازرگانی دولتی ایران واردات روغن آلوده به کشور را تکذیب کرد و گفت: اساسا هیچ‌گونه کالایی بدون مجوز سازمان غذا و دارو و سازمان ملی استاندارد ایران، امکان ورود به بازار ندارد و در صورتی که کالایی مورد تأیید سازمان‌های مذکور قرار نگیرد، نه‌تن‌ها به مجاری توزیع و مبادی مصرف وارد نمی‌شود که حتی ترخیص آن از گمرک نیز عملا امکان‌پذیر نیست. اما یک جای کار می‌لنگید چراکه شرکت بازرگانی دولتی اعلام کرد، روغن‌های آلوده به شرکت خارجی وارد‌کننده مرجوع می‌شود پس روغن آلوده وارد شده بود و محلی برای تکذیب ندارد و اکنون از مرجوع آن می‌گویند. این شرکت در بیانیه‌ای اعلام کرد، از ۹۱ هزار تن روغن وارداتی ۴۷ هزار تن با تایید سازمان غذا و دارو در داخل توزیع شد و ۴۴ هزار تن هم با تشخیص این سازمان توزیع نشد که در انبار‌ها است و مرجوع می‌کنیم. این میزان روغن مصرفی دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر ایرانی در یکسال بر اساس سرانه ۲۰ کیلوگرم است.

ماجرا به اینجا ختم نشد. یوسف صادقیان؛ مشاور امور فنی و سیاستگذاری اداره کل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو با بیان اینکه این میزان روغن خام آفتابگردان در سال ۱۴۰۰ وارد کشور شده است، اظهار کرد: معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان نسبت به نمونه‌برداری و آنالیز این روغن در آن زمان اقدام کرده است که به‌دلیل مغایرت در باقی مانده سموم دفع آفات نباتی، این محموله نتوانست مجوز ترخیص اخذ کند. وی افزود: واردکننده این روغن درخواست نمونه‌برداری مجدد را ارائه کرد که باتوجه به اینکه کالا، یک کالای استراتژیک بود؛ سازمان غذا و دارو با این درخواست موافقت کرد که این آزمایشات مجددا تکرار شد. سه مرحله نمونه‌برداری و پنج بار آزمایش انجام شد و در همه موارد نمونه‌برداری، عدم انطباق در باقی مانده سموم دفع آفات محرز شد. در نهایت مشاور امور فنی و سیاستگذاری اداره کل فراورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو گفت: محموله روغن آفتابگردان آلوده به سموم دفع آفات، از نظر سازمان غذا ودارو امکان ترخیص و مصرف ندارد. به‌گفته مشاور امور فنی و سیاستگذاری اداره کل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو، این محموله، ۳ مرحله نمونه‌برداری و ۵ مرحله آزمایش شده؛ متاسفانه در تمامی مراحل باقیمانده سموم دفع آفات نباتی در محصول محرز شده و به صاحب کالا و هم به معاونت غذا و داروی هرمزگان عدم ترخیص، لزوم توقیف محموله و مرجوع آن ابلاغ شد. صادقیان تصریح کرد: آزمایشات انجام شده از محموله روغن‌های آفتابگردان هم در آزمایشگاه‌های معاونت غذا و داروی هرمزگان و هم در آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو به‌عنوان معتبرترین آزمایشگاه کشور در حوزه غذا انجام شده است؛ بنابراین محموله از نظر سازمان غذا و دارو امکان ترخیص نداشت که به مراجع ذی‌ربط اعلام و اقدامات قانونی توسط مرجع قضائی در حال انجام است تا محموله مرجوع شود. وی با تاکید بر اینکه سازمان غذا و دارو تمامی فرآورده‌های غذایی اعم از مواد اولیه و محصول نهایی وارداتی را در آزمایشگاه‌های معاونت‌های غذا و دارو با حساسیت بالا مورد بررسی قرار می‌دهد، گفت: خط قرمز سازمان غذا و دارو سلامت مردم است و در این حوزه اقدامات تخصصی و قانونی متناظر صورت می‌گیرد. با وجودی که مسئولان سازمان غذا و دارو تا لحظه تنظیم این گزارش توضیحی درباره ادعای مطرح‌شده درباره آلوده بودن این روغن‌ها ارائه نکرده‌اند، اما گفته می‌شود که پاسخ اولیه درباره این محصولات در بررسی‌های اولیه به‌صورت کلی بوده و در نهایت با توجه به سنجش براساس استاندارد‌های بین‌المللی MRL و بومی‌سازی آن‌ها مجوز مصرف انسانی برای بخشی از این روغن‌ها صادر شده و بخش دوم هم در گمرک مانده است. این در حالی است که سنجش سموم موادغذایی در کشور‌های مختلف متفاوت است و اگر محصولات صادراتی با استاندارد‌های کشور مقصد تطابق نداشته باشند، مجوز ورود نمی‌گیرند، درست شبیه اتفاقی که درباره برخی محصولات کشاورزی ایران در صادرات به کشور‌های همسایه رخ داد؛ بازگشت فلفل دلمه‌ای‌ها از روسیه، کیوی از هند و سیب‌زمینی از ازبکستان.

عوارض آسیب‌زای سموم برای سلامتی

میزان سموم موجود در موادغذایی از آن جهت اهمیت دارد که منجر به بروز بیماری‌های متعدد می‌شود. عوارض کوتاه‌مدت این محصولات شامل اسهال، استفراغ، سردرد است و عوارض طولانی‌مدت هم می‌تواند به ابتلای انواع سرطان‌ها، بیماری‌های کبدی و آسیب به سیستم عصبی، کاهش باروری و... منجر شود. در گزارشی که درباره روغن‌های آلوده منتشر شده، عنوان می‌شود که این کالا‌ها حاوی آفت‌کش‌های مالاتیون، دلتامترین، پیپرونیل بوتاکساید، پیریمیفوس متیل بوده و میزان مالاتیون، پیپرونیل بوتاکساید و دلتامترین هم با حد مجاز تعیین شده در ایران فاصله داشته است. این در حالی است که نه‌تن‌ها درباره محصولات وارداتی که درباره محصولات تولیدشده در کشور هم براساس ضوابط سازمان غذا و دارو، استفاده از سموم بیش از حدمجاز مورد تأیید نیست و مجوز عرضه در بازار را دریافت نمی‌کنند. درباره روغن‌های آلوده هم به‌طور حتم تمام مصوبات کمیته فنی سازمان غذا و دارو در پاسخ به افکار عمومی موجود است و قابل ارائه خواهد بود.

باز هم دولت روحانی مقصر بود!

همیشه هرگاه کاستی و مشکلی پیش می‌آید به دولت روحانی نسبت داده می‌شود که روغن‌های آلوده هم در امان نماند، چنانکه ادعا شد تاریخ ثبت سفارش و ورود روغن مورد ادعا، مربوط به دولت قبل در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ بوده و مشخصا در اسفندماه ۱۳۹۹ خریداری و در تیرماه ۱۴۰۰ وارد کشور شده و یکماه بعد یعنی در مردادماه، وجه آن پرداخت شده است. در مهرماه ۱۴۰۰ از سوی سازمان غذا و دارو، نمونه‌گیری روغن‌های خریداری شده، انجام شده که بعد از چند نوبت نمونه‌گیری، از مجموع ۹۱ هزار تُن روغن وارداتی، سلامت ۴۷ هزار تُن در دی‌ماه ۱۴۰۱، تأیید و سلامت ۴۴ هزار تُن دیگر، مورد تایید قرار نگرفت که این مقدار در مخازن، باقی مانده و در حال طی مراحل مرجوع کردن به شرکتی است که روغن‌ها در سال ۱۳۹۹ از آن خریداری شده است.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت آرمان ملی، تاریخ انتشار: 19اردیبهشت1403، کدخبر: 1116414، www.armanmeli.ir